کاهش انتظارات تورمی در حال خودنمایی است
تردید خریداران در بازار فولاد
انتظار کاهش نرخ و بالا بودن بهای پایه تعیین شده برای شمش و محصولات فولادی ظرف هفته‌های اخیر باعث کاهش قابل توجه تقاضا در معاملات بورس کالا شد به گونه‌ای که برای بخش قابل توجهی از شمش فولاد عرضه شده در این رینگ تقاضایی به ثبت نرسید. اما وضعیت معامله مقاطع فولادی در بورس کالا ظرف هفته گذشته در روز چهارشنبه ۱۴ آبان متفاوت بود و سیگنال‌هایی از افزایشی شدن نرخ ارز از ظهر این روز باعث شد تا اغلب کالاهای عرضه شده در این بازار به‌صورت مچینگ مورد معامله قرار گیرد؛ حتی بازار آزاد مقاطع فولادی نیز در اثر این سیگنال‌ها با افزایش تقاضا و رشد قیمت روبه‌رو شد. ورود نرخ ارز به مسیر نزولی و ایجاد انتظارات کاهشی تورم از ابتدای هفته جاری، باعث شد تا بازار مقاطع فولادی مجدد وارد فاز کاهشی شود به‌گونه‌ای که شنیده شد حتی برخی خریداران مقاطع از رینگ بورس کالا در روز چهارشنبه ۱۴ آبان درصدد ملغی کردن خرید خود، با پرداخت زیان معامله برآمدند و بازار آزاد فولاد تهران نیز در رکود فرو رفت. اگرچه کاهش نرخ ارز و انتظارات تورمی می‌تواند بهای مقاطع فولادی را در بازار کاهش دهد اما با توجه به نرخ معامله شمش فولاد در رینگ معاملاتی بورس کالا ظرف هفته‌های گذشته نمی‌توان انتظار داشت که قیمت محصولات فولادی به یکباره افت چشمگیری داشته باشد. در واقع با توجه به بهای معامله شمش فولاد در بورس کالا نباید در کوتاه‌مدت منتظر سقوط آزاد بهای میلگرد بود اگرچه شاهد روند نزولی هستیم.
افت تقاضای شمش فولاد در بورس کالا
نگاهی به روند معاملات شمش فولاد در بورس کالا از کاهش تقاضا برای خرید این محصول از این بازار حکایت دارد. در حالی که ظرف ماه‌های گذشته بازار فیزیکی بورس کالا برای معاملات هفتگی شمش فولاد با موجی از تقاضا روبه‌رو بود، ظرف چند هفته اخیر از میزان تقاضاهای ثبت شده در این بازار به شدت کاسته شد به گونه‌ای که در معاملات هفته قبل میزان تقاضا نسبت به عرضه کمتر شد و برای ۶۲ هزار تن شمش فولاد عرضه شده در این رینگ تنها تقاضایی برابر ۲۴ هزار تن به ثبت رسید. درحالی که استمرار انتظارات تورمی از ابتدای امسال تا هفته‌های اخیر باعث شده بود که تقریبا تمامی بازارها از جمله رینگ فولاد در بورس کالا آماج متقاضیان برای خرید محصول باشد، فروکش کردن این انتظارات ظرف ۱۰ روز اخیر باعث شد تا بسیاری از بازارهای فیزیکی بورس کالا از جمله رینگ شمش فولاد با رکودی کم‌سابقه به نسبت ۸ ماه اخیر روبه‌رو شوند.
بالا بودن قیمت پایه شمش و عقبگرد تولید
متقاضیان خرید شمش فولاد از بورس کالا، قیمت بالای پایه تعیین شده برای این محصول در معاملات دو هفته گذشته را عامل اصلی کاهش تقاضا در این بازار می‌دانند و معتقدند، نرخ پایه تعیین شده برای شمش فولاد در بورس کالا ظرف هفته‌های اخیر به میزانی افزایش داشته که تولید و فروش محصول در بازار داخل و صادرات را فاقد توجیه می‌نماید. اگرچه در بسیاری موارد تولیدکننده برای نخوابیدن خطوط تولید حاضر به خرید مواد اولیه با قیمتی گران می‌شود که حتی زیان را به دنبال دارد، اما واقعیت آن است که خرید شمش با این نرخ فاقد هر گونه توجیه منطقی و اقتصادی است.قیمت پایه تعیین شده برای شمش فولاد در معاملات هفته قبل ( یکشنبه ۱۱ آبان ) برابر ۱۰ هزار و ۳۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود که با احتساب مالیات و کارمزد هر کیلوگرم شمش فولاد برای تولیدکننده نهایی به قیمت ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان تمام خواهد شد. در شرایطی که برای مقاطع طویل فولادی در کانال ۱۲ هزار تومان در بازار آزاد خریداری وجود ندارد، تولید محصول براساس شمش فولاد با بهای ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان توجیه اقتصادی برای تولیدکننده ندارد. در این میان برخی تولیدکنندگان محصولات فولادی می‌گویند، نرخ پایه شمش در بورس کالا بالا تعیین می‌شود تا تقاضایی برای خرید این محصول در این بازار به ثبت نرسد و تولیدکنندگان شمش بتوانند با ادعای نبود تقاضای داخلی مجوز صادراتی بگیرند.
