افت تب فروش در فرابورس
با فرض بالا و حاکمیت دوباره آرامش، هیجان ارزی میتواند تخلیه شود و این موضوع اثر خود را بر نرخ دلار، سایر ارزها و همچنین سکه منعکس کند. در بازار سهام نیز سیگنالهای مثبتی از برداشته شدن احتمالی محدودیتهای اینترنتی میتواند به افزایش تقاضا و همچنین کاهش عرضه منجر شود. البته همانطور که شدت اثر ناآرامیها موقت بود حذف احتمالی آن نیز میتواند اثر موقتی بر افزایش تقاضای سهام داشته باشد. البته عدم تحقق این سناریو میتواند نگرانی را در بازارها حفظ کند و بر این اساس نمیتوان اثر آن را نادیده گرفت.
زیر پوست فرابورس
شدت خریدهای هیجانی و بعضا نگرانکننده که صعود بیمحابای سهام را بهدنبال دارد حتی در فضای منفی روزهای اخیر نیز ادامه پیدا کرد. یکی از نگرانیهای اصلی که بارها مورد تاکید کارشناسان قرار گرفته شکلگیری انتظارات مازاد نسبت به اثر یک خبر است. حجم تحلیلهای کیفی و بدون توجه بهشدت اثر آن بر سهام در نمادهای فرابورسی به وضوح مشخص است. برای مثال سهام کاغذ پارس طی هفتههای اخیر رشدهای افسارگسیخته را تجربه کرده است. بهانه اصلی برای صعود این سهم را به سرانجام رسیدن یکی از طرحهای این شرکت میتوان دانست. گرچه هیچ برآوردی از اثر این طرح بر سودآوری در بازار مشاهده نمیشود نکته نگرانکننده درخصوص معاملات این سهم توهم از رشد بینهایت قیمت سهم است. فارغ از ارزندگی یا عدم ارزندگی این سهام در قیمتهای کنونی لازم بهنظر میرسد به معاملهگران گوشزد شود یک سهم بنا نیست که تا ابد رشد کند و عدم تحلیلهای دقیق از اثر یک خبر بر شرکت و شکلگیری انتظارات مازاد با رشد قیمت سهام میتواند در آینده به کل بازار ضربه وارد کند.
این موضوع درخصوص دیگر نمادها نیز مشاهده میشود. بار دیگر «انرژی۳»، بهعنوان بخشی از سهام بورس انرژی که معاملهگران حقیقی و حقوقی امکان معامله آن را دارند، رشدهای چشمبستهای را در پیش گرفته است. بهانه رشد قیمتی مشخص است اما بهنظر میرسد در این بخش نیز معاملهگران تنها به خبر اتکا کردهاند و از انجام محاسبات نسبت به اثر خبر بر وضعیت شرکت خودداری میکنند. برای این شرکت باید تاکید داشت که کارمزد پرداختی به ازای هر خرید یا فروش در بورس انرژی ۰۰۰۴/ ۰ است، بر این اساس برای مثال به ازای ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش ارزش معاملات بورس انرژی ۱۶ میلیارد تومان به سود ناخالص این شرکت اضافه میشود. این اضافه درآمد برای کل سهام بورس انرژی است که با فرض عدم تغییر هزینهها بهدنبال این افزایش درآمد تنها ۲۶ تومان به ازای هر سهم «انرژی۳» سود به همراه دارد. برای درک بهتر اگر صرفهجویی بنزین بهدنبال اصلاح قیمتی اخیر به افزایش صادرات منجر شود و فروش هر لیتر بنزین را ۴۵۰۰ تومان در نظر بگیریم با فرض عرضه روزانه ۱۰میلیون لیتر بنزین در این بازار به منظور افزایش صادرات کل ارزش معاملات سالانه در بورس انرژی کمتر از ۱۵ هزار میلیارد تومان خواهد بود. در این مثال نیز موضوع ارزندگی یا عدم ارزندگی این سهم مورد بحث نیست بلکه تلاش برای نشان دادن اختلاف میان تصور بازار از یک خبر و اثر واقعی آن بر شرکت است.تحلیلهای کیفی، صعود سهام به پشتوانه بهانهها و داستانسراییها یکی از مهمترین مواردی است که میتواند نگرانی قابلتوجهی را بهدنبال داشته باشد.
دو نماد «دی» و «کرمان» از جمله نمادهای فرابورسی هستند که در ماههای گذشته توجه معاملهگران را به خود جلب کردند. شایعات منتشرشده موجب گره خوردن معاملات این دو نماد به یکدیگر بود که در هفتههای گذشته این شایعات از سوی طرفین، هم بانک دی و هم توسعه و عمران کرمان تکذیب شد. «دی» نسبت به سقف تاریخی خود که بهدنبال سلسله رشدهای بدون پشتوانه رقم خورده بود افت بیش از ۴۰ درصدی را تجربه کرده است. وضعیت بنیادی سهام بانک دی قابلدفاع نیست و همه امید معاملهگران این سهم به افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییها است، جایی که شایعات پیرامون محدودیت احتمالی بر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی بانکها نگرانی برای حذف اثر این بهانه بر این سهم را بهوجود آورد و بر شدت نزول سهام در هفتههای اخیر افزود. «کرمان» نیز از سقف تاریخی خود افت بیش از ۳۰ درصدی را تجربه کرده است. این نماد در معاملات دیروز از صف فروش با افزایش تقاضا تا مثبت دو درصد رشد کرد. این سهم ساختمانی بیش از ۲۰ درصد یک هلدینگ نیروگاهی برق را در پرتفوی خود دارد و تقریبا عمده نوسان این سهم را میتوان به این موضوع نسبت داد. «کرمان» با وجود ریزش اخیر قیمت سهام همچنان ۷ برابر کف قیمتی سالانه معامله میشود و این موضوعی است که بهنظر میرسد معاملهگران باید بیش از هر چیز دیگری به آن توجه داشته باشند.
«خصدرا» از دیگر نمادهای فرابورسی و در لیست نمادهای بازار پایه زرد قرار دارد. نقل کامل داستان صنعتی دریایی ایران به وقت زیادی نیاز دارد اما بهصورت کلی این سهم نیز با انتظار برای افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی نوسان میکند اما نکته قابلتوجه اینکه با وجود شفافسازی از میزان افزایش سرمایه در «کدال» اما اثر چندانی بر نوسان این سهم نداشته است و بعضا عنوان میشود که اثر بهانه افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی بر نوسان «خصدرا» تا حدود زیادی پیشخور شده است و نباید انتظار اثرگذاری این موضوع بر این سهم داشت. در چنین شرایطی باید در انتظار ادامه نوسان این سهم طی روزهای آینده بود.