ناامیدی لیتیوم در انتهای سال
لیتیوم کاهشی شد
پس از یک‌دوره چندماهه رشد قیمتی، نرخ لیتیوم کاهشی شد. روز گذشته بهای لیتیوم کربنات در چین به 519هزار و 500یوآن (حدود 75هزار دلار) به‌ازای هر تن رسید. این سطح قیمتی از اواسط اکتبر تاکنون مشاهده نشده بود؛ همچنین نسبت به ابتدای ماه نوامبر حدود 13درصد کاهش قیمت را تجربه کرد. افزایش عرضه و کمبود تقاضا در این بازار موجب شده است تا تحلیلگران معاملات فلزات باتری پیش‌بینی کنند که در سال 2023 این بازار با مازاد عرضه مواجه خواهد شد. سویه جدید کرونا در چین به‌سرعت در حال پیشروی است و خبرها از افزایش آمار ابتلا به کووید-19 در نقاط مختلف این کشور حکایت دارند. پیش‌بینی می‌شود با افزایش آمار ابتلا، رشد اقتصاد چین کاهش پیدا کند و تقاضا برای فلزات باتری نزولی شود. این درحالی است که مقامات چینی قصد دارند یارانه‌‌‌های انرژی برای کارخانه‌های فلزات باتری را در ماه ژانویه قطع کنند. هدف از وضع این یارانه، تقویت صنعت خودروهای الکتریکی و تحریک بازار آن بود؛ اما خبرها حاکی از آن است که با اتمام تاریخ قانونی این مصوبه در انتهای 2022، قانون‌گذاران چینی قصد تمدید آن را ندارند. قطع این یارانه می‌‌‌تواند تاثیر محسوسی بر کاهش تقاضای کارخانه‌های چینی برای تولید خودروهای برقی بگذارد و درنتیجه این مساله، تقاضا برای لیتیوم و سایر فلزات باتری کاهشی شود و به افت قیمت‌ها بینجامد. با تمام این اوصاف، گرایش به کربن‌زدایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای موجب شده است تا بهای لیتیوم در انتهای سال 2022 نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از دوبرابر باشد. در سمت عرضه، استرالیا، از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لیتیوم در دنیا، انتظار دارد که تولید جهانی لیتیوم برای سال میلادی آتی با 32درصد رشد نسبت به برآورد تولید کل در 2022 برسد.
تلاش تولیدکنندگان به ترغیب بازار
سال 2022، سالی پر از نگرانی برای سرمایه‌گذارانی بود که به امید موفقیت خودروهای برقی، در شرکت تسلا و سایر رقبای آن سرمایه‌گذاری کرده بودند. با افزایش نرخ‌های بهره در پی سیاست‌‌‌های شدید انقباضی پولی کشورهای غربی و چرخش بازارهای مالی، ارزش سهام بسیاری از این شرکت‌ها افت کرد. حال این تولیدکنندگان با مشکل بزرگ‌تری مواجه شدند؛ ترغیب مصرف‌کنندگان بیشتر به خرید خودروهای برقی. تخمین زده می‌شود که صنعت خودروسازی جهانی حدود یک‌تریلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است تا تغییر از مصرف خودروهای بنزینی به وسال نقلیه الکترونیکی را ممکن سازد. از دیترویت تا شانگهای، خودروسازان و سیاستمداران وعده افزایش مصرف خودروهای برقی را برای دستیابی به هوایی تمیزتر و حمل‌ونقل با امنیت بیشتر می‌دهند. به گفته این شرکت‌ها از سال آینده موج جدید خودروهای برقی از کامیون‌‌‌های باری تا ماشین‌‌‌های سواری به بازار عرضه خواهند شد. با این حال حتی مدیران صنعت خودرو و تحلیلگران این بازار هم در مورد اینکه چگونه این خودروها می‌‌‌توانند جایگزین خودروهای بنزینی در بازار جهانی شوند به توافق نظر