دلیل اصلی افت نرخ در بازار فولاد را باید در «عقب‌نشینی جدی تقاضا» قلمداد کنیم، ولی در کنار این موضوع «برتری عرضه» خیلی بیشتر از حالت طبیعی به چشم می‌آید، چراکه موجودی انبارها در شرایط کنونی اغلب تمایل به فروش پیدا کرده است، از طرف دیگر کاهش قیمت‌ها در بازار یک ترس جدیدی را ایجاد کرده که باز‌هم میل به فروش را به‌زودی افزایش خواهد داد.

دلیل اصلی افت قیمت‌ها در چند مورد قابل تفکیک است که در این میان می‌توان اولا به سخت‌گیری نهادهای نظارتی و دوم به انتظار برای عرضه کالاهایی اشاره کرد که با مواد اولیه و محصول میانی ساخته شده و تاثیر بیشتری از مورد اول دارد، در این‌باره انتظار داریم پس از این پروفیل، میلگرد و شاید تیرآهنی که وارد بورس کالا می‌شود با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی قیمت‌گذاری شده باشد و همین یک عدد به معنای این است که بازار داخلی پتانسیل کاهش قیمت‌های بیشتری را خواهد داشت.در این بین نگاهی به وضعیت بازار نشان می‌دهد که قیمت شمش در حال کاهش است؛ معامله آهن اسفنجی در بورس کالا به‌طور مداوم انجام شده است، یعنی این احتمال وجود دارد که نرخ قراضه هم روی قیمت‌ها تاثیر بگذارد، چراکه معاملات شمش خصوصا در هفته‌های گذشته با نرخ بالایی صورت گرفته که همین موضوع باعث می‌شود پتانسیل عرضه محصول با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در بورس کالا تقویت شود.

موضوعی که تا به حال حل‌نشده باقی‌مانده، این است که سازوکار خرید فولاد برای مصرف‌کننده نهایی، مثلا پروژه‌های مسکونی به چه ترتیبی است؟ باید گفت ذات خرید در شرایط کنونی بازار پیچیدگی‌های زیادی دارد و از طرف دیگر هنوز مصرف‌کننده‌های نهایی، نه عادت کرده‌اند و نه بلدند که چگونه از بورس کالا خرید کنند، خصوصا در شرایطی که نیاز به مستندات بسیار سفت و سخت اداری وجود دارد (مانند حالا).

این موارد باعث‌شده که در بازار ابهام ایجاد شود، در این شرایط اگر این ابهام برطرف شود یعنی شرایط فروش تسهیل شود و مصرف‌کننده نهایی راحت‌تر بتواند فرایند خریدش را انجام دهد، کاهش قیمت‌ها شتاب بیشتری می‌گیرد؛ ولی اگر به هر دلیلی این ابهام برطرف نشود، یعنی مصرف‌کننده نهایی شرایط جذابی برای خرید نبیند، یا سخت‌گیری‌ها باعث شود که از خرید منصرف شوند، باعث ایجاد یک دوگانگی جدید در بازار خواهد شد، یعنی خیلی از واحدهایی که شمش مصرفی خود را تامین کرده‌اند مشخص نیست که قطعا باید اقدام به عرضه کنند یا اگر عرضه کردند و فروش نرفت چه خواهد شد؛ آیا در این شرایط باید به‌صورت مستمر عرضه کنند تا به فروش برود؟

در حال‌حاضر هم شواهدی در بورس کالا وجود دارد، مبنی بر اینکه خیلی از عرضه‌ها معامله نمی‌شود، این شرایط باعث می‌شود که عرضه‌های موجود باز‌هم به بازار داخلی وارد شود، ولی در این شرایط دیگر نمی‌دانیم قیمتی که به بازار داخلی پیشنهاد می‌شود چه رقمی خواهد بود.

نگرانی و ترس از رانت (یعنی تفاوت بین شمش و میلگرد و دلاری که با احتساب ارزش افزوده به قیمت ۷ هزار تومان کشف می‌شود) باعث شده که در بازار ابهامی جدید ایجاد شود؛ از طرف دیگر ساده‌ترین رویکرد این روند این است که بورس کالا با توجه به اختیاراتی که دارد، سخت‌گیری را در مورد معامله‌گرها (خریداران) کاهش دهد، این یعنی اینکه هرکسی می‌تواند با توجه به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، مالیات شغلی و بقیه موارد جنس خود را تهیه و خریداری کند و این روند باعث می‌شود که کالاهای ارزان‌تری به بازار تزریق شوند.

اگر این اتفاق رخ دهد پتانسیلی برای کاهش شدیدتر قیمت‌ها است ولی اگر عکس این موضوع رخ دهد، به این معنا که رفتار بعدی تولیدکننده محصول از شمش رهگیری نشود، بازار یک ابهام جدیدی خواهد داشت که این موضوع ممکن است از قیمت‌ها تا اندازه‌ای در بازار حمایت کند؛ این در حالی است که درخصوص این روند نمی‌توان به‌طور سفت و سخت صحبت کرد به این دلیل که دولت ذهنیت‌های بسیار جدی برای مدیریت بازار دارد.

