سایه نوسان بهای ارز بر بازار مشتقه بورس کالا سنگینی می‌کند
اسارت آتی در چندپارگی انتظارات
این در حالی است که حجم قراردادهای معامله شده طی هفته گذشته به 152هزار و639 قرارداد رسید که نسبت به هفته ماقبل افت 25/ 18درصدی را نشان می‌دهد. این امر به معنی خروج همزمان تعهد خرید و فروش در بازار آتی است که از مسیر موقعیت‌های باز هفتگی نیز قابل رصد است. زیرا طی هفته گذشته 630 هزار و 530 موقعیت باز در این بازار ثبت شده است که در مقایسه با هفته ماقبل خروج همزمان 47 هزار موقعیت خرید و فروش را نشان می‌دهد. در مجموع حجم نقدینگی جذب شده که از طریق معاملات بازار آتی به بورس کالا راه یافته است به میزان 543 میلیارد و 390 میلیون تومان ارزیابی می‌شود.
اگر بخواهیم از لحاظ تعداد موقعیت بازخرید و فروش، میزان استقبال معامله‌گران از بازار آتی بورس کالا را مورد ارزیابی قرار دهیم، در ابتدا محصول زعفران نگین و پس از آن قراردادهای آتی نقره هستند که طی هفته گذشته بیشترین میزان تعهد خرید و فروش برای این دو دارایی به ثبت رسیده است.
معاملات زعفران نگین زیر ذره‌بین
زعفران نگین که به جذاب‌ترین محصول بازار آتی بورس کالا بدل شده است، در حال حاضر با سه سررسید فعال اردیبهشت، تیر و شهریورماه معامله می‌شود که در روز یکشنبه هفته جاری، شاهد خروج سررسید اردیبهشت این محصول از تابلوی آتی بورس کالا خواهیم بود. بررسی روند تغییرات قیمتی سررسید اردیبهشت‌ماه محصول زعفران نگین به وضوح حکایت از افت نرخ این محصول دارد چرا که نماد SAFOR00 در ماه گذشته با قیمت‌های بیش از 14 هزار تومان هم مورد معامله قرار گرفت، اما در معاملات هفته گذشته تا کانال 12 هزار تومانی عقبگرد داشت و در این محدوده؛ نوسان‌های اندکی را پشت سر گذاشت. این امر کاملا بدیهی است که پس از رشد محسوس بهای قراردادهای این محصول و همچنین گواهی سپرده آن، در زمان نزدیک شدن به تاریخ تحویل، قیمت‌های واقعی مجال بروز پیدا کنند. چرا که ذات این قراردادها به گونه‌ای است که افراد به دنبال کسب سود از نوسان بهای بازار آتی، پیش از تاریخ تحویل، سعی در خروج از موقعیت تعهدی خود می‌کنند و تنها متقاضیانی در بازار باقی می‌مانند که قصد تحویل محصول را داشته باشند. برای اثبات این ادعا نیز می‌توان به درصد تغییر موقعیت‌های باز هفتگی این نماد اشاره کرد که در هفته گذشته به نسبت هفته ماقبل با افت 38 درصدی همراه شده است و نشان می‌دهد که بخش زیادی از معامله‌گران از این سررسید خارج شده‌اند. از این رو طبیعی است که قیمت قرارداد آتی به نرخ دارایی پایه آن نزدیک‌تر شود و در محصول زعفران نگین به دلیل رشد چشمگیر بهای آن در هفته‌های اخیر، اکنون شاهد افت محسوس قیمت هستیم تا فردا، نزدیک‌ترین تاریخ سررسید آن، از تابلوی معاملاتی بورس کالا خارج شود. در نهایت می‌توان گفت در معاملات هفته گذشته، به میزان 140 هزار و 76 قرارداد آتی زعفران در هر سه سررسید فعال مورد معامله قرار گرفته است که ثمره 569 هزار و 335 موقعیت باز است.
