دبیر انجمن زغال‌سنگ در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
افزایش محسوس هزینه تولید و توسعه معادن زیرزمینی
سعید صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ در واکنش به برخی گفته‌‌‌ها در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به درستی آمار اعلامی از طرف انجمن اشاره کرد و افزود: آمار و ارقام اعلامی انجمن زغال‌سنگ، همان آمار گمرک کشور است. اعدادی که ما اعلام کردیم، دقیقا مطابق اطلاعاتی است که گمرک منتشر کرده است. از طرف دیگر با مقایسه میزان تولید فولاد و نیاز این صنعت به زغال‌سنگ دقیقا میزان واردات با آمار گمرک برابری دارد.
وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت این است که کنسانتره زغال‌سنگ در کارخانه طی فرآیندی تبدیل به کک می‌شود. کک نیز محصول زغال‌سنگ است و جزو آمار واردات زغال‌سنگ به حساب می‌‌‌آید. بعضا با نادیده گرفتن آمار واردات کک، این نکته پنهان شده است. در حالی که کک از کشور‌‌‌های دیگر وارد می‌شود اما منطق اقتصاد ملی ایجاب می‌کند درشرایطی که کارخانه‌های کک‌سازی باظرفیت پایین کار می‌کنند اگر کمبود داریم زغال‌سنگ وارداتی را در داخل کشور به کک تبدیل کنیم تا ارزش افزوده بیشتری در کشور ایجاد شود.
مبنای اشتباه محاسباتی
صمدی در ادامه به اشتباهاتی در ارائه آمار سودآوری شرکت‌های زغال‌سنگی اشاره کرد و گفت: حدود یکصد معدن زغال‌سنگ در کشور داریم. فولادسازان زمانی که میخواهند به سودآوری شرکت‌های زغال‌سنگی اشاره کنند، تنها دو شرکت زغال‌سنگی را که بورسی هستند و دوره استهلاک آنها تمام شده است عنوان می‌کنند اما چرا ۹۸ معدن دیگر را بررسی نمیکنند که در چه شرایطی هستند یا قیمت تمام شده در شرکت البرز شرقی و البرز مرکزی را مثال نمی‌‌‌زنند و بررسی نمیکنند. یا شرکت زغال‌سنگ کرمان که زمانی بزرگ‌ترین تولیدکننده زغال‌سنگ بود را مبنای محاسبات قرار نمی‌دهند. برخی دوستان از یکصد معدن زغال‌سنگ کشور فقط میخواهند دو معدن را مبنای سودسازی و درآمد قرار دهند، اما با بررسی کل معادن زغال‌سنگ کشور آمار و ارقام تغییر خواهد کرد و متوجه خواهند شد که قیمت تمام شده تولید زغال‌سنگ خیلی بالاتر از قیمت داخلی است و به همین دلیل طرح‌های توسعه و آماده‌سازی معادن تعطیل شده است و معادن فعلا زغالی را استخراج می‌کنند که درسال‌های گذشته آماده‌سازی کرده‌اند و با این قیمت‌های کنونی، سرمایه‌گذاری نو، اقتصادی نیست.
دبیر انجمن زغال‌سنگ از دلایل عدم‌توسعه معادن زغال خبر داد و اظهار کرد: نکته بعد این است که ازسال ۹۶ تا امروز تورم شدیدی کشور را فراگرفته است. همه کالاها افزایش قیمت زیادی داشته‌اند. خریدار زمانی که می‌‌‌خواهد تورم زغال‌سنگ را مورد بررسی قرار دهد از افزایش سه برابری قیمت زغال‌سنگ یاد می‌کند ولی واقعیت این است که متاسفانه هزینه‌های تولید و توسعه معادن و کارخانه‌های زغال‌سنگ نیزبه شدت افزایش پیدا کرده‌اند. عملا شرایط معادن زغال‌سنگ در مقایسه با سال‌های ۹۶ بسیار سخت‌تر شده است و افزایش قیمت زغال‌سنگ تاثیری روی بهبود وضعیت تولیدکنندگان نداشته است. به عنوان مثال قیمت آرک و ریل که توسط ذوب آهن تولید می‌شود۹ برابر شده یا قیمت چوب از هر تن ۴۰۰هزار تومان به ۶میلیون تومان رسیده و قیمت تجهیزات وارداتی ۱۰ برابر شده است. با این شرایط معادن با کدام نقدینگی باید سرمایه‌گذاری کنند؟
حمایت از زغال‌سنگ داخل
وی با اشاره به کند بودن توسعه معادن زغال‌سنگ، ادامه داد: مشکل اینجاست که تنها به افزایش نرخ زغال‌سنگ توجه می‌شود و توجهی به گرانی سایر تجهیزات نمیکنند. در حالی که زغال‌سنگ داخلی قیمت ۳میلیون و ۵۰۰هزار تومان به ازای هر تن دارد، بر اساس صورت‌های مالی در سال ۱۴۰۱ زغال با نرخ تنی ۱۲میلیون تومان وارد شده یعنی به ازای هر تن زغال وارداتی ۸میلیون و ۵۰۰هزار تومان نصیب تولیدکننده خارجی می‌شود و در واقع تولیدکننده داخلی بی‌نصیب می‌ماند.
بنابراین درخواست می‌کنیم خریدار، زغال داخلی را نه با قیمت ۱۲میلیون تومان بلکه با توجه به قیمت واقعی تمام شده خریداری کند. در عوض ما تعهد می‌‌‌دهیم که تولید زغال‌سنگ را به نحوی افزایش دهیم تا کشور به جز مارک خاص که مشابه داخلی ندارد، از واردات زغال‌سنگ بی‌نیاز شود. برای کشوری که ۱۴میلیارد تن ذخیره زمین‌شناسی دارد، واردات ۵۲۰میلیون دلار زغال‌سنگ و مشتقات آن در ۷ ماه اول سال طبق آمار گمرک، نقطه ضعف و چالش جدی است.
صمدی به فاصله قیمتی مارک‌‌‌های مختلف زغال‌سنگ پرداخت و گفت: مطلب دیگر این است که بعضا گفته شده که زغال ایرانی کیفیت پایینی دارد. اول اینکه زغال خوب و بد نداریم. زغال‌سنگ، مارک‌‌‌های مختلفی دارد. تفاوت قیمتی بدترین با بهترین مارک دنیا تنها ۳۰درصد است. محدوده کیفی زغال‌سنگ ایران عموما مارک «هارد» و در واقع مارک متوسط است که از نظر کارشناسی حدود ۲۰درصد با بهترین زغال‌سنگ دنیا تفاوت دارد و این در حالی است که اگر اطلاعات خریدار را ملاک قرار دهیم قیمت زغال‌سنگ وارداتی حدود ۵/ ۲ برابر قیمت زغال‌سنگ داخلی است. ما می‌گوییم در این شرایط چرا باید ظرف ۶ ماه ۵۰۰میلیون دلار هزینه واردات زغال‌سنگ کرد در حالی که تا پایان سال به یک‌میلیارد دلار خواهد رسید. در حالی که می‌شود هم از تولید داخل حمایت و هم از خروج ارز جلوگیری کرد. این یک‌میلیارد دلار را می‌توان در جاهای دیگر به کار برد. در حال حاضر در صنعت زغال‌سنگ ایران حدود ۱۷هزار نفر مشغول به کار هستند و اگر قیمت زغال‌سنگ را واقعی کنیم که لازم نباشد کارگر معدن زغال‌سنگ به فولاد‌ساز یارانه بدهد شاهد شکوفایی معادن زغال‌سنگ و تامین نیاز کشور از داخل خواهیم بود.
