«دنیای اقتصاد» فعالیت استارتآپهاو هوش مصنوعی را در صنعت معدن کنکاش کرد
بررسی تاثیر شتاب‌دهنده‌های معدنی
این امر، نگاه ویژه فعالان معدنی و دولت را به مساله توسعه معادن از طریق توسعه فناوری در این حوزه نشان می‌دهد. از طرف دیگر شرکت‌‌های شتابدهنده خصوصی نیز به رشد ایده‌های معدنی و یافتن سرمایه‌‌گذار برای پیشرفت بیشتر، کمک می‌کنند. ورود تکنولوژی‌‌های جدید به حوزه معدن و صنایع معدنی کشور و همچنین حمایت از دانش‌‌بنیان‌‌ها و جوانانی که می‌توانند توسعه معادن را امکان‌‌پذیر کنند، مزایای فوق‌العاده دارد که در کشور‌‌های دیگر و شرکت‌‌های پیشرو معدنی مانند ریوتینتو (Rio Tinto) و بی‌اچ پی بیلیتون (BHP Billiton) تجربه شده است.
شتابدهندهها ایده‌های پول‌‌ساز را جذب کرده و تا مرحله استارت‌آپ شدن با آنها پیش می‌‌روند. در این مسیر فضای کار اشتراکی، ارتباطات، روش‌های مدیریت استارت‌آپ و سرمایه کمی برای پیگیری برخی از مراحل اولیه را دراختیار این ایده‌ها قرار می‌دهند. شتابدهندهها معمولا در مالکیت ایده‌ها سهیم می‌شوند و در ازای آن امکانات گفته شده را در اختیار آنها قرار می‌دهند. استارتآپها پس از دریافت آموزش‌ها و افزایش توانایی‌‌های خود به سرمایه‌‌گذاران ریسک‌‌پذیر معرفی می‌شوند. در واقع شتابدهندهها حلقه واسط بین استارتآپها و سرمایه‌‌گذاران هستند.
هدف اصلی موج شتاب‌دهندگی به استارتآپها تغییر مسیر اشتغال از کارمندی به کارآفرینی است. آموزش کارآفرینی در کشور‌‌های در حال توسعه یکی از ارکان حرکت به سمت توسعه است. توسعه‌‌ای پایدار بر پایه اشتغال فناور‌محور از آرمان‌‌های این کشور‌‌هاست. حمایت از استارتآپها و آموزش مدیریت کسب و کار در حوزه معدن و صنایع معدنی به جوانان می‌تواند مسیری نو در حوزه معدن و سپس در اقتصاد کشور باشد.
اردلان علیشاهی مدیرعامل شتابدهنده معدنی کانیبوم درگفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در پاسخ به این سوال که امروزه ارتباط دانشگاه با صنعت به چه نحو است؟ گفت: تجربه نشان داده دانشگاه و صنعت معدن با وجود اقدامات صورت‌‌گرفته هنوز نتوانسته‌‌اند به زبان مشترک برسند. این مهم نیازمند نقش‌‌آفرینی کارگزاران تبادل فناوری به عنوان یکی از اجزای اصلی زیست‌‌بوم نوآوری و یکی از پایه‌های اصلی ارتباط با صنعت و تجاری‌‌سازی دستاوردهای دانشگاهی است. سازندگان کانیبوم به عنوان کارگزار شبکه فن بازار ملی ایران در حوزه معدن و صنایع معدنی و مجری برگزاری دومین جشنواره ملی پژوهش‌های مساله‌‌محور و کاربردی «ریتکس» درصدد است تا به عنوان حلقه واسط بتواند در راستای تکمیل این حلقه مفقوده عمل کند.
وی در ادامه به شرح نتایج کسب شده از استارتآپها در این شتابدهنده پرداخت و افزود: ماحصل فعالیت این شتابدهنده دانش‌‌بنیان در حوزه هوشمندسازی، حمایت از هفت استارت‌آپ در زمینه‌های بلاک‌چین، واقعیت گسترده، هوش مصنوعی، پردازش تصویر، اینترنت اشیای صنعتی، هوش تجاری و ساخت رادار است که هر کدام کاربردهای مختلفی در صنعت معدن دارند.
از جمله استارت‌آپ‌‌هایی که در این زمینه حمایت کردیم، می‌توان به شرکت فناوران ایمنی معادن مبتکران اشاره کرد که با به کارگیری فناوری اینترنت اشیا در زمینه موقعیت‌‌یابی لحظه‌‌ای افراد در فضاهای زیرزمینی سامانه‌‌ای را ایجاد کرده که در ایران برای نخستین بار و در دنیا نیز برای چهارمین مرتبه است که چنین فناوری توسعه داده شده است.
چنین راهکارهای دانش‌‌بنیانی کمک می‌کند مواردی همچون حادثه معدن یورت که تعدادی از معدنچیان در معدن محبوس ماندند، تکرار نشود. لذا فناوری کمک می‌کند که وقتی یک معدنچی در جایی محبوس شده، بتوانیم موقعیت آن را بدانیم و بفهمیم آیا علائم حیاتی دارد یا خیر و اگر نداشت، افراد دیگر در خطر جانی قرار نگیرند.