نرسیدند. درحال حاضر در چین، بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان، خودروهای برقی حدود 21درصد از بازار را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در اروپا نیز حدود 12درصد از کل فروش خودروهای سواری به خودروهای برقی اختصاص دارد. آمار ایالات‌متحده اما بسیار پایین‌‌‌تر بوده و تنها 6درصد از بازار را به خود اختصاص می‌دهد. مدیران این صنعت معتقدند، از جمله موانعی که بر سر راه پذیرش خودروهای برقی در بازار وجود دارد، کمبود زیرساخت‌‌‌ها برای شارژ خودرو در مکان‌‌‌های عمومی، افزایش هزینه ساخت باتری‌‌‌های فلزی ناشی از کمبود مواد اولیه کلیدی و عدم‌اطمینان از پرداخت یارانه‌‌‌های دولتی است که باعث افزایش هزینه‌‌‌های خرید خودروهای برقی در بازارهای بزرگ شده است. براساس گزارش اتوفورکست سولوشن، تا سال 2029 وسایل نقلیه الکترونیک می‌‌‌توانند یک‌سوم بازار آمریکای شمالی را به خود اختصاص دهند. از طرفی جو مک‌کیب، رئیس ای‌اف‌اس معتقد است، فروش این خودروها احتمالا منحنی صاف و همیشه صعودی نخواهد داشت. وی می‌‌‌گوید، همان‌طور که بسیاری از اقتصاد‌‌‌دانان پیش‌بینی می‌کنند، اگر در سال آینده رکودی رخ دهد، پذیرش خودروهای برقی کند خواهد شد.
کاهش قیمت‌ها در 2024
با وجود تلاش خودروسازان برقی برای تثبیت جایگاه خود در بازار، استرالیا پیش‌بینی می‌کند که بهای لیتیوم در سال 2024 عقب‌نشینی چشمگیری را تجربه کند. دولت استرالیا در گزارش سه‌ماهه خود که هفته گذشته منتشر شد، اعلام کرد انتظار دارد قیمت اسپودومن، از منابع مهم لیتیوم، از میانگین قیمت 2730دلار به‌ازای هر تن طی سال میلادی گذشته به میانگین قیمتی حدود 4هزار دلار در هر تن در سال 2023 افزایش یابد. با این حال در سال 2024 شاهد نرم‌شدن بازار و کاهش قیمت‌ها و رسیدن به سطح 3هزار و 100دلاری خواهیم بود.
در این گزارش آمده است که قیمت هیدروکسید لیتیوم نیز از الگوی مشابهی پیروی می‌کند و انتظار می‌رود از حدود 40هزار دلار در هر تن طی سال 2022 به 61هزار تن در سال 2023 افزایش پیدا کند. اما در سال 2024 کاهش قیمتی را تجربه خواهد کرد و به کانال 48هزار دلاری عقب‌نشینی می‌کند. به گفته وزارت صنعت و منابع این کشور، حرکات سریع قیمتی و عدم‌بلوغ نسبی بازار احتمالا منجر به عدم‌اطمینان مداوم خواهد شد. وی افزود، اگر نگرانی‌های عرضه کاهش یابد، قیمت‌ها با سرعت بیشتری کاهش پیدا می‌کنند. در حالی که توسعه استخراج لیتیوم در استرالیا و خارج از این کشور در حال انجام است، اما مدت زمان زیادی بهره‌‌‌برداری از معادن لیتیوم وجود دارد. همچنین با تاخیر در تولید لیتیوم در این حجم، خطرات کمبود عرضه در سراسر جهان را افزایش پیدا می‌کند. فقدان داده در مورد میزان ذخایر جهانی لیتیوم، قضاوت در مورد این مساله را کمی دشوار کرده است. همچنین تحلیلگران معتقدند یکی از محرک‌‌‌های قیمتی اخیر فشار پالایشگاه‌‌‌ها و سازندگان باتری برای ذخیر‌‌‌ه‌‌‌سازی ذخایر به دلیل واهمه از از زنجیره‌‌‌های تامین جهانی است. از طرفی پیش‌بینی می‌شود اگر رشد اقتصاد جهانی کمتر از برآورد صندوق بین‌المللی پول شود، قیمت‌ها کاهشی شوند.
