حجم معاملات بورس کالا در هفته گذشته افزایش جدی داشت
مه‌شکنی پلیمرها
در هفته گذشته شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد با ۸۱/ ۰ درصد افت به ۹ هزار و ۸۹۶ تومان رسید که کمترین رقم از هفته منتهی به ۱۱ دی‌ماه تاکنون است. این در حالی بود که بهای نیمایی ارز در قیمت‌های پایه پیشین از افت ۹۱/ ۱درصد برخوردار شده بود که محرک مضاعفی برای کاهش قیمت‌های پایه محسوب شد. البته در نرخ‌های پایه به دلیل افت بهای نیمایی ارز همچنین کاهش قیمت‌های جهانی شاهد افت فراگیر و نسبتا گسترده بودیم ولی این سیگنال در نوسان شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد موسوم به DEPPI خودنمایی نمی‌کند که نیاز به بررسی دقیق‌تر اوضاع را می‌طلبد. در طول هفته گذشته شاهد رقابت برای خرید در بسیاری از گریدهای پلیمری بودیم که خروجی آن رشد نرخ شد که البته اوضاع بازار آزاد هم در این نوسان قیمت‌ها بی‌تاثیر نبود. به‌صورت دقیق‌تر رشد قیمت‌ها در بازار آزاد در کنار ایجاد فضایی برای خرید بیشتر در بورس کالا آن‌هم در وضعیتی که بیم و امید از رشد قیمت‌های جهانی به کمک نوسان بهای نفت خام مورد توجه قرار گرفته بود چندگانه‌های رشد نرخ در بازار آزاد بوده است. این در حالی است که موجودی پایین انبارها و برتری تقاضا بر عرضه‌ها هرچند به‌صورت موقتی یا مقطعی رشد قیمت‌های جدیدی را به بازار آزاد تحمیل کرده است که اثرگذاری خاص خود را برجای می‌گذارد. البته افزایش نرخ در هفته گذشته اگرچه با واقعیت‌های بازار همخوانی چندانی ندارد ولی رخدادی است که به ثبت رسیده و در نهایت تبعات خاص خود را برجای می‌گذارد. یکی از این تبعات احتمالا تداوم بالابودن تقاضا در بورس کالاست یعنی بیم و امید از رشد قیمت‌ها اجازه نخواهد داد تا خریداران از التهاب خرید فاصله بگیرند و حتی برای حفظ جانب احتیاط هم که شده حجم خرید خود را افزایش می‌دهند. این جریان کلی در شرایطی که حجم عرضه‌ها به نسبت بالاست برای کلیت بازار پیچیدگی‌های جدیدی را ترسیم می‌کند. بعضا برخی گروه‌های کالایی پلیمری هم کاهش حجم معاملات ( به نسبت متوسط سال ) داشته و هم برخی دیگر رشد نرخ‌های جدیدی را تجربه کرده‌اند. این موارد در کل چهره‌ای چندگانه را برای بازار ترسیم کرده، گویی برخی از گریدها با جذابیت بالا و برخی دیگر با کم‌توجهی خریداران روبه‌رو شده‌اند. به دلیل همین چندگانگی‌های قیمتی نمی‌توان برای کلیت بازار اظهارنظر قاطعی داشت ولی در شرایطی که هنوز شاخص قیمت پلیمرها دنیای اقتصاد کاهشی است می‌توان به‌صورت مستند عنوان کرد که جریان عمومی معاملات در هفته گذشته در بورس کالا نزولی بوده است. البته فاصله قیمت آزاد و نیمایی ارز نیز افزایشی بوده که به حمایت از تقاضا منجر شده است.
