التهاب بازار پلی‌پروپیلن‌ها زیر ذره‌بین
گروه کالایی پلی‌پروپیلن‌های شیمیایی در روز دوشنبه (۴دی‌ماه) با ۳هزار و ۷۴۳تن عرضه همراه بود که تمامی این حجم مورد معامله قرار گرفت. ارزش رقابت در این بازار ۶۵میلیارد تومان بود که رقم برجسته‌ای برای یک روز کاری (حتی یک‌هفته) محسوب می‌شود. خروجی این شرایط برای خرید ثبت متوسط رقابت ۴۶درصدی بود که یکی از بیشترین رقابت‌ها در بورس‌کالا محسوب می‌شود. به‌عنوان یک نمونه مشخص، رقابت ۷۲درصدی برای خرید پلی‌پروپیلن شیمیایی گرید EP۵۴۸R بیشترین رقابت در این گروه کالایی بود.
نکته دیگر آن است که عرضه و معامله ۳هزار و ۷۴۳تن نشان می‌دهد که حجم تولید و عرضه نسبت به هفته‌های قبل در مسیر بهبود قرار گرفته است که این روند دو خروجی مهم را در بر دارد؛ یکی از آن ذهنیت‌ها احتمال بهبود بازار از مسیر تولید را در بر داشته و در کنار آن می‌توان امیدوار بود که با تغذیه نسبی بازار، التهاب در فرآیند خرید تعدیل شود، یعنی انتظار برای کاهش نرخ و تعدیل رقابت‌ها دور از ذهن نیست. این انتظار از جایی تقویت می‌شود که در بازار پلی‌پروپیلن‌های نساجی شاهد تعدیل نسبی قیمت‌ها هستیم؛ اگرچه هنوز نمی‌توان گفت شرایط به‌نسبت متعادل شده است.
حجم معاملات گروه کالایی نساجی در روز دوشنبه (۴دی‌ماه) ۱۲هزار و ۷۸۱تن است که می‌توان گفت در مقایسه با هفته‌های پیشین و تنش‌های عرضه، رقم نسبتا متعادل و حتی جذابی محسوب می‌شود. رقم رقابت در این گروه کالایی ۱۵۳میلیارد تومان بود که البته هنوز رقم قابل‌توجهی است. در نهایت متوسط رقابت برای خرید در این گروه کالایی ۳۴درصد بود. مقایسه وضعیت این دو گروه کالایی به‌وضوح اهمیت عرضه‌ها را در تعادل بازار نشان می‌دهد.
البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که در بحران‌های عرضه مواد اولیه با کاهش موجودی انبارها و عقب‌افتادن سفارش‌های تولید و کاهش موجودی بازار از محصولات نهایی روبه‌رو می‌شویم. بنابراین انتظار بر این نیست که با افزایش عرضه، به‌سرعت قیمت‌ها به تعادل برسد، بلکه اندکی زمان‌بر خواهد بود. نکته دیگر آنکه بازار بعضا نگران کاهش مجدد حجم عرضه‌هاست یا وقفه در تولید و تغییر جو روانی خود زمان‌بر است. این روند به این معنی است که تعادل در بازار به استمرار عرضه‌های پرحجم و آرامش ذهنی و اطمینان خاطر نیاز دارد که به مرور زمان محقق می‌شود. اما نکته دیگر آنکه در سال‌های اخیر، به‌خصوص از ابتدای ۱۴۰۱ حجم سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع تکمیلی مصرف‌کننده پلی‌پروپیلن‌ها افزایش یافته که خود تقاضای جدیدی را به این بازار وارد کرده است. در مقایسه اما واحدهای بالادستی تولیدکننده این گروه کالایی نیز به مدار تولید وارد شده‌اند که در نگاه اول انتظار از تعادل عرضه و تقاضا را به ذهن متبادر می‌سازد، اما چرا این‌گونه نشد؟
مهم‌ترین رکن در تولید پلی‌پروپیلن (پلی‌اولفین)، پروپیلن (اولفین) است. تامین پروپیلن نیز اغلب یا از خوراک مایع یا مستقیم از پالایشگاه‌ها انجام می‌شود؛ اگرچه تولید از خوراک گازی نیز می‌تواند در دسترس باشد. عدم‌تامین کافی خوراک مایع به دلیل اهتمام حداکثری برای تولید بنزین یک واقعیت است که برای واحدهای پتروشیمی بسیار دردناک بوده و بعضا به کاهش راندمان تولید منتهی شده است؛ اگرچه مسائل دیگری نیز دخیل هستند. در نهایت باید گفت که در زنجیره تولید پلی‌پروپیلن، ناترازی برجسته‌ای دیده می‌شود که خروجی آن رقابت برای خرید بوده است. همچنین در این زنجیره هر بخشی شرایط خاص خود را دارد. در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که این گروه کالایی به توجه جدی نیاز دارد؛ زیرا از ارکان مهم اشتغال‌زایی در کشور محسوب شده و صنایعی همچون نساجی و بسته‌بندی مواد غذایی و همچنین مصالح ساختمانی را شامل می‌شود.
