بیمه گذاران هوشیار باشند بیمهها طبق ماده ۱۰ خسارت می‌دهند
چرا چین ریسک ایران را نمی‌پذیرد ؟
طبق همین ماده ۱۰ در این حالت که خودرو با مبلغی به اندازه نصف قیمت واقعی بیمه شده است بیمهگر متعهد به پرداخت تمام خسارت نیست و زیان را بر اساس فرمول مشخصی محاسبه و پرداخت می‌کند که کمتر از انتظار مشتری است. سید محمد آسوده عضو هیات‌مدیره بیمه اتکایی ایرانیان دراین خصوص گفت : « با شوک بازار ارز ارزش دارایی بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی افزایش یافته در حالی که حق بیمهها به نرخ قبل پرداخت شده است، چنانچه بیمه‌‌گذاران خسارت کامل می‌‌خواهند باید متناسب با ارزش دارایی‌‌های خود حق بیمه پرداخت کنند و برای بیمهنامههای خود الحاقیه بگیرند. »
همچنین محسن قره‌خانی عضو هیات‌مدیره بیمه اتکایی تهران درپاسخ به این پرسش که آیا شرکت‌های بیمه در زمان پرداخت خسارت ماده ۱۰ یا همان قاعده نسبی را اعمال می‌کنند ؟ توضیح داد : اعمال ماده ۱۰ هم مشکلات خود را دارد و پرداخت خسارت متناسب با سرمایه بیمه شده کار راحتی نیست، زیرا بیمه‌گذار و زیان دیده از بیمه گر انتظار جبران دارند. بنابراین بیمه گذاران باید هوشیار باشند و سرمایه بیمهنامههای خود را افزایش دهند تا چالش کم بیمگی حل شود.
این عضو انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه با اشاره به این نکته که شتاب قیمت‌ها در مدت زمان کم، حتی بر بیمهنامههایی که سرمایه‌های تحت پوشش آنها به تازگی قیمت‌گذاری شده‌اند، هم اثرمی گذارد؛ ادامه داد : البته در برخی بیمه‌نامه‌ها مانند بدنه اتومبیل، نوسان نرخ ارز دیده شده و در بازاری مانند امروز که قیمت‌ها روزانه تغییر دارند این آپشن فعال می‌شود. اما این پوشش هم محدودیت دارد و به عنوان مثال ۳۰درصد نوسان قیمت خودرو طی سال را متعهد می‌شود. به عبارتی دوبرابر شدن ناگهانی خودروها پوششهای لازم را ندارند و بیمه گران نمی‌توانند، تراز حق بیمه و خسارت پرداختی را متعادل نگه دارند.
قره خانی درخصوص شوک ارزی به بازار داخلی بیمه کشور گفت : در رشته‌هایی مانند بدنه خودرو و درمان تکمیلی هم با رشد میزان خسارات به خاطر افزایش قیمت‌ها روبه‌رو هستیم. وی ادامه داد : در بیمه‌های درمان تکمیلی، تامین داروها که وارداتی است ماهیت دلاری دارد و بیمهها می‌توانند حق بیمه‌های این بخش از درمان را به دلار دریافت کنند. معاون فنی بیمه اتکایی تهران متذکر شد: شوک نوسان نرخ ارز موجب شده تا حق بیمهها بر اساس ریال محاسبه شوند و بیمه‌نامه صادر شود اما در زمان پرداخت خسارت، زیان‌های وارده بر اساس نرخ دلار محاسبه می‌شود و این موضوع شرکت‌های بیمه را با زیان قابل‌توجهی روبه‌رو خواهد کرد.
وی درباره تاثیر نوسانات نرخ ارز به‌ویژه دلار بر عملیات بیمه‌گری درایران یادآور شد : با توجه به تحریم‌ها عملیات اتکایی و واگذاری‌ها درداخل کشور انجام می‌شود و نرخ ارز تاثیر چندانی بر بازار اتکایی ندارد اما بیمه‌های مستقیم باید بسیار هوشیار عمل کنند زیرا شوک قیمت‌ها می‌تواند تاثیرجبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. عضو انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه کشور درپاسخ به این پرسش مبنی براینکه آیا ریسک‌های بزرگ کشور مانند پالایشگاه‌ها و واحدهای پتروشیمی و هواپیماها هم به خارج از کشور واگذار نمی‌شود، متذکر شد : تحریم‌ها موجب شد تا صنعت بیمه ایران در واردات و صادرات خدمات بیمه با محدودیت‌های زیادی مواجه شود و تنها با بیمه گرانی از کشورهای عربی و روسیه همکاری داشته باشد.
