قیمت‌ها با چه منطقی در بازار فولاد تغییر می‌کنند؟
بازار در غیبت عرضه و تقاضای واقعی
برخی کارشناسان معتقدند این سخن نوبخت می‌تواند به معنای آن باشد که طرح‌هایی در سال ۹۷ دنبال خواهند شد که از میزان پیشرفت مشخص یا از اولویت‌های خاصی در تعریف طرح‌های عمرانی برخوردار باشند. در این باره برخی نگرانی‌ها در بین نمایندگان مجلس نیز دیده شده و برخی نمایندگان با ابراز نگرانی از کاهش منابع درآمدی برای بودجه عمرانی خواستار اتمام طرح‌های نیمه‌تمام شده‌اند به عبارتی نگاهی که در بررسی بودجه سال ۹۷ در مجلس وجود دارد نیز نمی‌تواند این منابع را به سمت طرح‌هایی سوق بدهد که نیازمند جدی کالاهای پایه هستند. این در شرایطی است که نگاهی به جذب بودجه‌های عمرانی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که دولت نتوانسته این منابع را به‌طور کامل تخصیص دهد. البته این موضوع همواره و در اغلب مواقع در اقتصاد ایران وجود داشته و این مسأله مختص این دولت نیست به خصوص بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها در دولت دهم این انحراف افزایش یافته است. برخی بررسی‌ها نشان می‌دهند میزان تحقق اعتبارات عمرانی در سال‌های اخیر در خوشبینانه‌ترین حالت به ۲۰ درصد رسیده که رقم ناچیزی است. این موضوع در مورد بودجه جاری روند معکوسی داشته و حتی این روند افزایشی بوده است. در این بین یافته‌های مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد بودجه عمرانی سال آینده در صورت استمرار روند جاری می‌تواند به صفر میل کند. اگر میزان هزینه‌های جاری دولت مطابق ۱۵ سال گذشته افزایش یابد و افزایش منابع نیز همچون روند سال‌های قبل باشد، حجم منابع آزاد دولت برای بودجه‌های عمرانی تحت فشار شدید قرار خواهد گرفت.
مرکز پژوهش‌های مجلس در این زمینه معتقد است راهکار عملی دیگر برای کاهش هزینه‌های غیرضرور دولت، توقف طرح‌های عمرانی فاقد توجیه فنی و اقتصادی است. در این بین یکی از نمایندگان مجلس معتقد است در خوشبینانه‌ترین حالت در سال ۹۷، ۲۰ هزار میلیارد تومان منابع عمرانی جذب می‌شود که این موضوع نمی‌تواند گرهی از مشکلات بازارهای پایه باز کند. در این بین نگاهی به بازار فولاد نشان می‌دهد رکود در این بازار همچنان ادامه دارد. در این باره یک کارشناس بازار فولاد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با تاکید بر اینکه رکود از بازار فولاد رخت برنبسته و همچنان ادامه دارد، می‌گوید: بازار فولاد از سال ۹۱ تاکنون در رکود جدی به سر می‌برد و این رکود به حدی عمیق بود که بسیاری از فعالان بازار از آن خارج شده و ورشکسته شدند. به گفته وی بخش زیادی از این افراد در دولت دهم از دور بازار کناره‌گیری کردند. به گفته وی بسیاری از این فعالان با چک‌های برگشتی، مالیات‌های گزاف، نبود تقاضا، بدهی و... روبه‌رو شدند و در نتیجه بازار فولاد به ناگهان از حضور این فعالان تخلیه شد. در سمت دیگر نیز میزان عرضه کارخانه‌ها در بازار به شدت کاهش یافت و بورس کالا که تا پیش از سال ۹۱ با حجم زیادی از معاملات روبه‌رو بود ناگهان از رفت و آمد فعالان بازار خالی شد و تنها خریدهای خرد در بازار باقی ماند که توان ایجاد تحرک در بازار را نداشت. این موضوع تا آنجا پیش رفت که ماه‌های انتهایی سال نیز که معمولا خریدهای انباری فولاد کلید می‌خورد، با بی‌میلی بازار روبه‌رو شدیم.
