الزام به کاهش محدودیت‏‌ها برای ورود به بورس

ورود شرکت‌‌های صنعتی به بورس اوراق بهادار باعث رشد و توسعه روز‌افزون صنایع کشور می‌شود. از این رو ثبت شرکت‌‌ها در سازمان بورس و معامله سهام آنها در بورس اوراق بهادار در سال‌های گذشته سرعت گرفته ‌‌است. یکی از مطمئن‌‌ترین‌‌ راه‌های تامین مالی برای شرکت‌‌ها عرضه سهامشان در بازار سرمایه است. از طرف دیگر مردم می‌توانند با مراجعه به بانک اطلاعاتی شرکت‌‌ها که مورد تایید سازمان بورس است، صورت‌‌های مالی و اخبار شرکت را دنبال کرده و با آگاهی بیشتری اقدام به خرید یا فروش سهام کنند. در سال‌های اخیر شاهد اقداماتی نوین از طرف شرکت‌‌های معدنی بوده‌‌ایم. مثلا برای نخستین بار سهام شرکتی پروژه‌محور در بورس اوراق بهادار ثبت شد. این شرکت توانست سرمایه مورد نیاز برای انجام پروژه‌های در دست اقدام خود  را جمع‌آوری کند. از طرف دیگر سهامداران از اهلیت این شرکت اطمینان حاصل کرده و سپس اقدام به خرید سهام آن کرده‌‌اند. در واقع گویا معامله‌‌ای دو سر برد به انجام رسیده است. البته محدودیت‌‌هایی در سازمان بورس حکمفرما است که باعث کاهش سرعت شرکت‌‌ها در رسیدن به اهدافشان می‌شود. در بورس اوراق بهادار محدودیت نوسان قیمتی روزانه بر سهم‌‌ها حاکم است. بورس یک‌ سازو‌کار برای تعیین قیمت است. اگر برای قیمت‌‌ها محدودیت نوسانه روزانه در نظر گرفته شود، کشف قیمت در بازه زمانی طولانی‌‌تری رخ می‌دهد. از طرف دیگر به نظر می‌‌رسد نظارت کامل بر تخلفات صورت گرفته در بازار سرمایه وجود ندارد. با نظارت دقیق‌‌تر دولت بر تخلفات، می‌توان سلامت معاملات این بازار را تضمین کرد. از طرف دیگر قیمت‌‌های دستوری دولت بر محصولات باعث تضعیف و ناامیدی تولیدکنندگان شده است.

مزیت‌‌های بورس اوراق بهادار

محسن مقدم معاون ایجاد و تامین ارزش گروه گسترش سرمایه‌‌گذاری بین‌المللی ارزش، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به تشریح مزایای ورود شرکت‌‌های معدنی به بورس اوراق بهادار پرداخت و گفت: شرکت‌‌های معدنی و صنایع معدنی حتما می‌توانند از تامین مالی از طریق بورس اوراق بهادار بهره‌‌مند شوند. سرمایه‌‌ای که جذب بورس اوراق بهادار شده‌‌ است و در آینده نیز افزایش خواهد یافت، می‌تواند بخش بزرگی از نیاز نقدینگی این شرکت‌‌ها را تامین کند. به عقیده من مهم‌ترین ویژگی مثبتی که با توجه به شرایط فعلی کسب و کار در کشور به سهام یک شرکت پس از پذیرش در بورس یا فرابورس افزوده‌‌ می‌شود، بیشتر شدن سرعت نقد‌شوندگی آن سهم است.