قره‌خانی درباره پرداخت خسارت توسط بیمه گر اتکایی خارجی مانند چین و روسیه بر اساس واحد پولی همان کشورها گفت : صنعت بیمه چین هیچ همکاری قابل‌توجهی با صنعت بیمه ایران ندارد مگردر پروژه‌هایی که داخل ایران انجام می‌دهد و درسایر قراردادها هم برای نوع ارز پرداختی به عنوان حق بیمه و خسارت پرداختی در موقع لزوم، توافق می‌شود. عضو هیات‌مدیره بیمه اتکایی تهران از نوسان نرخ ارز به عنوان ریسک سیستماتیکی که صنعت بیمه با آن روبه‌روست نام برد و گفت : تعیین حق بیمه بر اساس نرخ ریال برای پروژه‌هایی که ماهیت دلاری دارند و نوسان نرخ ارزها بر ارزش آنها تاثیر مستقیم دارد، ریسک بزرگی است که صنعت بیمه با آن مواجه است و راهکار آن پرداخت حق بیمهها به دلار توسط بیمه گذارانی است که از محل صادرات به ارز دسترسی دارند.
قره خانی ادامه داد : مشتریانی مانند شرکت‌های هواپیمایی – کشتیرانی و واحدهای پتروشیمی که سرمایه‌های آنها ماهیت دلاری دارند، می‌توانند حق بیمه‌های خود را به دلار پرداخت کنند. البته این موضوع بستگی به قدرت چانه زنی مدیران بیمه‌ای درزمان صدور بیمه‌نامه‌هاست که بتوانند، درآمد ارزی را محقق کنند. وی درخصوص سرمایه‌گذاری منابع ارزی شرکت‌های بیمه گفت : هرچند در آیین‌نامه ۹۷ شورای عالی بیمه موضوع سرمایه‌گذاری ذخایر ارزی شرکت‌های بیمه در بانک‌های خارجی دیده شده است اما تعاملات بین‌المللی به گونه‌ای نیست که از آن استفاده کنیم و معمولا ذخایر ارزی بیمهها در بانک‌های داخلی در مقابل سود اندکی سپرده‌گذاری می‌شود.
او با یاد‌آوری اینکه معمولا این سپرده‌ها به صورت حواله است و اسکناسی رد و بدل نمی‌شود، گفت : این درحالی است که پرداخت ریال به سپرده‌های ارزی به جای پرداخت دلار هم ریسک دیگری است که بیمه گران با آن روبه‌رو هستند. عضو انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه کشور درخصوص دسترسی شرکت‌های بیمه به ارز‌های مبادلهای یادآور شد : پیش از این شرکت‌های بیمه برای پرداخت حق بیمه‌های اتکایی به شرکت‌های خارجی از بانک مرکزی ایران به دلار مبادلهای دسترسی داشت اما با توجه به شرایط موجود این موضوع با مشکل مواجه شده و به ارز مبادلهای هم دسترسی نداریم.
چالش ارز مبادلهای
هرچند صنعت بیمه تابع مقررات ارز مبادلهای است و نیازهای ارزی خود را به بانک‌‌مرکزی اعلام می‌کند و با تایید بیمه مرکزی از منابع تامین‌‌شده با نرخ مبادلهای استفاده می‌کند. اما در شرایط کنونی و نوسانات نرخ ارز، تامین آن براساس نرخ بازار مبادلهای به چالش جدیدی برای بیمه گران تبدیل شده است. طبق گفته کارشناسان شرکت‌هایی که منابع و دارایی‌‌های ارزی دارند، از افزایش نرخ تسعیر ارز بهره‌‌مند شده و در موقعیت بهتری قرار می‌‌گیرند و در مقابل شرکت‌هایی که بدهی‌‌های ارزی دارند، بدهی آنها عدد بیشتری نشان داده می‌شود.
درعین حال در ازای تامین پوششهای اتکایی از بازار بین‌المللی حق بیمهها به ارز پرداخت می‌شود که با افزایش نرخ ارز این حق بیمهها که البته ازسوی بیمه‌‌گذاران پرداخت می‌شود، افزایش می‌‌یابد و تقریبا شرکت‌ها وضعیت مشابهی دارند، اما در بخش پرداخت خسارت وضعیت در شرکت‌های بیمه متفاوت است. به طوری که در قراردادهای اتکایی معمولا پیش‌بینی‌‌های لازم برای پرداخت خسارت می‌شود و نرخ ارز ثابتی در قرارداد به توافق می‌‌رسد. چنانچه این توافق نباشد امکان دارد میزان خسارتی که بیمهگر اتکایی میپردازد، کمتر از میزان خسارات واقعی باشد و شرکت بیمه ایرانی را با زیان مواجه کند.
البته در برخی موارد بیمه‌‌گران اتکایی از پرداخت خسارت با نرخ ارز یکسان امتناع می‌کنند. چنانچه شرایط بازار عادی باشد و نوسان نرخ ارز یک شیب معمولی داشته باشد، این قراردادها پاسخگوی خسارات هستند؛ اما در شرایطی که نوسان شیب تندی داشته باشد، می‌تواند زیان قابل‌توجهی برای شرکت داشته باشد. به دنبال افزایش نرخ ارز، افزایش حق بیمه در بیمهنامههای مسافرتی بسیار اندک است، اما در خصوص بیمهنامههایی مانند باربری، هواپیما، نفت و انرژی که بیشترین تاثیر را از نوسانات نرخ ارز می‌‌پذیرند و ارزبری بالایی دارند بیمه‌‌گذاران باید الحاقیه بگیرند و تغییر سرمایه دهند تا در زمان پرداخت خسارت دچار مشکل نشوند.
