بازار پیش‌نگر بورس‌کالا، روند آرامی را در پیش گرفته است
سایه ابهام ارزی بر معاملات آتی
تابلوی آتی بورس‌کالا در معاملات روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، میزبان 399 خریدار و 400 فروشنده حقیقی و حقوقی بود که برآیند موقعیت‌های تعهدی خرید و فروش این افراد در بازار با چشم‌پوشی از نماد زیره تحویل مهرماه (CSME00) که به تازگی در 17 خرداد معاملات آن آغاز شده ترکیبی از ورود و خروج به بازار را نشان می‌دهد. خبر ورود صندوق‌های طلا به بازار آتی بورس‌کالا، می‌تواند به‌عنوان محرک موثری برای دعوت سرمایه‌گذاران به بازار آتی باشد تا از این بستر معاملاتی به متنوع‌سازی پرتفوی سرمایه خود بپردازند. از آنجاکه بازار آتی بورس‌کالا در زمان حضور سکه طلا بر تابلو، روزهای پر رونقی را سپری کرد، چشم‌انداز جذابی را می‌توان برای آن متصور بود؛ آن‌هم در شرایطی که پتانسیل ورود صندوق‌های طلا به بازار آتی بورس‌کالا وجود دارد و احتمال موفقیت این بازار را محتمل‌تر می‌سازد. البته عزم جدی در راه‌اندازی این بازار در کنار موافقت و همکاری سایر نهادهای متولی با بورس‌کالا می‌تواند سال‌جاری را به نقطه عطف بازار آتی بورس‌کالا تبدیل کند. بازاری که اکنون در بسیاری از بورس‌های کالایی دنیا، میزبان گروه‌های گوناگون کالایی است و از موفقیت برجسته‌ای برخوردار است.
صندوق‌های طلای بورس‌کالا در راه بازار آتی
در تازه‌ترین اخبار مخابره‌شده، راه‌اندازی قراردادهای آتی واحدهای صندوق طلا به بازار آتی بورس‌کالا به گوش می‌رسد. اینکه پرتال آموزشی بورس‌کالا به منظور آشنایی معامله‌گران و علاقه‌مندان به قراردادهای آتی صندوق‌های طلا، آموزش معاملات آتی صندوق‌های طلا را آغاز کرده است، به معنی عزم جدی این نهاد برای بازگشت طلا به بازار آتی است. اگرچه در سال 97 به یکباره قراردادهای آتی سکه طلا از این بازار خارج شد و تاکنون نیز خبری از بازگشت سکه بر تابلوی آتی نیست، از جذابیت این بازار در بین سرمایه‌گذاران کاسته شد و فشار عمده معاملات آتی بر محصولات باقی‌مانده این بازار که تماما در گروه محصولات کشاورزی بود، وارد شد. اما با ورود نقره به‌عنوان دارایی سرمایه‌ای به این بازار، روزنه امید برای توسعه و تعمیق هرچه بیشتر این بازار شکل گرفت تاجایی‌که روند معاملاتی قراردادهای آتی نقره در فرصت کوتاه 4ماهه‌ای که به این بازار وارد شده به خوبی گویای این جذابیت است؛ به‌طوری که در برهه‌ای از زمان، حجم معاملات نقره از زعفران نگین که پیش از ورود نقره جذاب‌ترین محصول بازار آتی به‌شمار می‌رفت، پیشی گرفت. اکنون که زمزمه‌های ورود صندوق طلا به بازار آتی جدی‌تر شده است، با توجه به آنکه زیرساخت معاملات آن در بورس‌کالا در دسترس است، می‌توان چشم‌انداز روشنی را در سال پیش‌رو برای این بازار ترسیم کرد، بنابراین امکان اجرایی‌شدن آتی صندوق‌های طلا وجود دارد که با عزم جدی که از سوی بورس‌کالا دیده می‌شود، در کنار آزادی عمل برای راه‌اندازی این معاملات بتواند موفقیت این بازار را تضمین کند. در حال‌حاضر 4 صندوق طلای قابل‌معامله در بورس‌کالا فعال است که مبتنی بر امیدنامه این صندوق‌ها، بخش عمده دارایی پایه آنها گواهی سپرده سکه طلا است. به این ترتیب می‌توان راه‌اندازی قراردادهای آتی صندوق‌های طلا را به‌نوعی بازگشت غیرمستقیم سکه طلا به این بازار خواند. البته هنوز جزئیات این قراردادها به‌طور کامل روشن نشده و نیازمند بررسی‌های بیشتر است تا تجربه خروج سکه طلا از بازار آتی مجددا تکرار نشود و معامله‌گران این بازار از تداوم دادوستد قراردادهای آتی صندوق‌های طلا اطمینان کافی داشته باشند.
