پیروزی ۲ بر یک تورم بر حجم تولید در بورس کالا به ثبت رسید
فضای تنفسی در برابرموج گرانی
رشد۱۰۰درصدی ارزش معاملات در برابر افزایش۵۰درصدی حجم دادوستد در بازار فیزیکی بورس کالا
در این میان افزایش بهای مواد اولیه ناشی از دو عامل رشد نرخ ارز نیمایی و افزایش رقابت برای خرید است. رشد نرخ ارز نیمایی قیمت‌های پایه را در بازار فیزیکی بالا برده و رشد تقاضا با شدت گرفتن رقابت به افزایش مجدد قیمت معامله محصولات منجر شده است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از بازار فیزیکی بورس‌کالا ظرف ۶ ماه ابتدایی امسال حاکی از آن است که میزان عرضه انواع محصولات در این بازار نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۳۶ درصدی داشته است اما از آنجا که میزان تقاضا برای خرید فراتر از افزایش عرضه رشد پیدا کرده، بر میزان رقابت برای خرید انواع محصولات در این بازار افزوده شده و درواقع افزایش عرضه به کنترل قیمتی بازار منجر نشده است.
رشد عرضه در بازار فیزیکی بی‌نتیجه ماند
در ۶ ماه ابتدایی امسال برابر ۱۷ میلیون و ۱۲۷ هزار تن انواع محصول در تمامی بازارهای فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که برای این حجم از عرضه، تقاضایی برابر ۲۰ میلیون و ۷۳۰ هزار تن به ثبت رسید. میزان عرضه محصول در رینگ بازار فیزیکی در نیمه ابتدایی سال ۹۸ نیز برابر ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن بود و به این ترتیب باید اذعان کرد که میزان عرضه‌ها در این بازار افزایشی ۳۶ درصدی داشته است. اما از آنجا که تقاضا برای خرید از بازار فیزیکی بورس‌کالا در نیمه ابتدایی سال ۹۸ برابر ۱۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تن بود، درواقع میزان تقاضا نیز برای امسال رشد ۳۹ درصدی داشت.
باوجود افزایش عرضه انواع کالاها در رینگ بازار فیزیکی بورس‌کالا ظرف ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه قبل، رشد قابل‌توجه تقاضا که فراتر از رشد عرضه نیز بود باعث شد این بازار با رقابت قابل‌توجهی برای خرید مواجه شود و بسیاری از کالاها در رینگ بازار فیزیکی شاهد بهایی بسیار بالاتر از نرخ پایه معامله باشند.
در ۶ ماه ابتدای امسال بالغ بر ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول از طریق رینگ فیزیکی بورس‌کالا مورد معامله قرار گرفت، در حالی‌که این بازار در ۶ ماه ابتدایی سال گذشته تنها میزبان معامله ۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالا بود. به این ترتیب حجم معامله در رینگ بورس‌کالا به لحاظ وزنی در ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۵۰ درصدی داشت.
میزان حجم معامله محصول در رینگ بورس‌کالا در ۶ ماه ابتدایی امسال برابر ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن بود که این رقم نسبت به حجم معامله در ۶ ماه ابتدایی سال قبل افزایشی ۵۰ درصدی داشته است. همچنین میزان ارزش معاملات در رینگ فیزیکی بورس‌کالا در نیمه ابتدایی سال ۹۸ برابر ۵۲۸ هزار میلیارد ریال بود که این رقم با رشد ۵/ ۹۷ درصدی به ۱۰۴۳ هزار میلیارد ریال در نیمه ابتدایی امسال رسید.
بالاتر بودن رشد ارزش معاملات نسبت به افزایش حجم ازسویی متاثر از رشد بهای ارز نیمایی و افزایش قیمت پایه محصولات و از طرف دیگر ناشی از رشد تقاضا بوده که به شدت گرفتن رقابت برای خرید انواع کالاها دامن زده است.
رشد تولید به تعادل در بازار منجر نشد
یک روی سکه افزایش حجم معاملات در بازار فیزیکی به پیش‌بینی استمرار روند رو به رشد قیمت‌ها و خرید پیش از موعد مواد اولیه بازمی‌گردد، اما زمانی که افزایش خرید مواد اولیه در بازار استمرار پیدا کند، دیگر نمی‌توان افزایش تقاضا را تنها مربوط به خرید پیش از موعد یا تقاضا با هدف سفته‌بازی مربوط دانست. درواقع استمرار تقاضا برای خرید مواد اولیه از بازار فیزیکی بورس‌کالا در بازه‌ای میان‌مدت سیگنالی از رشد تولید محسوب می‌شود.
براساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت صمت نیز میزان تولید ۲۲ محصول اصلی صنعتی و معدنی در ۵ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش داشته است، به‌گونه‌ای‌که میزان تولیدات محصولات پتروشیمی با بیش از ۶ درصد رشد به بیش از ۲۵ میلیون تن، لوازم خانگی با رشد ۴۲ درصد به یک میلیون و ۵۲۳ هزار دستگاه، شمش آلومینیوم خالص با افزایش حدود ۵۰ درصد به ۱۶۰ هزار تن، فولاد خام با افزایش ۸ درصدی به بیش از ۱۱ میلیون تن، انواع خودروی سواری با رشد ۱۸ درصدی به ۳۴۵ هزار دستگاه و سیمان با رشد ۱۳ درصدی به ۵/ ۲۹ میلیون تن رسیده است. بنابراین باید اذعان کرد که افزایش حجم معاملات در بازار فیزیکی بورس‌کالا رشد تولید در بخش محصولات را در بر داشته است اما از آنجا که نرخ مواد اولیه به فروش رفته در این بازار نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش قابل‌توجهی داشته این رشد تولید همراه با افزایش قیمت بوده است.
افزایش ۱۴۷ درصدی ارزش معاملات محصولات صنعتی
از کل ارزش معاملات صورت گرفته در بازار فیزیکی بورس‌کالا ظرف نیمه ابتدایی امسال ۷/ ۵۷ درصد مربوط به محصولات صنعتی بوده است و درواقع این گروه بیشترین سهم را به لحاظ ارزش در رینگ فیزیکی به خود اختصاص داده است.
میزان عرضه محصولات صنعتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا در ۶ ماهه ابتدایی امسال برابر ۷ میلیون و ۱۷۶ هزار تن محصول بوده است که برای این حجم از محصول ارائه شده تقاضایی برابر ۹ میلیون و ۶۵۰ هزار تن در این بازار به ثبت رسید و درنهایت نیز ۵ میلیون و ۸۵۰ هزار تن محصول در این بازار مورد معامله قرار گرفت.
میزان عرضه محصولات صنعتی در رینگ فیزیکی بورس‌کالا در ۶ ماه ابتدایی سال ۹۸ حدود ۳۵ درصد کمتر از عرضه امسال و برابر ۴ میلیون و ۶۵۰ هزار تن محصول بود که برای این حجم از محصول تقاضایی برابر ۸ میلیون و ۲۵۰ هزار تن به ثبت رسیده است. در نهایت در ۶ ماه ابتدایی سال گذشته ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن محصول صنعتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا معامله شد.
در حالی‌که حجم معاملات در ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۵۴ درصدی داشت، ارزش معاملات رشدی ۱۴۶ درصدی پیدا کرد و از ۲۴۷ هزار میلیارد ریال در نیمه ابتدایی ۹۸ به ۶۰۲ هزار میلیارد ریال در نیمه ابتدایی امسال رسید.
میزان عرضه محصولات صنعتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا در ۶ ماه ابتدایی امسال افزایش ۵۴ درصدی داشت، طبیعتا چنین رشد عرضه‌ای باید بسیاری از بازارها را به تعادل عرضه و تقاضا می‌رساند اما روند رو به رشد نرخ ارز در کشور و پیش‌بینی رشد تورم باعث شد تا متناسب با رشد عرضه میزان تقاضا در بازار نیز افزایش پیدا کند و بسیاری از متقاضیان حاضر در رینگ فیزیکی برای به‌دست آوردن سبد عرضه دست به رقابت‌های هیجانی بزنند که همین موضوع درنهایت به افزایش ۱۴۶ درصدی ارزش معاملات در ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل منجر شد.
رشد قابل‌توجه تقاضا برای محصولات پتروشیمی
در بخش پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز رینگ فیزیکی بورس‌کالا ظرف ۶ ماه ابتدایی امسال شاهد عرضه ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع محصول بود که برای این حجم از محصول عرضه شده تقاضایی برابر ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن به ثبت رسید. در نهایت نیز ۷ میلیون و ۲۸۰ هزار تن کالای پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا مورد معامله قرار گرفت که این معاملات صورت گرفته ارزشی برابر ۴۲۹ هزار میلیارد ریال داشتند.
میزان عرضه محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز در سال ۹۸ برابر ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است. به این ترتیب میزان عرضه این محصولات در نیمه ابتدایی امسال افزایش ۵/ ۲۶ درصدی داشته است.
