تداوم اصلاح ظرفیت‌‌‌های بازار سرمایه

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مولفه‌‌‌هایی که همواره اصرار داریم مورد توجه قرار گیرد، این است که ظرفیت‌‌‌های بازار سرمایه به صورت مداوم اصلاح شود، چون بازار سرمایه ظرفیت‌‌‌هایی را در خود جای داده که به‌واسطه آنها می‌توان چالش‌‌‌های محیط اقتصادی و شوک‌‌‌های ارزی، پولی و به طور کلی شوک‌‌‌های بیرونی را اصلاح کرد.

شاه‌‌‌ویسی تاکید کرد: عدم‌اصلاح سیاست‌‌‌های مرتبط با بازار سرمایه می‌تواند تنش‌‌‌هایی را در درون خود به وجود آورد. بنابراین ضروری است سازوکارهای مرتبط با بازار سرمایه طوری تنظیم شوند که نسبت به کل سیاست‌‌‌ها اثربخشی داشته باشند. وی با بیان اینکه بورس‌کالا و به‌طور کلی بازار سرمایه از کشش‌‌‌پذیری بالایی برای تنظیم قیمت‌ها برخوردار است، گفت: در اقتصاد ایران، انحصار وجود دارد و جریان سرمایه نسبت به انحصار کنش خاصی دارد. بازار ارز، طلا و کالاهای خاص بخشی از این کنش محسوب می‌‌‌شوند و چون از جریان تولید و نظام عرضه و تقاضا عقب افتاده‌‌‌ایم، این انحصار شدت یافته است. استاد دانشگاه تهران ادامه داد: نرخ تولید ناخالص و رشد اقتصادی انتظاری ما به‌شدت کاهش پیدا کرده است، به همین دلیل در اقتصاد ایران شرایط اضطراری بر اکثر بازارها حاکم شده است. از سوی دیگر متاسفانه اقتصاد ایران اقتصاد نفت‌‌‌پایه محسوب می‌شود که به محض وقوع شوک قیمتی، شوک تحریمی و بحران‌های محیطی بر اقتصاد ایران اثرگذار هستند.

اصلاح جریان بازار از طریق بورس‌کالا

شاه‌‌‌ویسی با بیان اینکه در شرایط کنونی یکی از قابلیت‌‌‌های بازار سرمایه و بورس‌کالا این است که جریان بازار را به سمت اصلاح می‌‌‌برد و قابلیت‌‌‌‎های آن را تقویت می‌کند، گفت: بازار سرمایه، به‌خصوص بورس‌کالا در اصلاح کسب‌وکارها اثرگذار هستند. همچنین بازار سرمایه به روند تولید کمک خواهد کرد. وی یکی از آفت‌‌‌های نظام اقتصادی ایران را وجود سفته‌‌‌بازی و دلالی عنوان کرد و افزود: یکی از قابلیت‌‌‌های بازار سرمایه و بورس‌کالا این است که اگر کارکرد صحیحی داشته باشد می‌تواند فرآیند واسطه‌‌‌گری را نظام‌‌‌مند کند و تخصیص کارآیی سرمایه را رقم بزند. بازار سرمایه و بورس‌کالا تنوع‌‌‌بخشی و توزیع ریسک را رقم می‎‌‌‌زنند.

بستر تجمیع سرمایه‌‌‌های خرد و پس‌‌‌انداز

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: بازار سرمایه و بورس‌کالا باید بستری برای موجود بودن سرمایه به وجود آورند، دسترسی تولیدکننده و مصرف‌کننده به سرمایه را فراهم کنند، اندازه و عمق بازار را تقویت کنند و در عین حال بتوانند به دارایی‌‌‌های مالی ما تنوع بخشند و در نهایت دسترسی به خدمات مالی را تسهیل کنند. به گفته شاه‌‌‌ویسی، بورس‌کالا و بازار سرمایه می‌توانند چالش‌‌‌ها، ضعف‌‌‌ها و مخاطرات محیط اقتصادی را رفع کنند.

