کاهش همزمان حجم معاملات پلیمرها و شیمیاییها
تعدیل ذهنیت افزایشی در بازار پتروشیمیاییها
جهت‌گیری متفاوت دو اهرم تعیین‌کننده نرخ پایه
مهم‌ترین سیگنال‌‌‌های اثرگذار بر معاملات محصولات پتروشیمیایی بورس‌کالا میانگین هفتگی بهای نیمایی دلار و قیمت این محصولات در بازارهای جهانی است. طی هفته گذشته، به‌رغم کاهش آرام بهای مواد اولیه پتروشیمیایی در بازارهای جهانی، نرخ نیمایی دلار با میانگین روزانه افزایشی همراه شد و تا روز پنج‌شنبه هفته گذشته، از مرز 24هزار تومان عبور کرد. از این رو این انتظار وجود دارد که قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی بورس‌کالا در هفته جاری تحت‌تاثیر دو عامل متفاوت رشد بهای نیمایی ارز و کاهش نسبتا آرام قیمت جهانی این گروه از محصولات قرار گیرد. در جریان نرخ‌های پایه هفته گذشته، قیمت مبنای دلار نقش نسبتا برجسته‌‌‌تری در مقایسه با قیمت‌های جهانی داشت و صعود 304تومانی این اهرم اثرگذار در معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی سبب افزایش ملایم قیمت پایه در هفته گذشته شد و عمده گریدهای پلیمرها و شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا را با رشد محدود قیمت پایه همراه کرد. به تعطیلات سال نو میلادی نزدیک می‌‌‌شویم، بنابراین این انتظار وجود دارد که بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی با نوسان محدودی مورد دادوستد قرار گیرد و حداقل در هفتههای پیش‌رو نرخ‌های بازار جهانی تغییر محسوسی نداشته باشند. بنابراین بازیگر اصلی در تعیین قیمت پایه بازار محصولات پتروشیمیایی، بهای نیمایی ارز خواهد بود که در حال حاضر مسیر مشخصی برای تکانه‌‌‌های قیمتی آن قابل ترسیم نیست و به‌سرعت تحت‌تاثیر خبرهای منتشرشده از نتیجه مذاکرات وین قرار می‌گیرد.
کاهش نرخ در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی
البته شواهد به دست آمده از دادوستدهای بازار آزاد نشان می‌دهد، برخلاف عرف این بازار که معامله‌‌‌گران نسبت به تغییر بهای ارز به‌شدت واکنش نشان داده با ورود تقاضای هیجانی شاهد رشد قیمت‌ها بودیم، این روزها بی‌‌‌رمقی دادوستدهای بازار آزاد به چشم می‌‌‌خورد و با وجود آنکه در هفته گذشته بهای دلار آزاد در کانال 30هزار تومانی نوسان کرد، نه تنها خبری از خریدهای هیجانی و رشد قیمت‌ها در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی نبود، بلکه بسیاری از گریدهای این محصولات با کاهش قیمت نیز همراه شدند. البته اثر سرکشی‌‌‌های مستمر نهادهای ناظر به انبارها را نمی‌توان نادیده گرفت که چندی است دادوستد خارج از بورس‌کالا را بسیار دشوار کرده و قیمت‌های بازار آزاد را تحت فشار قرار داده است. محتمل‌‌‌ترین نتیجه‌‌‌ای که از نزول قیمت‌های بازار آزاد می‌توان گرفت، بی‌‌‌تفاوتی همراه با سردرگمی اهالی بازار نسبت به نوسانات مکرر بهای ارز است که تا ثبات این نرخ و دستیابی به سیگنال‌‌‌های قطعی، اهالی بازار خریدهای خود را به آینده موکول کرده و سعی دارند با احتیاط کامل وارد بازار شوند.
عقب‌‌‌نشینی حجم معاملات پتروشیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا
در بورس کالا نیز شاهد افت همزمان داده‌‌‌های حیاتی معاملات هستیم که هم در بازار پلیمرها و هم در دادوستد محصولات شیمیایی، این روند کاهشی قابل مشاهده است. بنابراین با دو اهرم افت میزان عرضه و تقاضا، حجم دادوستدهای محصولات پتروشیمیایی نیز کاهش داشته است که این بار می‌توان دلیل اصلی آن را مربوط به تغییر ذهنیت اهالی بازار نسبت به آینده قیمتی این محصولات دانست؛ چرا که پیش از این در هفتههای دوم و سوم آذرماه شاهد رشد حجم معاملات در بازار پلیمرهای بورس کالا بودیم که از سوی صعود همزمان میزان تقاضا و عرضه این محصولات تغذیه شد.
