مدیر ایمنی و آتشنشانی ذوبآهن اصفهان از کاهش محسوس حوادث خبر داد
افزایش ایمنی به کمک ۶ ابزار نوین
حوادثی که در صنعت برای کارگران رخ می‌دهد یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌‌‌های مدیران صنعتی است. برطرف کردن چالش‌ها و کاهش آمار حوادث هدف تمام شرکت‌های صنعتی و معدنی است. بیشترین آمار حوادث و تلفات در کشورهای در حال توسعه به ثبت می‌‌‌رسد. به دلیل اینکه این کشور‌‌‌ها معمولا نکات ایمنی را کمتر رعایت کرده یا از ماشینآلات فرسوده استفاده می‌کنند یا کار با ماشینآلات جدید را به درستی آموزش ندیده‌‌‌اند، با حوادث زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
وجود ماشینآلات و تجهیزات بزرگ و خطرآفرین صنعتی در کنار خیل عظیمی از کارگران است که باعث خطرآفرین بودن برخی مشاغل صنعتی می‌شود. آموزش نحوه کار در محیطهای کاری پر خطر و روش صحیح استفاده از ماشینآلات و لوازم حفاظت فردی از قبیل لباس، کفش، کلاه و... و ابزارآلات مخصوص به عنوان ارکان حفظ ایمنی در صنایع می‌تواند از بروز حادثه جلوگیری کند. علاوه بر آموزش‌‌‌های فنی پرسنل باید تدابیری هم برای حفظ سلامت روانی کارکنان صنایع اندیشیده شود. بسیاری از حوادث در صنعت ریشه در عدم‌تمرکز شخص و تاثیر مشکلات بر روان پرسنل دارد.
مدیران صنایع باید باور داشته باشند که هزینه آموزش‌‌‌های ایمنی یک سرمایه‌گذاری به شمار می‌‌‌آید. طبق مطالعات انجام گرفته در آلمان به ازای هر یک دلار هزینه در جهت ایجاد و حفظ ایمنی، بازگشت سرمایه ۳ دلاری را به همراه خواهد داشت. ارتقای سطح دانش و آگاهی کارکنان علاوه بر افزایش ضریب ایمنی مزایایی از قبیل افزایش روحیه کارکنان، کاهش فشار کاری، ارتقای کیفیت تولید، کاهش هزینههای کارخانه و افزایش کارآیی و بهره‌وری را به همراه خواهد داشت.
بابک بیگی مدیر ایمنی و آتشنشانی ذوبآهن اصفهان، در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به آموزش‌‌‌های این شرکت در جهت کاهش احتمال بروز حوادث برای کارکنان اشاره کرد و گفت: هر زمانی که انسان در کنار یک ماشین قرار می‌گیرد احتمال بروز حادثه وجود دارد. به همین دلیل رعایت یکسری اصول ایمنی، به منظور کاهش احتمال بروز برخی حوادث الزامی است. در صنعت یک ایده‌‌‌آل وجود دارد و آن این است که حادثه‌‌‌ها به صفر برسند. ما در ذوب آهن با گذر زمان یک گنجینه بسیار قوی و کارآمد از دستورالعمل‌‌‌های ایمنی داریم. هر شخصی در بدو ورود به ذوب آهن الزاما یک دوره آموزش ایمنی عمومی را فرا خواهد گرفت. پس از آن به نسبت کاری که انجام خواهد داد در دورههای ایمنی تخصصی آن حوزه باید شرکت کند. این آموزش‌‌‌های عمومی و تخصصی بهصورت دوره‌ای تمدید می‌‌‌شوند.
وی ادامه داد: آموزش‌‌‌های ایمنی در ذوبآهن اصفهان مستمر است. علاوه بر دورههای آموزشی، آموزش حضوری TBM (Tool Box Meeting) قبل از شروع کار هم برگزار می‌شود. زمانی‌‌‌که یک گروه کاری در یک بخش آماده می‌‌‌شوند برای شروع کار، بازرس ایمنی در زمان کوتاه ۱۰ الی ۲۰ دقیقه‌‌‌ای مخاطرات موجود، دستورالعمل‌‌‌های مرتبط و لوازم حفاظت فردی لازم را برای انجام آن فعالیت در محل کار به گروه آموزش می‌دهد. این آموزش بسیار اثربخش‌‌‌تر از دیگر کلاس‌‌‌های آموزشی است. هدف اصلی از برگزاری و تکرار آموزش‌‌‌های ایمنی ایجاد فرهنگ ایمنی بین کارکنان است زمانی که فرد خود به این باور برسد که رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، عدم‌انجام اعمال ناایمن به نفع خود، خانواده و دیگر همکاران اوست شاهد ایجاد محیط ایمن و به تبع آن کاهش حوادث ناشی از کار هستیم.
