سیبل اروپا و شلیک فولادی ترامپ

وزیر بازرگانی ایالات متحده از روز پنج‌شنبه این تعرفه‌ها را برای فولاد و آلومینیوم عملیاتی کرد و در شرایطی که گمانه زنی‌ها از احتمال تجدید نظر دولت واشنگتن حکایت داشت اما این‌طور نشد و این سیاست‌ها عملی شدند. رهبران جهان در اقدامی هماهنگ این تصمیم‌گیری را بسیار غیرقابل قبول توصیف کرده‌اند که اثرات بدی بر روابط دو طرف بر جای خواهد گذاشت، با این حال آمریکا توجهی به این واکنش‌ها نشان نداده است. به گزارش گاردین قرار بود این کشورها از اتخاذ سیاست‌های تعرفه‌ای مستثنی شوند اما به نظر می‌رسد گفت‌وگوها و رایزنی‌ها بی نتیجه بوده و سه متحد سنتی واشنگتن نتوانسته‌اند نظر دولت ترامپ را جلب کنند.  با این حال در روز جمعه بعد از اجرای این تصمیم ارزش سهام شرکت‌های اروپایی با رشد روبه‌رو‌ شد که به نظر می‌رسد بازار نسبت به این تصمیمات آمریکا بدون واکنش بوده است. در این بین اما به نظر می‌رسد سطح بحران میان پکن و واشنگتن که طی چند ماه اخیر شروع شده بود بعد از مذاکرات دو کشور تاحدی کاهش یافته، هرچند هنوز اقدامات عملی خاصی مشاهده نشده است. با این حال باید گفت فعلا چین طرف جنگ تجاری با واشنگتن به‌طور جدی محسوب نمی‌شود و فشار این جنگ به کشورهای اروپایی منتقل شده تاجایی‌که رهبران اروپایی در واکنش به این تصمیم در حوزه تجارت سایر کالاها نیز در حال تجدید ارزیابی‌های خود هستند.  برخی کارشناسان می‌گویند این فشار ناشی از حمایت کشورهای اروپایی از ایران صورت گرفته و می‌تواند دامنه بیشتری را در هفته‌های پیش رو در بر داشته باشد. به‌عنوان مثال آمریکا قصد دارد واردات خودروهای آلمانی را به‌طور کامل با محدودیت روبه‌رو‌ کند که این مسأله می‌تواند برای دو غول خودروسازی آلمانی یعنی بنز و بی‌ام‌دبلیو چالش‌های جدی به همراه داشته باشد.

با این حال اتحادیه اروپا اعلام کرده باید به سازمان تجارت جهانی درباره رفتار آمریکا شکایت کند و این شاید یکی از گزینه‌های آن باشد. هرچند سخت‌گیری روی روابط تجاری بسیاری از شرکت‌های آمریکایی با اروپا نیز از جمله راهکارهایی است که مسوولان اروپایی به آن اشاره کرده‌اند. به‌عنوان یک نمونه دیگر انگلیس که در حال آماده‌سازی برای خروج از اتحادیه اروپا است نیز در این رابطه هشدارهای جدی به واشنگتن داده و اعلام کرده که مخالف این تصمیم و اتخاذ سیاست‌های تعرفه‌ای پوچ است و باید واشنگتن در این رابطه تجدید نظر کند.  با این حال نشست هفته آینده ۷ کشور صنعتی در کانادا می‌تواند مکان خوبی برای بررسی این سیاست آمریکا باشد به‌طوری‌که گفته می‌شود ترزا می‌در این نشست قصد دارد مراتب اعتراض خود را اعلام کند. به گفته مقامات انگلیس، لندن و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا متحدین نزدیک ایالات متحده هستند و باید به‌طور دائم و کامل از اقدامات آمریکا در مورد فولاد و آلومینیم معاف شوند.

در همین رابطه به گزارش گاردین مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین در اقدامی مشابه نخست‌وزیر کانادا به این نکته اشاره کرده‌اند که تعرفه‌های آمریکا غیرقانونی و اشتباه است.  نخست‌وزیر کانادا اعلام کرده این تعرفه برای فولاد می‌تواند ۶/ ۱۶ میلیارد دلار کانادا معادل حدود ۱۰ میلیارد دلار آمریکا هزینه‌های صادرات را برای فعالان این بخش افزایش دهد. وی با اشاره به اینکه کانادا در مراحل مختلف در کنار آمریکا در جنگ‌های متعدد شرکت کرده می‌گوید تصور اینکه کانادا می‌تواند برای آمریکا یک تهدید امنیت ملی باشد غیرقابل تصور است. لازم به ذکر است که ترامپ سیاست‌های تعرفه‌ای را در راستای جلوگیری از بروز تهدیدهای امنیت ملی اعلام کرده است. مکزیک نیز این تصمیم ترامپ را تاسف بار دانسته و محکوم کرده است.  در این بین تحلیلگران موسسه تحقیقاتی آکسفورد اکونومیکس معتقدند فولاد و آلومینیوم بخش بسیار کوچکی از کل صادرات اروپا به آمریکا محسوب می‌شوند اما اینکه دولت آمریکا روی سایر کالاها که در تولید آنها از فولاد استفاده شده همچون اتومبیل تعرفه‌های سنگین وضع کند می‌تواند عواقب خطرناکی را با خود به همراه داشته باشد. دولت ترامپ در همین راستا در تلاش است تا واردات خودرو را از اروپا، ژاپن و کره محدود کند و این سیاست‌ها را در راستای محافظت از امنیت ملی اعلام کرده است.