با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم،‌ حتی اگر تغییر خاصی در بازار رخ ندهد و ابهامات هم خودنمایی نکند، انتظار بازار از افزایش عرضه در کنار افزایش سخت‌گیری‌های تعزیراتی و ترس از پلمب شدن انبارها و مواردی از این دست، باعث می‌شود که کالا به هر طریقی از انبار خارج شود که این روند باعث رفع گیرهای تعزیراتی و برداشته شدن برچسب احتکار می‌شود.

فروشنده در این شرایط می‌تواند این موضوع را عنوان کند که کالا از انبارش خارج شده ولی به فروش نرفته است، این شرایط باعث می‌شَود که حجم عرضه در بازار داخلی بیشتر شود، یعنی اینکه قیمت‌ها در بازار داخلی کاهش پیدا کرده و فاصله قیمتی بین بورس و بازار کمتر شود.‌

معاملات فولاد بورس کالا در انتظار تایید اسامی خریداران واجد شرایط

 گروه بنگاه‌ها - آزاده حسینی: با بالابردن سقف رقابت خریداران محصولات فولادی در بورس کالا از ۵ درصد به ۱۰ درصد، وزارت صمت محدودیتی دیگر برای خریداران فولاد در بورس کالا قائل شده که آن هم تایید خریداران از سوی این وزارت است، از همین رو عرضه‌های فولاد به رغم انتشار اطلاعیه‌های عرضه روی تابلو نمی‌آید. یک کارگزار عرضه‌کننده فولاد در بورس کالا درخصوص معاملات ناموفق فولاد در این بازار گفت: به‌رغم اطلاعیه عرضه از سوی شرکت‌ها و انتشار آن در بورس کالا، اما به دلیل اینکه سازو کار آن باید از سوی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت تعریف شود معاملات انجام نشد.  این منبع آگاه تصریح کرد: مقرر شده تا تعاونی‌های تهیه و توزیع آهن‌آلات در بورس کالا به‌عنوان خریدار حضور داشته باشند، انجمن تولید‌کنندگان فولاد نیز برخی از تعاونی‌ها را به بورس کالا معرفی کرده، اما اعلام اسامی نهایی تعاونی‌ها یا همان خریداران بورسی هنوز قطعی نشده و از این رو معاملات دیروز انجام نشد. وی اظهار کرد: فهرست تعاونی‌ها هنوز کامل نشده و برخی از آنها هنوز فرآیند پذیرش در بورس کالا را انجام نداده یا در حال انجام هستند، از این رو ضمن هماهنگی با وزارت صمت، به محض ارائه مجوز‌های لازم از سوی وزارتخانه، ‌بورس کالا نسبت به عرضه و معامله محصولات اقدام خواهد کرد. پیشتر مقرر شده بود تا حتی متقاضیان با داشتن پروانه‌های ساختمانی نیز بتوانند از بورس کالا خرید انجام دهند، اما ساز‌و‌کار بورس و همچنین امکان فروش‌های خرد برای واحد‌های تولیدی وجود نداشت از این رو وظیفه خرید به تعاونی‌های تهیه و توزیع آهن محول شد. دیروز تیرآهن و میلگرد شرکت‌های ذوب‌آهن اصفهان، شرکت‌های فولاد خراسان و تختال فولاد خوزستان و فولاد هرمزگان در بورس کالا با قیمت پایه ۲۳۳۰ریال برای میلگرد و تیرآهن و ۲۲۸۹ ریال برای شمش تختال در تالار صنعتی بورس کالا از سوی فولاد سازان عرضه شد، اما به دلایلی که عنوان شد معامله‌ای برای آن صورت نگرفت. بیش از ۳ هفته است که میلگرد و تیرآهن مطابق دستورالعمل تنظیم بازار فولاد وزارت صمت امکان معامله در بورس کالا را ندارد و عرضه خارج از بورس هم طبق همین دستورالعمل، مشمول مقررات تعزیراتی است. نامشخص بودن خریداران محصولات در بورس کالا همچنین در حوزه آلومینیوم و آهن اسفنجی نیز باعث شده تا معاملات آنها نیز همچنان تا تعیین و تکلیف مشخص شدن فهرست خریداران متوقف باشد این در حالی است که معاملات مس در روزیکشنبه بدون مشکل انجام شد با برداشته شدن سقف رقابتی درمورد این فلز و محدود کردن خریداران به متقاضیان واقعی محصول، قیمت‌های بورس در فضای رقابتی کشف و در حوزه مس مفتول شاهد رشد ۴۸ درصدی بودیم.