این فعال بازار فولاد در ادامه افزود: به‌رغم اینکه برخی معتقدند بازار قوت گرفته باید گفت این‌طور نیست و تنها در مقایسه با سال‌های گذشته کمی اوضاع از منظر قیمتی بهتر شده که این موضوع بیشتر به دلیل رشد قیمت‌های جهانی شمش و هزینه‌های جانبی بوده و ربطی به رونق در بازار ندارد. این فعال بازار فولاد در ادامه افزود: اینکه بهای تمام شده محصولات فولادی در جهان و کشور ما رشد کند دلیلی بر رونق نیست و حتی واگرایی‌هایی را نیز در برخی مواقع به وضوح می‌بینیم و قیمت‌ها در مدت اخیر با نوسانات زیادی روبه‌رو بوده است. به‌عنوان نمونه با آنکه طی هفته گذشته قیمت فولاد جهانی در حال رشد بود، اما در بازار داخل قیمت‌ها متمایل به کاهش بودند که این تناقض‌ها ریشه در مداخلات بازار دارد و نشان می‌دهد فولاد بر مدار عرضه و تقاضا نیست و بیشتر شاهد بازارسازی در این بازار هستیم.
این فعال بازار فولاد با اشاره به بودجه‌های عمرانی در سال‌های اخیر می‌گوید: یکی از مقصران اصلی رکود بازار فولاد توقف طرح‌های عمرانی در کشور بود که با چاشنی رکود بخش مسکن همراه شد در نتیجه بیشترین آسیب را به بازار فولاد وارد کرد. با این حال باید خوشحال باشیم که محصول فولاد ایرانی توانست جایگاه خود را در بازارهای جهانی پیدا کند وگرنه معلوم نیست چه بلایی بر سر تولیدکنندگان فولاد کشورمان می‌آمد. وی با انتقاد از برخی سیاست‌ها و اظهارنظرها که صادرات محصولات فولادی را نشانه رفته یا به بهانه تنظیم بازار داخل خواهان واردات هستند، می‌گوید: به‌طور قطع محصول به اندازه کافی و برای رفع نیاز داخل وجود دارد و صادرات مانعی برای متقاضیان در بازار داخل ایجاد نکرده است با این حال برخی تلاش می‌کنند تا نظم فعلی را در بازار به هم بزنند.
این فعال بازار فولاد می‌گوید: عده‌ای که در گذشته واردکننده محصولات مختلف فولادی بوده‌اند و همواره از قبل آن منافع و رانت‌های سرشاری را عاید خود کرده‌اند در وضعیت فعلی به دنبال آن هستند تا دولت بار دیگر واردات را آزاد کرده و شرایط را برای آنان فراهم سازد و به همین دلیل موضوع صادرات را مستمسک قرار داده‌اند تا شرکت‌های داخلی را تحت فشار قرار دهند. به گزارش «دنیای اقتصاد» بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان صادرات فولاد و محصولات فولادی به بازارهای جهانی هر سال در حال رشد است، به‌عنوان مثال میزان صادرات از ۵/ ۳ میلیون تن فولاد در سال ۹۴ به حدود ۸/ ۵ میلیون تن در سال ۹۵ رسیده است. این رقم در سال ۹۶ در مدت ۶ ماه به۲/ ۴ میلیون تن رسیده است. به این ترتیب باید گفت پیش‌بینی ۸ میلیون تنی صادرات فولاد در سال ۹۶ چندان دور از ذهن نیست.
در این بین یکی از موضوعات مهم که نباید نقش آن را از نظر دور داشت سیگنال‌دهی قیمت به بازار فولاد است. فعالان بازار فولاد معتقدند بخشی از تغییرات قیمتی به هزینه‌های تولید این محصول مربوط است اما بازارسازی‌هایی که در داخل از سوی تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان صورت می‌گیرد می‌تواند سیستم سیگنال‌دهی را با اختلال روبه‌رو سازد. این بدان دلیل است که در کشور ما اثرات ناشی از تصمیمات هیجانی به سرعت بر بازار مستولی می‌شود و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است جهت‌یابی برای بازار با دشواری صورت بگیرد. با این حال باید گفت بازار به حدی با رکود روبه‌رو است که قیمت‌ها نیز نتوانسته‌اند بازار را با اختلال جدی روبه‌رو سازند.
ارسال نظر