جریان معاملاتی بازار پلیمرهای بورس‌کالا از افت محسوس میزان عرضه، تقاضا و در نهایت حجم معاملات حکایت دارد. به عبارت دقیق‌‌‌تر هفته گذشته به میزان 83هزار و 760 تن انواع محصولات پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالای ایران عرضه شد که نسبت به هفته قبل کاهش 7درصدی را به ثبت رساند.
تقاضا برای خرید محصولات پلیمری دیگر داده کاهشی این بازار به شمار می‌رود که هفته گذشته با کاهش نزدیک به 13درصدی در مقایسه با هفته ماقبل خود، به میزان 113هزار و 291تن به ثبت رسید. ثمره تقابل عرضه و تقاضا در بازار پلیمرهای بورس‌کالا، دادوستد 75هزار و 361تن محصول پلیمری بود که از معامله 90درصد از عرضه‌‌‌های هفته ماقبل حکایت دارد.
در بازار شیمیایی‌‌‌های بورس کالا نیز ردپای تغیر ذهنیت اهالی بازار به چشم می‌‌‌خورد؛ تا جایی که افت همزمان هر سه داده پراهمیت در این بازار، به گونه‌‌‌ای به ثبت رسید که کاهش میزان تقاضا، عرضه و حجم معاملات قدرتمندتر از معاملات محصولات پلیمری بود. به عبارت دقیق‌‌‌تر هر سه این داده‌‌‌ها به رقمی کمتر از میانگین هفتگی 6ماهه نخست سال‌جاری رسیدند که این کاهش حجم معاملات، پس از افزایش میزان دادوستدها در هفته سوم آذرماه، چندان خوشایند به شمار نمی‌رود و نه‌تنها این روند افزایشی را در این بازار متوقف کرده، بلکه کاهشی قابل‌توجه را نیز به ثبت رسانده است. هفته گذشته به میزان 35هزار و 248تن انواع محصولات شیمیایی در بورس‌کالای ایران عرضه شد که در مقایسه با هفته ماقبل از افت 34/ 15درصدی حکایت دارد. در برابر این میزان عرضه تقاضای 35هزار و 439تنی برای خرید مواد اولیه شیمیایی شکل گرفت که نسبت به هفته منتهی به 19 آذرماه با کاهش 16درصدی همراه شد. تقابل عرضه و تقاضای کاهشی در این بازار سبب معامله 27هزار و 761 تن از انواع محصولات شیمیایی شد که به میزان 75/ 78درصد از عرضه مورد دادوستد قرار گرفت.
تبلور رقابت قیمتی در بازار پتروشیمیایی‌‌‌های بورس کالا
معاملات هفته گذشته محصولات پلیمری و شیمیایی بورس‌کالا نشان می‌دهد که بخش عمده این مواد اولیه یا با قیمت پایه معامله شدند یا به میزان اندکی رشد قیمت را تجربه کردند. در مقابل، برخی دیگر از این محصولات با رقابت قیمتی چند ده درصدی معامله شدند که بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» این رقابت را در بازار شیمیایی‌‌‌های بورس کالا شدیدتر از پلیمرها ارزیابی می‌کند.
در بین محصولات شیمیایی، متیلن دی فنیل دی ایزوسیانات خالص، در یکی از عرضه‌‌‌های هفته ماقبل خود با بیش از 68درصد رشد قیمت، بالاتر از نرخ پایه خود مورد دادوستد قرار گرفت. پس از آن تولوئن دی ایزو سیانات با 66درصد و اسید نیتریک با 62درصد رقابت قیمتی معامله شدند. این در حالی است که در بازار پلیمرهای بورس کالا بیشترین رقابت قیمتی مربوط به پلی استایرن انبساطی نسوز (F100) بود که 5/ 34درصد بیش از قیمت پایه خود معامله شد. هنوز هم این میزان رقابت قیمتی برای خرید مواد اولیه پتروشیمیایی بالا ارزیابی می‌شود؛ اما در مقایسه با رقابت‌‌‌های قیمتی به ثبت رسیده در بازار محصولات شیمیایی کمتر بوده است.