نزدیکی دو نرخ ارز به کاهش تقاضای سفته‌بازان انجامید
علاوه بر کاهش انتظارات تورمی و بالا بودن قیمت پایه تعیین شده برای شمش فولاد در بورس کالا، نزدیکی دو نرخ ارز آزاد و نیمایی از دیگر علل کاهش تقاضا برای خرید انواع محصولات از بازار فیزیکی بورس کالا ظرف روزهای گذشته بوده است. بررسی بازار ارز آزاد و نیمایی از ابتدای امسال تا کنون به خوبی بیانگر روند مستمر افزایش نرخ ارز یا به تعبیری دیگر کاهش ارزش پول ملی است که همین موضوع باعث شدت گرفتن تمایل افراد برای خرید کالاهای مورد نیاز و حتی جلو انداختن خریدهای آتی با هدف در امان ماندن از اثرات تورمی در جامعه است.از اواخر مهرماه نرخ ارز آزاد وارد مسیر کاهشی شد و در حالی که دلار آمریکا در نیمه دوم مهر از کانال ۳۰ هزار تومان نیز عبور کرده بود مجدد شاهد بازگشت نرخ ارز آزاد به کانال ۲۰ هزار تومان بودیم. میانگین هفتگی نرخ ارز آزاد تا نیمه آبان روند کاهشی داشت به گونه‌ای که میانگین دلار آزاد در هفته قبل ( ۱۰ تا ۱۶ آبان) به ۲۷ هزار تومان رسید. برخلاف روند کاهشی نرخ ارز آزاد روند قیمتی ارز نیمایی ظرف هفته‌های اخیر همچنان افزایشی بود. به گونه‌ای که میانگین این نرخ در هفته قبل (۱۰ تا ۱۶ آبان) در کانال ۲۶ هزار تومان قرار داشت. تفاوت اندک میان نرخ ارز نیمایی و آزاد باعث شد تا این بازار دیگر جذابیتی برای تقاضاهای سفته‌بازان نداشته باشد و تنها تولیدکنندگانی اقدام به ثبت خرید از این بازار کنند که به دنبال تامین مواد اولیه خطوط تولید خود باشند. به این ترتیب بازار به ثبات در عرضه و تقاضا رسید.
سراشیبی قیمت مقاطع فولادی تا کجا؟
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از بازار آزاد و رینگ معاملاتی بورس کالا برای مقاطع فولادی بیانگر آن است که انتظارات تورمی و نوسانات نرخ ارز گرداننده اصلی این بازارها شده‌اند. در روز چهارشنبه هفته گذشته ( ۱۴ آبان) رینگ معاملاتی بورس کالا شاهد عرضه انواع مقاطع فولادی از جمله میلگرد، تیرآهن، نبشی و... بود، در حالی که نبود متقاضی برای خرید میلگرد با بهای پایه ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان بسیاری از عرضه‌های این بازار را از فروش نقدی به مچینگ برده بود، اما سیگنال‌هایی از احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات ایالات متحده آمریکا و افزایش نرخ ارز در بازار آزاد باعث شد تا موجی جدید برای خرید انواع مقاطع فولادی به وجود آید و اغلب محصولات عرضه شده در رینگ بورس کالا با همان نرخ پایه به‌صورت مچینگ معامله شدند. این سیگنال‌ها در بازار آزاد نیز اثرگذار شد، به گونه‌ای که بهای هر کیلوگرم میلگرد پس از یک هفته ثبات در نرخ ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان به یکباره و ظرف یک روز به ۱۲ هزار و ۶۰۰ تومان رسید.
تغییر شرایط در روز شنبه ۱۷ آبان و تغییر در نتیجه انتخابات آمریکا، با ایجاد ذهنیت کاهش تورم در بازار، باعث شد تا بهای انواع محصولات از جمله مقاطع فولادی در بازار آزاد با کاهش روبه‌رو شود، به گونه‌ای که شنیده‌ها از آن حکایت دارد که برخی خریداران مقاطع فولادی از بورس کالا در روز چهارشنبه ۱۴ آبان به دنبال پرداخت جریمه و منتفی کردن معامله خود هستند. با توجه به قرارگیری در فصل پاییز، تقاضای مصرفی برای مقاطع فولادی در حداقل ممکن قرار دارد، در این شرایط نوسانات نرخ ارز و انتظارات تورمی سیگنال‌‌سازهای اصلی بازار هستند. درصورتی که بازار ارز به ثبات نسبی برسد دیگر خبری از خریدار در بازار مقاطع فولادی نبوده و این موضوع به رکود سنگین در این بازار منجر می‌شود.
