«دنیای اقتصاد» عملکرد فرابورس در مهرماه را بررسی کرد
عقب‌نشینی ۴/ ۱ درصدی«آیفکس»
شاخص کل فرابورس ایران در آخرین روز کاری مهرماه در ارتفاع ۴/ ۹۴۳ واحد قرار گرفت که نسبت به ماه شهریور حدود ۱۴ واحد کاهش یافت. با احتساب این افت، بازدهی فرابورس از ابتدای سال به سطح ۱/ ۷درصد رسید. به این ترتیب، با اینکه انتظار می‌رفت گروه‌های شاخص‌ساز فرابورس از جمله گروه فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و گروه پالایشی بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران خود کنند، اما این اتفاق دست‌کم برای سهامداران گروه فلزی و پالایشی فرابورس رخ نداد. شاخص صنایع بزرگی چون فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی در مهرماه با افت همراه شدند. در مجموع ۱۶ صنعت از ۲۴ صنعت فعال در فرابورس کاهش شاخص را تجربه کردند. این، خود مهر تاییدی است بر وضع عمومی معاملات و بازدهی منفی در بازارهای اول و دوم فرابورس.
بنابراین به رغم اینکه انتظار می‌رفت نماد معاملاتی گروه‌های وابسته به بازار جهانی از جمله فلزات اساسی فرابورس سودهای مناسبی را نصیب سهامدارانش کند، چنین اتفاقی نیفتاد. بر این اساس، شاخص گروه فلزات اساسی در ماه مهر نزدیک ۱۰ درصد کاهش یافت. به این ترتیب، رشد قیمت جهانی مقاطع فولادی و حرکت نرخ دلار به بالای مرز روانی ۴ هزار تومانی نیز در وضع کلی نمادهای زیرگروه فلزات فرابورس موثر واقع نشد. در گروه تاثیرگذار فرآورده‌های نفتی نیز شاهد بازدهی منفی ۲/ ۲ درصدی بودیم. با این تحرکات مثبت در گروه محصولات شیمیایی رشد ۲/ ۵ درصدی را در این صنعت رقم زد. وضع مناسب قیمت جهانی محصولاتی نظیر اوره و متانول و روند رو به رشد نرخ دلار دو عامل حمایت از نمادهای گروه پتروشیمی است. از دیگر گروه‌هایی که بازدهی مثبتی در نخستین ماه پاییز ثبت کردند، می‌توان گروه قند و شکر، محصولات دارویی، عرضه برق و گاز، واسطه‌گری مالی، سیمان، رایانه و تک نماد صنایع کاغذی فرابورس را نام برد.
موج عرضه اولیه‌ها
فرابورس ایران در مهرماه میزبان عرضه اولیه چهار شرکت سهامی و یک مرحله باقیمانده از اوراق سخاب بود. به این ترتیب سومین عرضه اولیه فرابورس در سال جاری به نام نماد معاملاتی شرکت تولید و صادرات ریشمک به ثبت رسید. در نخستین روز از فصل پاییز، بیش از ۱۱ میلیون از سهام شرکت تولید و صادرات ریشمک برای اولین بار پس از پذیرش در بازار دوم فرابورس ایران در نماد«ریشمک» به روش ثبت سفارش عرضه شد. در جریان این عرضه، ۱۰ درصد از سهام این شرکت با کشف قیمت ۶۷۴ تومانی به ۱۱۴ هزارو ۴۴۱ کد معاملاتی تخصیص یافت.