رشد جدی حجم معاملات پلیمرها
حجم عرضه پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالای ایران رقمی نزدیک به ۹۵ هزار و ۶۰۰ تن بود که در مقایسه با هفته قبل از آن از رشد ۲۵/ ۵ درصدی برخوردار شد، آن‌هم در شرایطی که این رقم عرضه بالاترین میزانی است که هفته منتهی به ۹ اسفندماه تاکنون ثبت شده است. رشد قیمت‌ها در بازار آزاد در هفته گذشته شاید عرضه‌کنندگان را به فروش در بورس کالا ترغیب کرده باشد آن‌هم در شرایطی که حجم معاملات هفته‌های اخیر به معنی رشد موجودی انبارها در واحدهای تولیدی بالادستی است، بنابراین پتانسیل رشد حجم عرضه از لحاظ فنی ایجاد شده است. در هفته گذشته حجم تقاضای خرید پلیمرها در بورس کالا رشد عجیبی را تجربه کرد و شاهد افزایش ۱۱۷ درصدی تقاضای هفتگی بودیم که موجب شد تا این رقم به نزدیکی ۱۱۵ هزار تن برسد که بالاترین رقم ثبت‌شده از هفته منتهی به ۹ اسفندماه است. مهم‌ترین دلیل رشد تقاضا را می‌توان در افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی جست‌وجو کرد آن‌هم در شرایطی که تغییر در سهمیه خرید بهین‌یابی نیز شاید در این امر موثر بوده باشد. البته انتظار برای فعالیت گسترده‌تر واحدهای تولیدی خود محرکی برای رشد تقاضا به‌شمار می‌رود که از حجم تقاضا در بورس و بازار حمایت کرده است. در نهایت تقابل عرضه و تقاضا در هفته گذشته موجب شد تا حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا با رشد هفتگی ۱۷/ ۸۵ درصدی روبه‌رو شود که بالاترین رشد هفتگی ثبت شده در یک‌سال اخیر است. البته افزایش حجم معاملات در اواخر فروردین‌ماه یک امر پذیرفته شده است و سال گذشته در هفته منتهی به ۲۲ فروردین‌ماه نیز حجم معاملات رشد ۹۲ درصدی داشته است و معاملاتی نزدیک به ۷۴ هزار تن به ثبت رسید. البته سال قبل نیز شاهد یک روند آرام از کاهش محدود حجم معاملات بعد از پیک (اوج) داد و ستد آن بودیم که برای سال جاری نیز همین انتظار وجود دارد و حتی شدیدتر خواهد بود. البته دشواری‌های کرونایی بازار در کنار اما و اگرهای صادراتی محصولات نهایی را باید به رخدادهای امسال در مقایسه با سال قبل اضافه کرد. در هر حال حجم عرضه‌ها در بورس کالا گسترده است و این سیگنال فضایی برای رشد حجم معاملات را فراهم کرده که البته جرقه‌های افزایشی بهای نفت خام در روزهای گذشته را هم باید به این موارد افزود که یک ذهنیت افزایشی در بازار ایجاد کرد اما چندان عمیق نیست و با بسیاری از داده‌های بنیادین در بازار همخوانی ندارد.
در هفته گذشته ۸۸/ ۷۹ درصد عرضه‌ها در بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفت که بالاترین رقم در ۶ هفته (کاری) اخیر است که این درصد را باید در کنار رشد جدی حجم عرضه‌ها مورد بررسی قرار داد که از وضعیت خوب معاملات حکایت دارد. نسبت تقاضا به عرضه‌ها در طول هفته گذشته ۱۹۷/ ۱ واحد بود یعنی در برابر هر تن عرضه، ۱۹/ ۱تن تقاضا به ثبت رسید که نشان می‌دهد تجمیع تقاضا غالبا برای خرید گریدهایی خاص بوده است. همان‌گونه که عنوان شد وضعیت بازار در هفته گذشته در گروه‌های کالایی مختلف پلیمری، تفاوت جدی با یکدیگر داشت. در آینده به بررسی بیشتر این بازار می‌پردازیم آن‌هم در شرایطی که رخدادهای معاملاتی در بورس کالا اثرگذاری مستقیمی بر نوسان نرخ در بازار آزاد به همراه خواهد داشت. این وضعیت را باید در شرایطی مدنظر قرار داد که اختلاف قیمت دلار آزاد و نیمایی افزایشی جدی پیدا کرده که ناخودآگاه محرکی برای رشد تقاضا در بازار داخلی محسوب می‌شود. در این وضعیت اگر بازگشایی مرزهای صادراتی زمینی را به واقعیت‌های بازار اضافه کنیم امکان بازگشتن واحدهای تولیدی به شرایط عادی خود سریع‌تر از حد انتظار متصور است که می‌تواند محرک مضاعفی برای بازار باشد. البته حجم عرضه‌ها در بورس کالا به احتمال قوی بالا باقی می‌ماند ولی بازار تا به آرامش نسبی معاملات یقین نکند، از نوسان قیمت‌ها و خریدهای هیجانی دست نمی‌کشد که خروجی آن پیچیده‌تر شدن بیشتر بازار است. قیمت‌های پایه جدید در هفته جاری می‌تواند چراغ راهنمای جذابی برای بازار به شمار رود.
