برخلاف سایر بازارهای کالایی و سازوکار معاملاتی در آنها، در بازار قراردادهای آتی بورس کالا به دلیل ویژگی‌های ذاتی و فنی این قراردادها، خاصیت دوطرفه بودن معاملات وجود دارد؛ یعنی در صورت گرفتن موقعیت تعهدی صحیح، حتی امکان کسب سود از نوسان منفی نرخ نیز متصور است، به‌طوری که دارندگان موقعیت تعهدی فروش، در صورت افت قیمت‌ تسویه نماد آتی در روزهای آینده، سود کسب می‌کنند و در مقابل، دارندگان موقعیت تعهدی خرید، برداشت از حساب تحت اختیار بورس کالا را در پایان هر روز تجربه می‌کنند و دچار زیان می‌شوند. اما عرف بازار چنین است که روندهای صعودی عموما با هیجان دادوستد همراه شده و ورود نقدینگی را افزایش می‌دهد. بنابراین طبیعی است که با تضعیف بهای ارز در بازار آزاد طی هفته اخیر، معامله‌گران سنتی بازار آتی نیز تمایل چندانی به ادامه ورود نقدینگی به بازار و گرفتن موقعیت‌های باز بیشتر ندارند. گواه این ادعا عدم تغییر مجموع موقعیت‌های باز در تمام نمادهای فعال تابلوی آتی بورس کالا طی هفته اخیر است که پس از بازماندن بهای ارز از ادامه روند صعودی در هفته گذشته، شاهد عدم تغییر موقعیت‌های باز بودیم که در مقایسه با هفته منتهی به ۵شهریور اتفاق افتاد. یعنی طی هفته گذشته ۶۲۶ هزار و ۹۸۳ موقعیت تعهدی خرید و فروش به صورت همزمان در تابلوی آتی بورس کالا باز شد که در مقایسه با هفته ماقبل آن بدون تغییر ماند. البته حجم دادوستدهای این بازار به میزان ۱۶ درصد افزایش داشت و ۷۰ هزار و ۸۹۸ قرارداد آتی در این بازار معامله شد. این تعداد قرارداد، ارزشی بالغ بر ۱۷۵ میلیارد تومان در برداشت که نسبت به هفته ماقبل آن رشد ۵ درصدی را به ثبت رساند.

خاصیت دوطرفه بودن در این بازار بسیار جذاب است، اما لازم است که خاصیت اهرمی را مورد توجه قرار داد؛ چرا که اگرچه نوسان‌گیران در این بازار در صورت واکنش سریع به تکانه‌های قیمتی، با اهرم چندین برابری از شرایط موجود کسب سود می‌کنند، اما تزریق نااطمینانی به بازار آتی چندان خوشایند نبوده و تغییر یکباره شاخص‌های اثرگذار بر این بازار می‌تواند بسیار پرریسک باشد و این امر به نفع تعمیق بازار نیست. به‌طور کلی می‌توان بیان کرد، معامله حداکثری در این بازار نیازمند شرایط متعادلی است که ثبات در متغیرهای کلان اقتصادی این بستر مناسب را برای آن مهیا می‌کند.

در حال حاضر ۱۰ قرارداد فعال در تابلوی آتی بورس کالای ایران معامله می‌شود که در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته یعنی پنج‌شنبه، ترکیبی از افزایش و کاهش نرخ تسویه را با نوسانی محدود تجربه کردند. عموم محصولات کشاورزی این بازار با افت قیمت تسویه معامله شدند و دو کالای سرمایه‌ای آتی یعنی نقره و آتی صندوق طلا، به دلیل نوسان صعودی محدود اونس طلا و نقره در اکثر روزهای هفته گذشته در بازارهای جهانی، قیمت تسویه افزایشی داشتند. روز گذشته و در لحظه تنظیم این گزارش، هر اونس طلا با نرخ ۱۸۱۱ دلار و هر اونس نقره با نرخ ۲۳ دلار و ۹۶ سنت در معاملات جهانی معامله شد. هر دوی این فلزهای گرانبها نوسان روزانه مثبت قیمتی را تجربه کردند. طبق شواهد موجود، طلا و نقره پتانسیل لازم برای صعود نرخ در روزهای آینده را دارند؛ مگر آنکه شرایط فعلی تغییر محسوسی داشته باشد. اما اهرم دیگر تعیین قیمت تسویه در این بازار، یعنی بهای ارز تمایل چندانی به صعود نرخ از خود نشان نمی‌دهد و محرک جدی قیمتی برای حمایت از رشد آن نیز دیده نمی‌شود.

اخبار مرتبط