هنر تصمیم‌گیری؛ نقش هوش‌مصنوعی در بهینه‌سازی تصمیمات مدیریتی
مریم لرکی بختیاری‌نژاد
هوش مصنوعی، رویکرد مدیران سازمان‌ها در تصمیم گیری را متحول ساخته است. با استفاده از هوش مصنوعی، مدیران می‌توانند حجم وسیعی از داده را پردازش و الگوها را شناسایی کنند، بینش‌های عملی ارائه دهند و تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند که با اهداف سازمانی هماهنگ باشد. علاوه بر این، می‌توان در انجام کارهای روتین و شناسایی فرصت‌های بهینه‌سازی از آن کمک گرفت. این امر مدیران را قادر می‌سازد تا بیشتر بر تصمیم‌گیری استراتژیکِ مبتنی بر داده و پیش بینانه متمرکز شوند. هوش مصنوعی می‌تواند این اقدامات را با سطحی از سرعت و دقت انجام دهد که فراتر از توانایی انسان است و چابکی سازمانی را تقویت می‌کند.
در مجموع، هوش مصنوعی می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا بهره‌وری بیشتری داشته باشند و به رشد و موفقیت پایدار دست یابند.
قابلیت‌های هوش مصنوعی در بهینه‌سازی تصمیم‌گیری
قابلیت های پیشرفته پردازش داده
تجزیه و تحلیل انسانی مجموعه داده‌های بزرگ مستعد خطا است. سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند پردازش حجم وسیع از داده را با سرعتی غیرقابل دستیابی برای انسان انجام دهند. نتیجه آن، تجزیه و تحلیل آن مجموعه داده بزرگ، بدون بروز خطا می‌شود. این قابلیت امکان شناسایی الگوها، روند‌ها و بینش‌هایی را فراهم می‌کند که می‌توانند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کنند.
بیش از ۴۰ درصد از مدیران عامل از هوش مصنوعی مولد در فرآیندهای تصمیم‌گیری خود استفاده می‌کنند.
تجزیه و تحلیل پیش بینی کننده
با افزایش اندازه سازمان‌ها، میزان داده و در معرض ریسک قرار گرفتن سازمان نیز افزایش می‌یابد. سازمان‌ها می‌توانند از تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده برای شناسایی، تجزیه و تحلیل و کاهش ریسک استفاده کنند. ابزارهای تحلیلی پیش‌بینی‌کننده هوش مصنوعی، مدیران را قادر می‌سازد تا بر اساس داده‌های تاریخی سناریوهایی برای آینده پیش‌بینی کنند. این آینده‌نگری در برنامه‌ریزی استراتژیک و مدیریت ریسک بسیار ارزشمند است و امکان تصمیم‌گیری پیشگیرانه به جای تصمیم‌گیری واکنشی را فراهم می‌کند.
اتوماسیون کارهای روتین
به گفته گارتنر، «هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰، ۸۰٪ از وظایف مدیریت پروژه امروزی را که به صورت دستی انجام می‌شوند را حذف خواهد کرد.»
کارهای روتین و تکراری، به ویژه در عملیات داخلی، می‌توانند توسط انسان نادیده گرفته شوند. هوش مصنوعی می‌تواند این کارها را خودکار کرده و آن‌ها را اولویت‌بندی کند، و آن را تقریباً بدون دخالت انسان انجام می‌دهد. این مسئله نه تنها فرآیند تصمیم‌گیری را بهینه می‌کند، بلکه خلاقیت و نوآوری را در تیم مدیریت افزایش می‌دهد.
تصمیمات استراتژیک آگاهانه
به گفته فوربس، «تمرکز مدیران پروژه به سادگی از حالت تاکتیکی به استراتژیک تغییر می‌کند و وظایف تاکتیکی و تکراری را به هوش مصنوعی واگذار می‌کنند، در عین حال که رهبران را برای تصمیم‌گیری استراتژیک توانمند می‌سازد.»
هوش مصنوعی پایه‌ای مبتنی بر داده برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک فراهم کرده و تضمین می‌کند که تصمیمات بر اساس تجزیه و تحلیل عینی انجام شود و نه شهود یا حدس و گمان. این منجر به استراتژی‌های مدیریت آگاهانه‌تر و موثرتر می‌شود.
بهبود کارایی عملیاتی
الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند فرصت‌های بهینه‌سازی‌ای که اغلب از طریق روش‌های سنتی مورد توجه قرار نمی‌گیرند شناسایی کنند. این منجر به کارایی عملیاتی بیشتر و صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌ها می‌شود، زیرا هوش مصنوعی می‌تواند منابع را -از نیروی انسانی گرفته تا تدارکات- به طور مؤثرتری مدیریت کند.
یادگیری مستمر و سازگاری
سیستم‌های هوش مصنوعی برای یادگیری و تطبیق در طول زمان طراحی شده‌اند و قابلیت‌های تصمیم‌گیری خود را به طور مداوم بهبود می‌بخشند. این بدان معناست که هر چه مدت زمان استفاده از یک سیستم هوش مصنوعی بیشتر باشد، پیشنهادات آن دقیق و دقیق‌تر می‌شود.
شفافیت و مسئولیت پذیری
هوش مصنوعی همچنین می‌تواند به شفافیت و مسئولیت‌پذیری بیشتر در تصمیم‌گیری کمک کند. این ابزار با ارائه دلایل روشن برای توصیه‌های خود، به مدیران کمک می‌کند تا اساس تصمیم‌گیری‌ها را درک کنند و اعتماد را در فرآیند تصمیم‌گیری تقویت می‌کند.