بیگی نظارت مستمر و همچنین تشکیل سپاه ایمنی را یکی از ارکان حفظ ایمنی در ذوب آهن اصفهان دانست و عنوان کرد: از طرف دیگر برای انجام هر فعالیتی در کارخانه ذوب آهن اصفهان دستورالعمل اجرایی مربوطه تدوین و در اختیار پرسنل قرار گرفته است. در این دستورالعمل‌‌‌ها علاوه بر روش اجرای فعالیت، کلیه موارد ایمنی و هماهنگی‌های لازم با دیگر بخشها درج شده است.
در ذوب آهن اصفهان بازدیدهای روزانه‌‌‌ای وجود دارد که مسوولان ایمنی هر بخش به صورت روزانه انجام می‌دهند. پس از آن بازدیدهای هفتگی هم در ذوب آهن برقرار است که بازرس‌‌‌های ایمنی همراه با مسوول ایمنی هر بخش و مدیر یا معاون مدیر آن بخش به بازدید می‌‌‌پردازند و کلیه موارد ناایمن طرح و برای رفع آنها برنامه‌ریزی می‌شود. علاوه بر این یک کمیته به نام کمیته عالی ایمنی تجهیزاتی در ذوب آهن در سطح مدیرعامل و معاونت و مدیران بخشها تشکیل و مواردی که نیاز به تصمیم‌گیری در سطح مدیران ارشد سازمان دارد و همچنین مواردی که در بازدیدهای قبلی به دلایلی انجام نشده‌‌‌‌‌‌اند طرح و برای اجرای آنها هماهنگی لازم انجام می‌شود. هدف از انجام این بازدیدها نظارت کامل و شناسایی مخاطرات و برنامه‌ریزی جهت حذف یا کاهش اثرات آنهاست و در نهایت تضمین ایمنی کارکنان ذوب آهن اصفهان به عنوان اصلی‌‌‌ترین سرمایه سازمان است.
مدیر ایمنی و آتشنشانی ذوبآهن آمار و ارقام مربوط به حوادث این شرکت از سال ۹۵ تا چهارماهه نخست سال‌جاری را ارائه کرد که حاکی از بهبود سطح ایمنی در این شرکت دارد و افزود: انجام اعمال نا ایمن توسط فرد بیشترین دلیل بروز حوادث در سازمان‌هاست. انجام اعمال نا ایمن توسط فرد می‌تواند به دلیل عدم‌آموزش کافی و اثربخش، مشکلات اجتماعی و خانوادگی، مشکلات اقتصادی، نامنظم بودن ساعت خواب فرد و بی‌‌‌حوصلگی و... رخ دهد. مدیریت ایمنی و آتشنشانی برای جلوگیری از انجام اعمال نا ایمن در سازمان اقدامات گسترده‌ای انجام داده است. با اقدامات انجام گرفته حوادث منجر به معذوریت از ۱۸۳ مورد در سال ۹۵ با یک سیر نزولی به ۵۸ مورد در سال ۱۳۹۹ و ۹۱ مورد در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
وی دلیل افزایش آمار حوادث در سال ۱۴۰۰ نسبت به ۱۳۹۹ را انباشت تعمیرات از سال‌های گذشته دانست و نوید داد کاهش چشمگیر حجم حوادث در سال‌جاری را شاهد خواهیم بود در سال ۱۴۰۰ به دلیل انباشت حجم تعمیرات برنامه‌ریزی شده که به دلیل پاندمی کرونا و تعطیلی‌‌‌های مکرر امکان انجام وجود نداشت و به سال ۱۴۰۰منتقل شده بود و الزاما تعمیرات زیادی در فواصل زمانی کم انجام شد. از همین رو آمار حوادث ما افزایش یافت و به ۹۱ حادثه رسید. با تحلیل حوادث با استفاده از اصل پارتو (۲۰-۸۰) از سال ۹۵ تا سال ۱۴۰۰ تلاش کردیم ۲۰درصد از بخش‌‌‌هایی که ۸۰درصد حوادث در آن رخ داده بودند و سپس ۲۰درصد از عللی که باعث بروز ۸۰درصد از حوادث شده بودند را شناسایی کنیم و سپس با برگزاری جلسات توجیهی برای مدیران و مسوولان ایمنی بخشها برنامه‌‌‌های کنترلی برای هر بخش تدوین و بر اجرای آنها نظارت کامل داشته باشیم و همین امر باعث شد آمار حوادث چهارماهه اول ۱۴۰۱ نسبت به چهارماهه ۱۴۰۰، ۴۳درصد کاهش داشته باشد.