علیشاهی از حضور ایده‌‌ای در زمینه ایمنی معادن و صنایع معدنی در کانیبوم خبرداد و عنوان کرد: یکی دیگر از استارت‌آپ‌‌های ما که در زمینه ایمنی فعالیت می‌کند از فناوری واقعیت گسترده استفاده می‌کند. تکنولوژی واقعیت گسترده با شبیه‌‌سازی سناریو‌‌های خطر، کمک می‌کند تا افراد پیش از مواجهه با شرایط بحران و موقعیت‌‌های مخاطره‌‌آمیز، آمادگی لازم را برای نجات جان خود و کاهش آسیب‌‌های ناشی از حوادث ایجاد کنند. از آنجا که امروزه هوش مصنوعی به عنوان پارادایم تکنولوژی بخش معدن در انقلاب صنعتی چهارم مطرح است لذا برای حمایت از استارت‌آپ‌‌های این حوزه، فرصت‌‌های اصلی به کارگیری این فناوری را در صنعت معدن شناسایی و در نتیجه از دو استارت‌آپ در زمینه شناسایی ذخایر پنهان و همچنین اسکن و تحلیل مغزه‌های حفاری با استفاده از هوش مصنوعی، حمایت کرده‌‌ایم.
ورود استارتآپها به اکتشافات
مدیرعامل کانی بوم به اهمیت ورود استارتآپها به حوزه اکتشافات اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد از مساحت کشور را مورد اکتشاف قرار داده‌‌ایم این ماجرا باعث شده بسیاری از ذخایر پنهان باقی بمانند و حتی ذخایری که شناسایی کردیم به دلیل عدم اکتشافات تکمیلی مناسب، از موقعیت و عمق کانه‌زایی‌‌ها اطلاع دقیقی نداریم.
استارت‌آپ زمین هوش با فعالیت در این حوزه توانسته سیستم هوش مصنوعی را توسعه دهد تا از این طریق بتوانیم محدوده‌های معدنی پر‌پتانسیل کشور را که هنوز شناسایی نشده شناسایی کنیم که به‌طور حتم می‌تواند هم به فعال‌سازی معادن متروکه کمک کند تا ذخایر پنهان این معادن کشف شود و همچنین یکسری ذخایر بزرگ را که مغفول واقع شده‌‌اند و کار اکتشافی قبلا بر روی آنها انجام نشده مورد اکتشاف و بهره‌‌برداری قرار دهیم.
وی ادامه داد: همچنین استارت‌آپ پیگراسکن که از برنامه شتاب‌دهی کانیبوم فارغ‌‌التحصیل شده است، با بهره‌‌‌گیری از هوش مصنوعی و اسکن مغزه‌های حفاری حین اکتشافات تکمیلی در مطالعه مغزه‌های حفاری به معدن‌کاران کمک می‌کند تا اطلاعات رقومی و دقیقی از مغزه‌ها به دست آورند و به مدل‌سازی‌‌های دقیقتری برای معادن برسند. علاوه بر این برخی از کانی‌‌هایی که با چشم غیر‌مسلح قابل رویت نیستند، با استفاده از این فناوری تشخیص داده شده و دید دقیقتری نسبت به کانی‌‌زایی محدوده معدنی حاصل می‌شود. رادار نفوذکننده به زمین پهن باند برای اکتشاف عمیق نیز ساخته استارت‌آپ کارا ژرف‌‌نگر است که در دوره شتاب‌دهی کانیبوم قرار دارد. استارت‌آپ کانیپتو نیز امکان تامین مالی معادن و صنایع معدنی را از طریق بستر بلاک‌چین فراهم آورده است که این موضوع می‌تواند باعث هدایت سرمایه‌های خرد و ورود سرمایه‌‌گذاران خارجی به سمت معادن کشورمان شود و اتفاق مثبتی را در بخش صنعت معدن کشور رقم بزند. استارت‌آپ کلینیک فناوری و صنعت نیز در زمینه هوش تجاری در بخش معدن و صنایع معدنی در حال فعالیت است.
بررسی وزارت صمت، معاونت‌های معدنی این وزارتخانه، بخش توسعه فناوری شرکت‌‌های حوزه معدن و صنایع معدنی و شتاب‌دهنده‌های خصوصی وجود پتانسیل بالای استعدادها در این حوزه را نشان می‌دهد. حمایت از این استعدادها و صدور مجوز ورود استارتآپها به معادن و صنایع معدنی، رشد و توسعه این بخش را امکان‌‌پذیر و حتی تسهیل خواهد کرد. مزایای این اتفاق بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما حمایت‌‌ها نیز نباید بی‌حساب و کتاب باشد. ایمینو، یونیدرو، صندوق بیمه سرمایه‌‌گذاری فعالیت‌‌های معدنی و شرکت ملی فولاد از بخش‌هایی هستند که می‌توانند با مطالعه و بررسی دقیق تیم‌‌های مختلف و حمایت‌‌های هوشمندانه، مسیر توسعه معادن را هموارتر کنند.