دومین عرضه اولیه پاییز به نام شرکت لیزینگ ایران و شرق در گروه واسطه‌گری مالی صورت گرفت. ۳۰ میلیون سهم این شرکت در پانزدهمین روز مهر به ۱۱۹ هزار و ۹۰۷ کد معاملاتی تعلق گرفت که ضمن شکسته شدن رکورد میزان حضور سهامداران در عرضه اولیه، هر سهم این نماد با کشف قیمت ۱۵۷تومانی معاملات خود در فرابورس ایران را آغاز کرد. دو روز بعد، همزمان با اینکه اشتیاق و تقاضا برای عرضه‌های اولیه بازار سهام بیشتر می‌شد، مقام ناظر از عرضه نماد جدیدی در گروه حمل و نقل فرابورس خبر داد. بنابراین، شرکت آسیا سیر ارس سومین عرضه اولیه مهرماه و پنجمین عرضه اولیه امسال را به نام خود ثبت کرد. در این عرضه نیز، ۱۰ درصد از ۸۰۰ میلیون سهم این شرکت در اولین روز حضور در فرابورس روی تابلوی معاملات قرار گرفت. حضور ۱۲۶ هزار و ۸۱۷ کد معاملاتی در این عرضه اولیه نشان از روند صعودی تقاضا در عرضه اولیه‌ها داشت. به این ترتیب، هر سهم شرکت آسیا سیر ارس به قیمت ۱۲۰ تومان کشف قیمت شد و به هر کد معاملاتی، ۸۵۰ سهم از سهام آسیا سیر تعلق گرفت. در ادامه زنجیره عرضه اولیه‌ها در فرابورس، بیست‌وچهارمین روز از مهرماه، نماد معاملاتی شرکت شیر پگاه آذربایجان شرقی در تابلوی معاملات فرابورس گشایش یافت. در این عرضه اولیه ۱۲۹ هزار و ۶۱۳ کد معاملاتی حضور داشت که رقم چشمگیری برای عرضه‌های اولیه فرابورس به شمار می‌رود. میزان تقاضا در این عرضه اولیه نسبت به نخستین عرضه اولیه امسال(در نماد شرکت مبین وان کیش) ۵۷ درصد افزایش یافته است که این رقم حاکی از جذابیت عرضه اولیه برای سهامداران و سرمایه‌گذاران است. به این ترتیب، ضمن بیشترین مشارکت در عرضه اولیه سهام شرکت شیر پگاه آذربایجان شرقی هر سهم این نماد به میزان ۳۵۵۵ ریال کشف قیمت شد. در جریان این عرضه به هر کد معاملاتی ۲۰۰ سهم اختصاص یافت.
توقف آخرین «اخزا»
از دیگر تحولات فرابورس ایران در مهرماه می‌توان به توقف معاملات اسناد خزانه اسلامی مرحله یازدهم در نماد «اخزا۱۱» اشاره کرد. بنابراین، دادوستد یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از این اوراق در شانزدهمین روز مهرماه به دلیل نزدیک شدن به تاریخ سررسید و برای پرداخت مبالغ اسمی پایان یافت. با بسته شدن معاملات این اوراق، پرونده اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا» فعلا بسته شد.
عرضه آخرین «سخاب»
در مقابل، در بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس در هجدهمین روز از مهرماه میزبان عرضه آخرین مرحله از اوراق اسناد خزانه اسلامی بانکی در نماد «سخاب۷» با تاریخ سررسید ۲۸ اسفند سال بعد بود. به این ترتیب، سنگین‌ترین عرضه «سخاب»ها در این نماد صورت گرفت. اوراق مذکور به‌عنوان بزرگ‌ترین اوراق بدون کوپن در میان «سخاب»ها به شمار می‌رود که ارزش بازاری بالغ بر ۳۵ هزار میلیارد ریال دارد و نقطه تمایز آن سررسید دو ساله «سخاب۷» است. این در حالی است که پیش از این تمامی اوراق عرضه شده در این بازار سررسیدی حداکثر ۱۲ ماهه داشته‌اند. در این شرایط، از آنجا که تنها محل کسب سود از این اوراق نرخ تنزیل یا همان اختلاف قیمت خرید اوراق با قیمت سررسید است، طولانی شدن زمان عرضه آنها باعث می‌شود قیمت خرید و فروش اوراق مذکور، به‌شدت کاهش پیدا کند تا بتواند سود انتظاری سرمایه‌گذاران را تامین کند.