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران ادامه داد: بازار سرمایه و بورس‌کالا قابلیت تجمیع مبالغ خرد و پس‌‌‌اندازها و تبدیل آنها به پروژه‌‌‌های سرمایه‌‌‌پذیر بزرگ را دارند و از سوی دیگر می‌توانند بر عملکرد جریان تولید و جریان بازار و جریان مصرف نظارت داشته باشند. به‌طور کلی بازار سرمایه و بورس‌کالا جریان سرمایه و پس‌‌‌اندازها را به کارآیی می‌‌‌رسانند و تحریک‌‌‌پذیر می‌‌کنند. ضمن اینکه از مسیر تولید، توزیع و مصرف می‌توانند کارکردی را به‌عنوان بیمه حقوق تولیدکننده، مصرف‌کننده و توزیع‌‌‌کننده برقرار کنند. شاه‌‌‌ویسی افزود: در شرایطی که بازار تولیدی ما دچار گسست شده و نرخ رشد اقتصادی برای سالیان متمادی منفی است باید تولیدات غیرنفتی و سایر بازارها را ارتقا داد و کارآیی بورس و بازار سرمایه را تقویت کرد. بازار سرمایه و بورس‌کالا میزان‌‌‌الحراره اقتصاد ایران هستند و از این جهت باید تقویت شوند.

بورس کالا؛ معیار نظام‌‌‌مند اقتصادی

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران گفت: با توجه به ازدست‌‌‌رفتن قابلیت‌‌‌های تولیدی و کشش‌‌‌پذیری بازارها برای این قابلیت و وجود بازارهای موازی، معاملات سلف و معاملات موهوم و صوری قطعا عرضه کالا و خدمات در بورس‌کالا و بازار سرمایه معیار مناسبی محسوب می‌شود و می‌تواند رویکرد نظام‌‌‌مند مبتنی بر نظارت، شفافیت، قاطعیت و دارای کارآیی بالا را به وجود آورد. وی تاکید کرد: در اقتصاد نظام‌‌‌مند ورودی‌‌‌‎ها کارکرد صحیحی دارند، خروجی‌‌‌ها می‌توانند مدل‌‌‌ها و نیازهای ما را پوشش دهند و در عین حال دسترسی آسان به کالا و خدمات، تشکیل سرمایه و کشش پس‌‌‌انداز را به وجود می‌‌‌آورند.

شاه‌‌‌ویسی با بیان اینکه بدون فهم عمومی نسبت به مداخله سرمایه‌گذاران خرد نمی‌توان شرایط بازار سرمایه و بورس‌کالا را تعریف کرد، گفت: در راستای تقویت بازار سهام و بورس‌کالا باید از فناوری‌‌‌های جدید و مدل‌‌‌های حوزه پرداخت و تسویه استفاده کرد. اگر این موارد به‌درستی رعایت شوند، می‌توان انتظار داشت که دسترسی به سرمایه تسهیل شود و عرضه‌‌‌های اولیه، افزایش سرمایه یا عرضه اوراق بدهی مبتنی بر مدل‌‌‌ها، واقعیت‌‌‌ها و کارکردها مسیر خود را پیدا کنند. استاد اقتصاد دانشگاه تهران عنوان کرد: اگر بازار سرمایه و بورس‌کالا کارکرد صحیحی داشته باشند، توزیع ریسک نه در یک ابزار و عامل، بلکه تقریبا در همه سطوح اوراق مشتقه می‌تواند خود را پیدا کند. این امر از سوی دیگر نقدشوندگی اوراق را متناسب‌‌‌تر می‌‌‌سازد و هزینه سرمایه‌گذاری به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران در پایان گفت: اگر همه این موارد در کنار هم به‌خوبی تعریف شوند بازار سرمایه‌ای منسجم، مستحکم و همراه با پویایی خواهیم داشت و در این شرایط این بازار قطعا هر کالایی را که دچار گسست، عقب‌‌‌ماندگی یا شکست میان طرف‌‌‌های عرضه و تقاضا شده است، می‌تواند مورد حمایت قرار دهد و به طرف ثبات و در عین حال سهولت در معاملات هدایت کند.