بورس تهران نخستین هفته آذر را با قدرت آغاز کرد و توانست روز شنبه  نه تنها قله قبلی را فتح کند بلکه وارد کانال ۹۰ هزار واحدی نیز شود. در ادامه معاملات نیز شاخص سهام کانال ۹۱ هزار واحدی را کسب کرد. رشد چشمگیر شاخص سهام در هفته جاری وامدار حرکت قدرتمند گروه فلزی- معدنی بود. ضمن اینکه نمادهای زیرمجموعه گروه پالایشی در این هفته با نوسان‌های مثبت همراه بودند، نوسان‌های گروه پالایشی ناشی از بیم و امید ابهامات موجود در عملکرد نمادهای این گروه بود. در واقع، بخشی از انتظارات مثبت نسبت به گروه پالایشی در هفته منتهی به سوم آذر پیش‌خور شد. به همین دلیل، نقش محرک یا پیشران رشد بورس تهران در هفته جاری به نمادهای بزرگ گروه فلزی و کانه‌های معدنی واگذار شد. تمرکز سهامداران به گروه فلزات اساسی و کانه‌های معدنی برآمده از عملکرد مطلوب و شرایط مناسب متغیرهای اثرگذار بر سود‌آوری این شرکت‌ها بود. نرخ ارز که یکی از محرک‌های اصلی حرکت بزرگان بازار از جمله نمادهای گروه فلزی و معدنی است، آهسته و پیوسته در حال رشد است. از سوی دیگر، قیمت جهانی محصولات نمادهای کالامحور شرایط مطلوبی دارد گرچه مخاطرات مربوط به این بازارها همچنان به قوت خود باقی‌است. در بازار جهانی قیمت مقاطع فولادی به‌رغم ضعف تقاضای چین همچنان در محدوده مناسبی معامله می‌شود. علت این امر کاهش سمت عرضه این کالا تحت تاثیر قوانین زیست‌محیطی است. گروه پتروشیمی نیز با مرکزیت متانول‌سازها از سطح مطلوب قیمت‌های جهانی سود می‌برد؛ ضمن اینکه فلزاتی چون روی و سرب در بالاترین سطوح خود طی ۱۰ سال اخیر دست‌به‌دست می‌شوند. قیمت فلز مس هنوز از نفس نیفتاده است.

ایستگاه بزرگان

با وجود چنین شرایطی، روز گذشته شاهد توقف روند صعودی نمادهای بزرگ و افت قیمت‌ها در بورس تهران بودیم. شناسایی سود در نمادهای فلزی از جمله نماد فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان و ملی صنایع مس ایران، روند رو به رشد این گروه را پس از ۱۰ روز متوقف کرد. هرچند متغیرهای بنیادین همچنان از سود‌آوری این نمادها حکایت دارد اما به نظر می‌رسد ورود این نمادها به فاز استراحت بیشتر سویه روانی و تکنیکی دارد. در گروه پالایشی نیز با وجود انتشار گزارش عملکرد پالایش نفت بندرعباس و پوشش ۷۴ درصدی پیش‌بینی سود عملکرد شش ماهه از فضای مثبت حول این گروه در هفته قبل فاصله گرفته است.

اما نکته‌ای که باید در مورد معاملات روزهای چهارشنبه به آن توجه داشت، وقفه بین معاملات سهام با بازارهای جهانی است. به بیان دیگر از روز چهارشنبه که بازار سهام با دو روز تعطیلی همراه است تا روز دوشنبه هفته بعد که معاملات بازارهای جهانی از سر گرفته می‌شود، بازار سهام در نبود رصد یک عامل اساسی یعنی تعطیلی بازارهای جهانی به کار خود ادامه می‌دهد. همین امر موجب رویه‌ای برای شناسایی سود و احتیاط بیشتر در فضای معاملاتی سهام طی روز چهارشنبه می‌شود. موضوعی که در معاملات دیروز نیز منعکس شد. معاملات روز چهارشنبه با شناسایی سود در اکثر نمادهای فلزی و پالایشی در محدوده منفی قرار گرفتند. از طرفی، پویایی پایین در فضای بازار و کاهش تحرک سهامداران به افت ارزش معاملات دامن زد و آن را تا سطح ۱۵۰ میلیارد تومان پایین آورد. این رقم در روزهای پیش از این در محدوده ۲۰۰ میلیارد تومان بود؛ روز سه‌شنبه ارزش معاملات خرد سهام به رقم شگفت‌انگیز ۲۵۰ میلیارد تومان هم نزدیک شد. ضمن اینکه خرید بیشتر سهامداران حقوقی طی دادوستدهای روز چهارشنبه نیز از جنبه احتیاطی معاملات در این روز حکایت دارد. اما نکته دیگر، افت فراگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی در روزهای اخیر بود که در فضای حاکم بر معاملات سهام تاثیر گذاشت.

تحولات بازار جهانی

همان طور که اشاره شد فضای منفی حاکم بر بازار جهانی در استراحت قیمت نمادهای وابسته در بورس تهران بی‌تاثیر نبود. هر تغییری از سوی این متغیرها می‌تواند تاثیر متفاوتی بر روند قیمت‌ سهام بگذارد. طی معاملات دیروز شاخص دلار که به‌عنوان متغیری اثر‌گذار بر دیگر بازارها است، به دنبال انتشار آمار مثبت در اقتصاد آمریکا از جمله بهبود چشمگیر شاخص اعتماد مصرف‌کنندگان و رشد قابل‌توجه شاخص تولیدات صنعتی در این کشور، افزایش نشان داد. همچنین تایید طرح اصلاح مالیاتی در کمیته بودجه مجلس سنای آمریکا با امیدبخشی به سرمایه‌گذاران زمینه را برای تقویت شاخص دلار را فراهم کرد. موضوعی که سبب فشار بر قیمت کالاها (کامودیتی‌ها) و نفت خام شد. علاوه بر این موسسه نفت آمریکا در آخرین گزارش خود آماری مبنی بر رشد موجودی نفت خام این کشور طی هفته اخیر منتشر کرد تا به این ترتیب قیمت نفت وارد محدوده منفی شود. ضمن اینکه نگاه فعالان بازار نفت به تمدید یا عدم‌تمدید کاهش عرضه نفت خام در آستانه نشست اوپک است.