از فروردین تا شهریور سال ۹۸، برابر ۶ میلیون و ۶۵۰ هزار تن تقاضا در رینگ بازار فیزیکی محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی به ثبت رسید که پایین‌تر بودن تقاضا نسبت به عرضه در بسیاری از کالاها باعث شده بود بسیاری از معاملات این بخش به دور از هیجان صورت گیرد.
اما موج تورمی ایجاد شده در سال جدید باعث شد که تقاضا برای خرید کالاهای پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا نیز ظرف ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵۸ درصدی داشته باشد و بالاتر رفتن میزان تقاضا نسبت به عرضه به ایجاد رقابت برای خرید بسیاری از کالاها منجر شد.
میزان حجم معامله‌های صورت گرفته در این بازار ظرف نیمه ابتدایی سال قبل برابر ۵ میلیون تن محصول و ارزش معاملات نیز برابر ۲۸۰ هزار میلیارد ریال بود. به این ترتیب میزان حجم معامله از فروردین تا شهریور امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش ۵/ ۴۵ درصدی و میزان ارزش معاملات نیز در همین زمان رشد ۵۳ درصدی داشت.
عرضه در شهریور به اوج خود رسید
میزان عرضه انواع محصولات صنعتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا در شهریور ماه امسال به رقم یک میلیون و ۶۸۰ هزار تن رسید که این رقم بیشترین میزان عرضه ماهانه از ابتدای امسال بوده است. همچنین میزان تقاضای به ثبت رسیده برای محصولات صنعتی عرضه شده در بازار فیزیکی نیز در شهریور به یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن رسید که اگرچه این حجم از تقاضا ظرف مدت یک ماه رقمی قابل‌توجه به‌شمار می‌رود اما این میزان نسبت به تقاضای ثبت شده در خرداد ماه امسال کمتر است.
در شهریور امسال برابر یک میلیون و ۳۷۰ هزار تن انواع کالاهای صنعتی در بازار فیزیکی بورس‌کالا معامله شد و ارزش معاملات این بازار به ۱۷۶ هزار میلیارد ریال رسید. در حالی‌که حجم معاملات صورت گرفته در شهریور نسبت به مرداد افزایشی ۳۶ درصدی داشته، ارزش معاملات افزایشی ۶۳ درصدی پیدا کرده است. بخشی از این افزایش ارزش معامله مربوط به رشد نرخ ارز نیمایی می‌شود. در مرداد ماه نرخ ارز نیمایی در کانال ۱۸ هزار تومان قرار داشت اما در شهریور ماه این نرخ به کانال ۱۹ هزار تومان پا گذاشت و حتی در اواخر شهریور از مرز ۲۱ هزار تومان نیز فراتر رفت. افزایش بهای ارز نیمایی باعث رشد قیمت پایه کالاهای صنعتی شد و افزایش قابل‌توجهی در ارزش معاملات در همه بخش‌ها از جمله کالاهای صنعتی را به دنبال داشت.
فولاد، صدرنشین محصولات صنعتی در بازار فیزیکی
بخش قابل‌توجهی از معاملات بازار فیزیکی بورس‌کالا و رینگ صنعتی مربوط به معاملات فولاد می‌شود. به گونه‌ای که ظرف ۶ ماه ابتدایی امسال از کل ارزش معاملات بازار فیزیکی حدود ۴۳ درصد مربوط به معاملات بخش فولاد بود. ارزش معاملات فولاد از فروردین تا پایان شهریور به ۴۴۸ هزار میلیارد ریال رسید که این رقم ۷۴ درصد از ارزش معاملات رینگ صنعتی نیز بوده است. تورم قابل‌توجه در ماه‌های ابتدایی سال، ذهنیت استمرار تورم در ماه‌های آتی سال و روند رو به رشد نرخ ارز در کشور باعث شده تا فولاد از کالایی تولیدی به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شود و نقدینگی قابل‌توجهی برای خرید این کالا وارد بازار شود. تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی ترجیح می‌دهند محصول موردنیاز را با رقابت خریداری کنند چراکه می‌دانند اگر خرید را به تعویق بیندازند، در هفته‌های بعد رشد نرخ ارز نیمایی باعث می‌شود که قیمت پایه به نرخ معامله با رقابت برسد. در این شرایط میزان تقاضا برای خرید محصولات مختلف زنجیره فولاد که در بازار فیزیکی بورس‌کالا عرضه می‌شود شدت گرفته است.