مدیر ایمنی و آتشنشانی ذوبآهن اصفهان در ادامه عنوان کرد: دو شاخص بین‌المللی طبق استاندارد ANSI در اندازه‌گیری حوادث وجود دارد. ضریب تکرار حوادث (FR) و ضریب شدت حوادث (SR) که با اجرای اقدامات ذکر شده در چهار ماه ابتدای ۱۴۰۱ در مقایسه با دوره مشابه در سال ۱۴۰۰ در ضریب تکرار بهبود ۴۱درصدی و در شاخص ضریب شدت حوادث بهبود ۳۱درصد را شاهد بودیم. امید است با تداوم اقدامات کنترلی و همکاری مدیران و پرسنل شرکت این شاخص‌‌‌ها را در دورههای بعدی نیز بهبود بدهیم.
تکنولوژی؛ مددکار ایمنی
بیگی از ورود تکنولوژی به بخش ایمنی صنایع خبرداد و گفت: امروزه با بهره‌گیری از دوربین‌‌‌هایی که اعمال ناایمن پرسنل کاری یا حضور پرسنل در محدوده‌‌‌های خطر را تشخیص و اعلام می‌کنند و با توجه به یادگیرنده بودن این سیستم‌ها می‌توانند در کاهش حوادث نقش مهمی داشته باشند. ما در ذوب آهن اصفهان در تلاش هستیم تا در بعضی از بخشها از این دوربین‌‌‌ها استفاده کنیم. استفاده از سنسور‌‌‌های حرکتی در ماشینآلات که درصورت نزدیک شدن فرد یا اعضای بدن به مناطق خطر ماشین، هشدار یا اقدام به توقف ماشین می‌کنند و همچنین گجت‌‌‌های پوشیدنی که علایم حیاتی و محل دقیق حضور پرسنل در فضاهای بسته و غیر‌قابل کنترل را بهصورت برخط به مسوول ایمنی یا سرگروه کاری ارسال می‌کنند. همچنین استفاده از تکنولوژی‌‌‌های واقعیت مجازی (Virtual Reality) در آموزش پرسنل که موجب خواهد شد فرد در یک محیط سه‌بعدی مصنوعی با استفاده از عینک مخصوص با صفحه یا دستکش مجهز به سنسور تجربه‌‌‌ای واقعی از محیط کار و آموزش داشته باشد از دیگر موارد استفاده از تکنولوژی در کاهش بروز حوادث است.
وی ادامه داد: امروزه در دنیا با توجه به هزینههای بالای بروز حوادث در محیطهای کاری طراحی ماشینآلات و خطوط تولید به سمتی رفته است که ذاتا ایمن باشند و با نصب تجهیزات کنترلی دقیق احتمال بروز حادثه انسانی یا تجهیزاتی را به کمترین حد خود کاهش دهند تلفیق این نوع طراحی با تکنیک‌‌‌هایی مانند «پوکایوکه» که می‌توانند از بروز خطای انسانی در زمان استفاده از ماشینآلات جلوگیری کند توانسته است آمار حوادث را بهصورت چشمگیری کاهش دهد.
بیگی در پایان از حمایت‌‌‌های مدیرعامل و همکاری معاونان، مدیران و کلیه پرسنل ذوبآهن اصفهان در جهت ایجاد محیط ایمن و حفظ و صیانت از سرمایه اصلی سازمان تشکر کرد.