مروری بر معاملات مهرماه
معامله‌گران فرابورس در ۲۰ روز کاری مهرماه حدود ۵ میلیارد و ۷۳۴ میلیون ورقه بهادار را دست به دست کردند. ارزش کل معاملات این ماه نیز به میزان ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رقم خورد. بنابراین، میانگین حجم معاملات فرابورس به‌طور روزانه بیش از ۲۸۶ میلیون ورقه بهادار به ثبت رسید که نسبت به میانگین شهریورماه ۱۷ درصد رشد داشته است. میانگین روزانه ارزش این معاملات نیز با افزایش ۳/ ۱ درصدی به میزان ۱۹۰ میلیارد تومان به ثبت رسید.با این حال، فرابورس ایران پاییز را پر افت و خیز آغاز کرد. پس از روزهای آرام در نخستین هفته مهرماه، اولین شوک در دهم مهرماه «آیفکس» را حدود ۷/ ۱۲ واحد تنزل داد. پس از تعطیلات چهار روزه بازار سهام(تعطیلات محرم) شاخص فرابورس همسو با افت قیمت کالاها در بازار جهانی با کاهش چشمگیر شاخص همراه شد. پس از آن، افت روزانه ۲۲ واحدی شاخص کل فرابورس در میانه‌های مهرماه به دلیل تشدید هیجانات ناشی از ریسک‌های سیاسی، بیشترین افت نماگر فرابورس از آبان ۹۵ را به ثبت رساند. در روزهای میانی مهرماه، اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا درباره توافق هسته‌ای و خروج از برجام، موجی از نگرانی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور ایجاد کرد. بر این اساس، بازار سهام در واکنش به سخنان نگران‌کننده ترامپ با ریزش سنگین قیمت‌ها همراه شد؛ چنان که فرابورس در طول دو روز معاملاتی ۱۵ و ۱۶ مهرماه نزدیک به ۳۵ واحد از ارتفاع خود را از دست داد. با این وجود، پس از سخنرانی ترامپ و واکنش‌های منفی طرف‌های سیاسی از جمله رئیس بخش سیاست خارجی اتحادیه اروپا و حمایت‌های مقامات سیاسی کشورهای درگیر (به ویژه اعضای کشورهای پنج به علاوه یک) تا حدودی از شدت نگرانی‌ها کاست و آرامشی نسبی در متن معاملات بازار سهام حاکم شد. تحت این شرایط، معاملات بازار سهام کم‌عمق و کم‌رمق دنبال شد.
هرچند در نهایت موضع نهایی دولت آمریکا و تعیین تکلیف درباره برجام به کنگره سپرده شد، اما معاملات تا حدودی از آن رکود فاصله گرفت و در روزهای پایانی مهر شاهد تحرکات بیشتر میان معامله‌گران بازار سهام بودیم. به این ترتیب، بخشی از آن ریزش‌های سنگین در میانه مهرماه جبران شد. اگر چه در نهایت پرونده فرابورس با بازدهی منفی ۴۲/ ۱ درصدی به پایان رسید. این نکته نیز قابل ذکر است که رشد ارزش و حجم معاملات فرابورس نسبت به ماه قبل بیشتر به دلیل تحرکات سهامداران در عرضه‌های اولیه بازار ثبت شد که رکود معاملات را تا حدودی جبران کرد.در بازار اوراق تسهیلات مسکن بر خلاف بازدهی منفی کل فرابورس شاهد رشد ۲/ ۱ درصدی اوراق «تسه» بودیم. در دو هفته ابتدایی مهر با گذشت تابستان و عبور از روزهای رونق بازار مسکن، قیمت «تسه»ها به کف ۷۴ هزار تومانی-کمترین سطح از تیرماه رسید. اما در ادامه رشد تدریجی تقاضا، قیمت «تسه»ها را در مسیر صعودی قرار داد چنان‌که قیمت اوراق تسهیلات برای اسفندماه در بالای ۷۷هزار تومان نوسان می‌کرد. با این وجود همچنان شاهد مقاومت سطح ۷۸ هزار تومانی در مقابل اوراق تسهیلات مسکن بودیم.
ارسال نظر