انتظارات مثبت تورمی و افزایش فاصله میان نرخ ارز نیمایی و آزاد؛ محرک معاملات محصولات پلیمری و شیمیایی
زمستان داغ پتروشیمیها
رونق چندگانه رینگ پتروشیمی
رینگ محصولات پتروشیمی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف دومین هفته بهمن‌ماه همچنان پررونق بود؛ به نحوی که برای اغلب عرضه‌‌‌ها تقاضایی به‌مراتب بالاتر از میزان عرضه به ثبت رسید و برتری تقاضا نسبت به عرضه، زمینه رقابت میان متقاضیان و در نتیجه رشد قیمتی در بسیاری از محصولات پلیمری و شیمیایی را فراهم کرد. در حالی که نرخ ارز معیار تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی و ارز نیمایی بوده و در کانال قیمتی 28هزار تومانی تعیین شده است، نوسان بهای ارز در بازار آزاد به رفتار خریداران جهت می‌دهد. در این شرایط، صعود نرخ ارز در بازار آزاد به کانال قیمتی 44هزار تومانی و افزایش فاصله میان نرخ ارز در بازار آزاد و نرخ ارز نیمایی، محرک تقاضا در رینگ بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران به‌خصوص در بازار محصولات پتروشیمی است که قیمت پایه همچنان براساس نرخ ارز نیمایی تعیین می‌شود. در این شرایط، صعود انتظارات تورمی در بازار داخل نیز از بالا ماندن تقاضا در رینگ محصولات پتروشیمی حمایت کرده و زمینه رشد قیمت را فراهم می‌کند. تا زمانی که انتظارات تورمی در بازار داخل افزایشی باشد، خبری از رکود در بازار مواد اولیه داخلی نخواهد بود و صنایع تکمیلی با هدف تبدیل نقدینگی به کالا برای در امان ماندن ارزش دارایی‌شان از انتظارات تورمی دست به خرید می‌‌‌زنند.
بی‌‌‌توجهی به سیگنال ارزی در بازار آزاد
نرخ ارز نیمایی معیار در تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در دوهفته پیش‌‌‌رو برابر 28هزار و 370تومان تعیین شد. اعلام بانک‌مرکزی مبنی بر تثبیت نرخ ارز نیمایی در کانال قیمتی 28هزار تومانی تاثیری بر کاهش بهای ارز در بازار آزاد و افت بهای اغلب کالاها در بازار داخل نداشت؛ اما همچنان از این نرخ بهعنوان مرجع تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی استفاده می‌شود. دفتر صنایع تکمیلی محصولات پتروشیمی بهعنوان مرجع تعیین و اعلام قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران، نرخ ارز معیار برای تعیین قیمت پایه را بدون تغییر نسبت به نرخ ارز معیار در هفته قبل برابر 28هزار و 370تومان تعیین کرد و به این ترتیب نوسان قیمت جهانی تنها متغیر اثرگذار بر قیمت‌های پایه بود. از آنجا که ظرف هفته گذشته بر نرخ اغلب محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی افزوده شد، نرخ پایه اغلب محصولات پتروشیمی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران در روز یکشنبه 16بهمن نسبت به هفته قبل یکشنبه نهم بهمن افزایشی اعلام شد. از 30محصول پلیمری که دفتر صنایع تکمیلی قیمت پایه آن را اعلام می‌کند، نرخ 27محصول افزایشی شد، بهای دومحصول تغییری نداشت و تنها بهای پلی‌‌‌استایرن معمولی با کاهش 4/ 0درصدی اعلام شد. وضعیت قیمت پایه برای محصولات شیمیایی تا حدی متفاوت از نرخ کالاهای پلیمری بود. در شرایطی که نرخ ارز معیار برای عرضه در هفته پیش‌‌‌رو تغییری نداشت، قیمت‌های پایه محصولات شیمیایی با ترکیبی از کاهش و افزایش اعلام شد. افت بهای برخی محصولات شیمیایی در بازارهای جهانی، عامل کاهش قیمت‌های پایه نیمی از محصولات شیمیایی در بازار داخل بود.