بهای ارز سکاندار اصلی معاملات آتی نقره
نقره نیز که به عنوان راهگشایی برای ورود سایر محصولات به تابلوی معاملات آتی بورس‌کالا به شمار می‌رود، سه قرارداد فعال برای معامله در بورس کالا دارد که نزدیک‌ترین آن مربوط به نماد SILOR00 است. به طور کلی محرک‌های اصلی تعیین نرخ نقره در بازار آتی مربوط به قیمت جهانی آن و بهای ارز در بازار سنا به شمار می‌رود. اما اگر بخواهیم اصلی‌ترین سکاندار برای جهت‌دهی انتظارات اهالی این بازار را معرفی کنیم می‌توان به نوسان بهای ارز اشاره کرد که تقریبا از ابتدای سال جاری تاکنون تکانه‌های منفی محسوسی را تجربه کرده است. با قوت گرفت این ذهنیت در بین اهالی بازارهای کالایی، می‌توان نمود آن را در معاملات این محصول رصد کرد و این روزها سکاندار اصلی این معاملات را بهای ارز دانست. به‌رغم آن که بهای هر انس نقره در بازارهای جهانی نوسان مثبت محدودی را به تصویر می‌کشد اما پتانسیل کافی برای تغییر فاز جدی انتظارات اهالی این بازار را نداشته است. در لحظه تنظیم این گزارش بهای هر انس نقره 27 دلار و 30 سنت است که برآیند نوسان قیمت آن طی هفته گذشته به میزان 49/ 5 درصد ارزیابی می‌شود و طی ماه گذشته به میزان 44/ 7 درصد قیمت آن افزایش یافته است.
روز دوشنبه هفته جاری شاهد خروج سررسید اردیبهشت‌ماه این محصول از تابلوی معاملات آتی بورس کالا هستیم که طی هفته گذشته 27 درصد از موقعیت‌های خرید و فروش آن همزمان از بازار خارج شده‌اند. این در حالی است که به طور متوسط در معاملات هفته گذشته به نسبت هفته ماقبل، افت حدود یک هزار تومانی قیمت تسویه رقم خورده است. ثمره معاملات هفته گذشته نقره در هر سه قرارداد فعال، دادوستد 39 هزار و 962 قرارداد بود که نقدینگی به میزان 28 میلیارد تومان را به دنبال داشت.
«دنیای‌اقتصاد» برای بررسی دادوستدهای بازار آتی به گفت‌وگو با کارشناس این بازار پرداخته است. شایان کرمی، به سوابق بازار آتی به ویژه در مورد محصول زعفران پرداخت و ادامه داد: هر زمان که به نزدیکی تاریخ سررسید قرارداد آتی می‌رسیم که منجر به تحویل می‌شود، فشار عرضه افزایش پیدا می‌کند تا قیمت محصول قابل معامله در این بازار به نرخ واقعی نزدیک شود. از آنجا که سررسید اردیبهشت ماه زعفران نگین، پیش از این با فرصت‌های خوب آربیتراژی همراه شد، با نزدیک شدن به زمان تحویل و کاهش فاصله قیمت اردیبهشت با نرخ اوراق سپرده کالایی زعفران، افراد دارای گواهی اقدام به عرضه گواهی سپرده در بازار کرده و تعهد فروش خود را در بازار آتی آفست (تسویه) کرده یا آن که تعهد فروش قرارداد آتی خود را به سررسیدهای بعدی انتقال دادند. این امر باعث افزایش فشار عرضه روی قیمت گواهی سپرده زعفران نگین و دو سررسید دورتر قرارداد آتی آن خواهد شد و بازار روند کاهش نرخ را طی کند. به طوری که ظرف دو هفته گذشته بهای گواهی زعفران نگین از کانال 14 هزار تومانی تا 12 هزار تومان عقبگرد قیمتی را به ثبت رساند. به نظر می‌رسد که بهای اوراق سپرده کالایی زعفران نگین نسبت به بازار فیزیکی ارزنده شود. در حالی که این موضوع دو هفته گذشته کاملا روند متفاوتی را سپری کرد یعنی قیمت گواهی سپرده حتی بیش از بازار فیزیکی نوسان می‌کرد. این کارشناس بازار در مورد نقره که تنها دارایی سرمایه‌‌ای است که در بازار آتی معامله می‌شود، گفت: طی هفته‌های اخیر رشد محسوسی در بهای نقره جهانی ثبت شده است. اما بهای ارز به دلیل چشم‌انداز سیاسی که اخیرا جریان دارد، افت نرخ دلار به ریال را تجربه کرده است. به این ترتیب سررسیدهای نقره حتی حالت بک واردیشن گرفت به این معنی که پایین‌تر از نرخ تسویه نهایی معامله شود.