فروش اعتباری محصولات پتروشیمی
وضعیت بازار محصولات پلیمری در ادبیات تصمیم‌سازان آن از پتانسیل رکود برخوردار است که در این شرایط مشکلات مالی توانمندی خرید واحدهای صنعتی را کاهش می‌دهد. در همین راستا شاهد تلاش‌هایی برای فروش اعتباری این محصولات هستیم. به گزارش «اینپیا» رئیس دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی پتروشیمی با حضور در جلسه هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران که به‌صورت مجازی برگزار شد، فروش اعتباری را به‌عنوان یک راهکار مهم در مواقع بحرانی برای صنایع پایین دستی اعلام کرد و خواستار مشارکت فعالان این صنعت در این طرح مهم شد. وی با اشاره به اینکه اکنون بازار مواد اولیه با افت تقاضا روبه‌رو شده و پتروشیمی‌ها نیز نگران فروش خود در بازار داخل هستند گفت: اقدامات انجام شده در زمان کنونی فرصت خوبی است تا فروش اعتباری نتایج خوبی حاصل کنند و بتوان توافق‌های مناسبی را بین صنایع بالادست و پایین دست ایجاد کرد. طهماسبی افزود: به همین دلیل اکنون در بخشی از محصولات مثلا پلی‌اتیلن هماهنگی‌هایی انجام شده تا ظرف یک ماه آینده بتوانیم تصمیماتی بگیریم و فروش اعتباری را تنظیم و عملیاتی کنیم.
طهماسبی در ادامه در پاسخ به این درخواست هیات مدیره که فروش اعتباری به یک روش فروش ثابت در بورس تبدیل و همه ابزارهای لازم برای آن نیز فراهم شود، گفت: خوشبختانه این بستر در بورس وجود دارد و باید ساز و کارهای لازم برای ایجاد ال‌سی‌های مدت دار فعال شود. برای این منظور اکنون علاوه بر فروش اعتباری بانک‌های عامل نیز برای صدور ال‌سی‌ها معرفی شده‌اند و مذاکراتی هم صورت گرفته و قرار است هماهنگی‌ها برای اجرای این تصمیم انجام شود. همچنین مهندس منصوری‌پور کارشناس ارشد دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این جلسه عنوان کرد: نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد آن است که در شرایطی که بازار در شرایط نزولی قرار دارد و در آرامش است تولیدکنندگان از این ایده‌ها استقبال نمی‌کنند اما در شرایط بحرانی به دنبال این روش‌ها هستند و اما باید در شرایط آرامش زمینه لازم را برای قراردادهای اثرگذاری مانند قراردادهای پریمیوم فراهم کنیم. منصوری‌پور در ادامه افزود: اکنون فروش‌های صادراتی به دلیل بحران کرونا کاهش یافته از سوی دیگر قیمت‌ها نیز کاهش یافته و برخی شرکت‌ها نیز قراردادهای خرید را با شرکت‌ها فسخ کرده‌اند بنابراین زمان خوبی است تا فروش اعتباری منعقد شود.