نوسان نفتا میان داده‌‌‌های شرق و غرب
نفتا بهعنوان خوراک کلیدی واحدهای تولید محصولات پلیمری ظرف هفته منتهی به روز جمعه سوم فوریه با ثبت کاهش هفتگی 5/ 0درصدی با نرخ 689دلار به ازای هر تن معامله شد. البته ظرف یک‌ماه اخیر این محصول در مسیر صعود قیمت حرکت داشت و در روز پنج‌شنبه دوم فوریه به کانال قیمتی 700دلاری که بیشترین نرخ فروش آن پس از اوت سال 2022 بود نیز رسید، اما صعود شاخص دلار آمریکا در روز جمعه سوم فوریه و عقب‌‌گرد بهای نفت مانع تثبیت بهای این محصول در کانال 700دلاری شد. با این حال همچنان نفتا در بازه ماهانه بازده 5/ 13درصدی را به ثبت رسانده است که این موضوع محرک بالا ماندن قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بازار داخل ظرف کوتاه‌مدت است. امیدواری به بازگشت اقتصاد چین به مسیر رشد محرک اصلی بهای نفتا ظرف هفته‌‌‌های سپری‌شده از سال‌جاری میلادی بود. صندوق‌‌‌بین‌المللی پول در آخرین گزارش خود، میزان رشد اقتصادی چین برای سال‌جاری میلادی را برابر 2/ 5درصد برآورد کرد، این درحالی است که این سازمان در گزارش پیشین خود که مربوط به اکتبر 2022 بود، پیش‌بینی رشد اقتصادی 4/ 4درصدی را برای چین داشت. در حالی که امیدواری به بازگشت اقتصاد چین به مسیر رشد، محرک تقاضای واقعی و در نتیجه رشد بهای کالاهای صنعتی ظرف هفته‌‌‌های ابتدایی سال 2023 بود، تحلیلگران بین‌المللی معتقدند، این رشد اقتصادی از سه‌ماه دوم سال‌جاری میلادی آغاز می‌شود.
بنابراین رشد فعلی کامودیتی‌‌‌ها پیش از موعد و خوش‌بینانه بوده است. در چنین شرایطی احتمال افت نرخ این محصولات در ماه فوریه وجود دارد که تحقق این پیش‌بینی سیگنالی کاهشی برای قیمت‌های پایه به‌منظور عرضه در هفته‌‌‌های ابتدایی اسفند به همراه خواهد داشت. در حالی که امیدواری به بازگشت اقتصاد چین به مسیر رشد در سه‌ماه دوم سال‌جاری میلادی محرک رشد بهای انرژی و سایر کامودیتی‌‌‌ها در میان‌مدت خواهد بود، تشدید سیاست انقباضی از سوی فدرال‌رزرو و احتمال بروز رکود اقتصادی می‌‌‌تواند مانع تحقق این خوش‌بینی مثبت قیمتی شود. تورم در آمریکا رو به کاهش گذاشته است، اما همچنان میزان آن فاصله زیادی با هدف‌‌‌گذاری 2درصدی فدرال‌رزرو دارد. در این شرایط صدمه‌نزدن افزایش نرخ بهره به بخش اشتغال غیرکشاورزی، از اعضای فدرال‌رزرو برای استمرار سیاست سختگیرانه انقباضی حمایت می‌کند. به این ترتیب انتشار داده اشتغال آمریکا در روز جمعه سوم فوریه بهتر از حد انتظار و با ایجاد واهمه از تصمیم فدرال‌رزرو در خصوص نرخ بهره به سقوط 3درصدی بهای نفت‌خام آمریکا در معاملات آتی منجر شد. نفتا نیز در واکنش به این سیگنال 3/ 2درصد از ارزش خود را تنها در روز جمعه سوم فوریه از دست داد. احتمال استمرار این روند کاهش نرخ با آغاز معاملات از روز دوشنبه ششم فوریه به قوت وجود دارد.