مثال‌هایی از کاربردهای هوش مصنوعی در مدیریت
امروزه هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلفی در مدیریت، اثربخش و کمک‌کننده است. این زمینه‌ها عبارتند از:
• تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده: تحلیل‌های پیش‌بینانه مبتنی بر هوش مصنوعی برای پیش‌بینی روند بازار، رفتار مشتری و ریسک‌های بالقوه استفاده می‌شوند و مدیران را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه بگیرند.
• خدمات مشتری خودکار: ربات‌های چت و دستیاران مجازی مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند به سؤالات مشتری رسیدگی کنند و پاسخ‌های سریع و شخصی‌سازی شده ارائه دهند. به این صورت رضایت مشتری را بهبود می‌بخشد و بار کاری کارکنان انسانی را کاهش می‌دهد.
• استعدادیابی: ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند فرآیند استخدام را با تجزیه و تحلیل رزومه و شناسایی مناسب‌ترین نامزدها برای یک موقعیت ساده کرده، در زمان صرفه‌جویی کنند و کیفیت استخدام‌ها را بهبود بخشند.
تجزیه و تحلیل عملکرد: سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند عملکرد کارکنان را با تجزیه و تحلیل الگوهای کاری و بهره‌وری ارزیابی کرده و به مدیران کمک کنند تا زمینه‌های بهبود را شناسایی کرده و استراتژی‌های مربی‌گری خود را تنظیم کنند.
• مدیریت موجودی: هوش مصنوعی می‌تواند با پیش‌بینی تقاضا و شناسایی الگوها، سطوح موجودی را بهینه کند و خطر انباشت بیش از حد یا کمبود در موجودیی را کاهش دهد.
• بهینه‌سازی بازاریابی: الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند داده مصرف کننده را برای شخصی‌سازی کمپین‌های بازاریابی و پیش‌بینی اثربخشی استراتژی‌های مختلف، تجزیه و تحلیل کنند. این منجر به تخصیص بهتر منابع و نرخ تبدیل بالاتر می‌شود.
• برنامه‌ریزی مالی: هوش مصنوعی می‌تواند با تجزیه و تحلیل داده و روندهای بازار، پیشنهاداتی برای سرمایه‌گذاری‌ها و تخصیص بودجه ارائه دهد و از این طریق در مدیریت‌مالی کمک کند.
نتفلیکس (Netflix) و هوش مصنوعی
نتفلیکس نمونه‌ای است که چگونه هوش مصنوعی با ارائه پیش‌بینی‌ها، بینش‌ها و سناریوهای به موقع و دقیق می‌تواند به کسبوکارها در بهبود تصمیم‌گیری کمک کند؛ به خصوص در مواردی که فشار و عدم اطمینان وجود دارد. نتفلیکس یک سرویس پخش جهانی است که محتوای سرگرم‌کننده را برای بیش از 200 میلیون مشترک فراهم می‌کند. این شرکت نشان می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند به کسبوکارها کمک کند تا تجربه مشتری خود را با ارائه پیشنهادات یا پشتیبانی شخصیسازیشده بهبود دهند.
• ایجاد محتوا: نتفلیکس از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده عادات مشاهده، ترجیحات، رتبه‌بندی و بازخورد مشترکین خود استفاده کرده و از این اطلاعات برای ایجاد محتوای اصلی و شخصیسازیشده استفاده می‌کند. درعین حال که این محتواها با سلیقه و علایق مخاطبانش مطابقت داشته باشند.
• توصیه محتوا: نتفلیکس از هوش مصنوعی برای ارائه پیشنهادات شخصی به مشترکین خود بر اساس رفتار تماشای قبلی و فعلی آن‌ها و همچنین رفتار کاربران مشابه استفاده می‌کند. این شرکت ادعا می‌کند که سیستم پیشنهادات مبتنی بر هوش مصنوعی با کاهش ریزش مشتری و افزایش رضایت مشتری، سالانه ۱ میلیارد دلار در این شرکت صرفه‌جویی می‌کند.
• بهینه‌سازی محتوا: نتفلیکس از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی کیفیت و ارائه محتوای خود با استفاده از داده و یادگیری ماشین استفاده می کند و این کار را از طریق تنظیم رمزگذاری، فشرده‌سازی و پخش فایل‌های ویدئویی و صوتی انجام می‌دهد. این شرکت ادعا می‌کند که سیستم بهینه‌سازی مبتنی بر هوش مصنوعی، استفاده از داده و زمان بافر کاربر را کاهش می‌دهد و در عین حال کیفیت بصری و صوتی محتوا را حفظ می‌کند.
نتیجه‌گیری
پتانسیل هوش مصنوعی در بهینه‌سازی تصمیم‌گیری در مدیریت، گسترده و چندوجهی است. هوش مصنوعی آماده است تا چشم‌انداز مدیریت را متحول کند؛ دامنه این آمادگی از افزایش قابلیت‌های پردازش داده تا بهبود کارایی عملیاتی و تقویت تصمیم‌های استراتژیک آگاهانه است. این ابزار به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بهره‌وری خود را با داشتن خطاهای انسانی کمتر، تشخیص فرصت‌های بهینه‌سازی، و زمان و منابع بیشتر برای جستجوی نوآوری بهبود بخشند. سازمان‌ها با استقبال و پذیرش هوش مصنوعی، خود را برای عبور از پیچیدگی‌های محیط کسب‌وکار مدرن و دستیابی به رشد و موفقیت پایدار مجهزتر خواهند یافت.
منابع:
Forbes, Gartner, Builtin, Weforum, Emerald, IESE Business School, Universitat Oberta de Catalunya.