در این بین جالب آنجا است که تولیدکنندگان آمریکایی نیز به این تصمیم چندان خوش بین نیستند به‌عنوان مثال پل ناتانسون، رئیس اتحادیه صنایع فلزی آمریکا می‌گوید محدود کردن عرضه مواد خام در ایالات متحده و اعمال تعرفه‌های واردات روی محصولات وارداتی نزدیک‌ترین شرکای تجاری ما، تولید‌کنندگان آمریکایی را به‌طور مستقیم در معرض آسیب قرار می‌دهد.  ترامپ نیز از این موضوع باخبر است. به گفته وی در جنگ تجاری هیچ برنده‌ای وجود ندارد و همه در هر دو طرف اقیانوس اطلس صدمه می‌بینند. این تعرفه‌ها می‌تواند منجر به یک اثر دومینووار محافظه‌کارانه شده و باعث آسیب رساندن به شرکت‌ها، کارکنان و مصرف‌کنندگان در ایالات متحده، انگلستان و بسیاری از شرکای تجاری دیگر شود و ما از اتحادیه اروپا می‌خواهیم که این وضعیت را در نظر بگیرد. با این حال آنطور که گاردین می‌نویسد هیچ یک از طرفین نشان نداده‌اند که مایل به کاهش تنش هستند.  امانوئل مکرون در این رابطه معتقد است ترامپ برنامه ملی گرایی اقتصادی را در دستور کار خود قرار داده که نتایج منفی سهمگینی برای هر دو طرف به همراه دارد. به‌عنوان نمونه گفته می‌شود بیش از ۳۱ هزار نفر در بخش فولاد انگلیس مشغول به کار هستند که از این تصمیم ترامپ آسیب می‌بینند. اتحادیه اروپا در فاز اول قرار است روی فعالیت برندهای معتبر آمریکایی فعال در اروپا حدود ۳/ ۳ میلیارد دلار عوارض وضع کند که گفته می‌شود برای این شرکت‌ها اثرات منفی زیادی به همراه دارد.

کارشناسان می‌گویند این جنگ تجاری بزرگ‌ترین‌ جنگ تجاری دنیا از سال ۱۹۳۰ تاکنون است که می‌تواند بسیاری از قدرت‌های بزرگ دنیا را درگیر کند. براساس گزارش بانک هلندی ING، صادرات فولاد و آلومینیوم به ایالات متحده تنها ۳/ ۰ درصد از صادرات کالاهای اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد و ۰۵/ ۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این بلوک را در بر می‌گیرد اما عواقب آن می‌تواند شدید باشد. در این بین مصرف‌کنندگان اغلب بازنده‌های نهایی جنگ‌های تجاری هستند. تعرفه‌های بالاتر واردات می‌تواند هزینه کالاها را افزایش دهد.

تولید‌کنندگان قیمت خود را برای مقابله با هزینه بالاتر مواد اولیه افزایش می‌دهند. اما مصرف‌کنندگان همیشه پذیرندگان این سیاست‌های قیمتی خواهند بود. البته حفاظت از صنعت فولاد آمریکا در کوتاه مدت ممکن است به کارگرانش کمک کند، اما به دلیل محدودیت در تامین منابع مورد نیاز تولید قطعا تولیدکنندگان آمریکایی با هزینه‌های بالاتری در تولید محصولات خود روبه‌رو‌ خواهند شد. به‌عنوان مثال تولید‌کننده موتورسیکلت هارلی دیویدسن هشدار داده است که تعرفه‌ها احتمالا هزینه‌های تولید تمام محصولات این شرکت را افزایش خواهد داد و اقدامات تلافی جویانه از سوی اتحادیه اروپا تاثیر قابل توجهی بر فروش ما، نمایندگی مجاز و فروشندگان و مشتریان ما بر جای خواهد گذاشت. اتحادیه اروپا در کنار موتور سیکلت‌ها گفته است که تعرفه‌های اضافی را در مورد برخی نوشیدنی ها، مشروبات الکلی و شلوار جین به کار خواهد بست که به صادرکنندگان ایالات متحده آسیب می‌رساند و هزینه واردات را برای خریداران اروپایی افزایش می‌دهد. در مقابل ترامپ نیز روی ۳۲ میلیارد دلار واردات خود از خودروهای آلمانی یا سایر کشورهای اروپایی تعرفه خواهد بست که زیان سنگین این شرکت‌ها را به همراه دارد.