رشد 73 درصدی ارزش معاملات تابلوی آتی
محصولات قابل‌معامله در تابلوی آتی بورس‌کالا، در هفته گذشته تحت 9 قرارداد در حالی مبادله شدند که سررسیدهای خردادماه با نزدیک شدن به روزهای پایانی این ماه از بازار آتی خارج شدند. افت‌وخیزهای بهای ارز در روزهای اخیر به عنوان متغیر اصلی در عموم بازارهای کالایی عمل کرد و تاثیر خود را بر معاملات قراردادهای آتی نیز برجای گذاشت؛ آن‌هم به‌گونه‌ای که معامله‌گران این بازار به دلیل عدم‌قطعیت‌های ناشی از تکانه‌های ارزی سعی کردند، محافظه‌کاری را در پیش گرفته و با حفظ شرایط موجود تا زمان پیش‌بینی‌پذیرتر شدن بازار، به دادوستد قراردادهای آتی خود ادامه دادند. از این‌رو میزان قراردادهای مورد معامله در هفته منتهی به 28خرداد نسبت به هفته ماقبل آن، نسبتا ثابت بود و به میزان 54 هزار و 589 قرارداد در هفته‌ای که گذشت در تابلوی آتی بورس‌کالا معامله شد. اینکه حجم معاملات هفته گذشته با هفته منتهی به 21 خرداد که دو روز ابتدایی آن تعطیل بود، برابری می‌کند، نشان از تداوم معاملات این بازار توام با استراتژی محافظه‌کارانه اهالی بازار در گرفتن موقعیت‌های تعهدی خرید و فروش دارد، تا سیگنال‌های قطعی‌تری به این بازار مخابره شده و ریسک نوسان نرخ را کاهش دهند. همانطور که در گزارش‌های پیشین نیز اشاره شد، نکته برجسته در قراردادهای آتی، خاصیت اهرمی آن است که به دلیل این ویژگی جذابیت بالایی برای معامله‌گران این بازار دارد اما باید در نظر گرفت همانطور که در مواقع کسب سود، بازیگران این بازار به نسبت اهرم هر قرارداد سود بیشتری کسب می‌کنند، هنگام زیان نیز به همین نسبت متحمل زیان خواهند شد و احتمال مارجین‌کال شدن آنها افزایش می‌یابد. از این‌رو اهالی بازار آتی نسبت به سیگنال‌های مخابره‌شده به این بازار واکنش بسیار سریع و حساب شده‌ای از خود نشان می‌دهند تا از مارجین‌کال شدن خود حتی‌الامکان جلوگیری کنند.
به رغم ثابت بودن حجم معاملات این بازار، ارزش قراردادهای آتی طی هفته گذشته با رشد چشمگیر 73 درصدی همراه شد و به میزان 176 میلیارد و 201 میلیون تومان رسید. یکی از دلایل رشد محسوس ارزش معاملات، آن‌هم در شرایطی که حجم معاملات طی هفته گذشته ثابت بوده است را می‌توان مربوط به افزایش اخیر قیمت‌های تسویه در کنار وجه تضمین‌ها دانست که به‌عنوان مثال برای نقره نسبت به هفته ماقبل وجه تضمین افزایش یافته و به ازای هر قرارداد مبلغ 420 هزار تومان تعیین شده است. اگرچه نوسان‌های مکرر بهای ارز تزریق‌کننده نااطمینانی به بازار است اما هنوز هم اهالی بازار آتی، با امید به تعمیق و توسعه هرچه بیشتر این بازار استقبال خوبی برای ورود نقدینگی به قراردادهای آتی دارند. گواه این ادعا نیز تعداد موقعیت‌های بازی است که نسبت به هفته ماقبل رشد 6درصدی را به ثبت رسانده و به میزان 637هزار و 254 موقعیت تعهدی همزمان خرید و فروش به این بازار وارد شده است. این مطلب نشان‌دهنده ورود نقدینگی برای اغلب قراردادهای فعال این بازار است. همانطور که درصد تغییرات موقعیت باز در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته یعنی پنج‌شنبه، این ادعا را تایید می‌کند. برآیند نوسان قیمت‌های تسویه مجموع قراردادهای فعال این بازار، حکایت از روند کاهشی آرامی دارد که به دنبال عقب‌نشینی بهای ارز در بازار آزاد از کانال قیمتی 24 هزار تومان و نوسان محدود آن در محدوده قیمتی 23 تا 24 هزار تومانی، قیمت تسویه قراردادهای آتی نیز نوسان محدودی را تجربه کرده است.