محسن مقدم ادامه داد: اگر از وجه دیگری به داستان نگاه کنیم در‌می‌‌یابیم که ورود شرکت‌‌های معدنی به بورس، مزایایی برای سازمان بورس نیز دارد. در مجموع شرکت‌‌هایی که در صنایع مادر و استراتژیک فعال هستند، مانند فولادسازی‌‌ها و پتروشیمی‌‌ها، می‌توانند در بازار اعتماد‌سازی کنند. قدمت و اهمیت این شرکت‌‌ها در اقتصاد کشور باعث می‌شود که به محض ورود این شرکت‌‌ها به بورس اوراق بهادار، اعتماد مردم به این بازار افزایش ‌‌یابد. وی در پاسخ به این سوال که چه ایراداتی به ‌سازوکار حال حاضر بورس اوراق بهادار و بورس کالا وارد است؟ افزود: من سازمان بورس را جدا از دولت نمی‌‌بینم. پس همان ایراداتی که از سایر نهاد‌‌های دولتی گرفته می‌شود به این سازمان نیز وارد است. مانند بخشی از کنترل‌‌های بیش از حد دولت که از رشد و توسعه بازار و همچنین صنایع جلوگیری می‌کند. اگر به بورس کالا نیز توجه کنید، می‌‌بینید که قیمت‌‌گذاری در این بازار فعالان آن را آزرده‌خاطر کرده است. صنایعی وجود دارند که قیمت‌‌گذاری‌‌های دولتی به قیمت تعطیلی برخی کارخانه‌ها تمام می‌شود. تعطیلی کارخانه صرفا به خاموشی خط تولید محدود نمی‌شود، نیروی انسانی که بیکار می‌شود، خانواده‌‌ای دارد که با کاهش پول و سرمایه آنها، معضلات اجتماعی پا به خانه می‌‌گذارند. البته سازمان بورس ادعا می‌کند صرفا مجری قوانین ابلاغ شده است. این درحالی‌‌ است که اگر اختلالی در بازار به وجود ‌آید، فعالان بازار مستقیما سازمان بورس را مسوول آن می‌‌دانند.

مقدم به اقدامات جدیدی که در سازمان بورس صورت گرفته‌‌ است اشاره کرد و گفت: اخیرا قدم‌‌های بزرگی در راستای حل مشکلات شرکت‌‌ها و سهامداران برداشته شده‌‌ است. گواهی‌‌های سپرده کالایی از این دست اقدامات بوده‌‌ است. به نظر می‌‌رسد ‌‌به تعادل بازار کمک‌‌ می‌کند و همچنین ابزار نوینی نسبت به بقیه ابزارهای مالی فعال در بازار است. به این وسیله مردم می‌توانند حتی در سقوط بازار بخشی از سرمایه خود را حفظ کنند. در بازار سرمایه مهم‌ترین مساله برای مردم، حفظ سرمایه است. ناگفته نماند که هم به لحاظ زیرساختی و هم فرهنگ سرمایه‌‌گذاری فاصله زیادی با کشور‌‌های پیشرفته داریم. مهم‌ترین نگرانی امروز، توقف حرکت رو به جلو و بازگشت از مسیر توسعه بازار سرمایه است.

شرکت‌‌های خصوصی پرچمداران ثروت‌آفرینی

وی با اشاره به ورود شرکت‌‌های پروژه‌محور به بازار سرمایه و تامین مالی از طریق این بازار، به ادامه این روند امیدوار بود و ادامه داد: بسیار امیدوارم این اتفاق ادامه‌دار باشد. به‌شدت اقدام مثبت و نوینی در صنعت معدن بوده‌‌ است. تنها یک شرکت به این نحو اقدام به تامین مالی کرده است اما قطعا در آینده شاهد تکرار این‌گونه اقدامات خواهیم بود. مشارکت در یک پروژه میلیون دلاری، هر چند با درصد کم، می‌تواند ثروت‌آفرینی عظیمی برای اشخاص حقیقی و سهامداران خرد داشته باشد. برای مردم عادی این امکان وجود ندارد که در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌‌گذاری کنند. اما بورس می‌تواند این امکان را برای آنها فراهم کند. پیشنهادی که برای ادامه این روند می‌توان ارائه کرد، این است که سازمان‌های خصوصی وارد گود شوند و دولت و سازمان‌های دولتی نیز از آنها حمایت کنند. این شرکت‌‌های خصوصی نیاز به حمایت سازمان بورس برای تسهیل ورودشان به بازار سرمایه دارند. موضوع حمایت از شرکت‌‌های خصوصی باید از شعار فراتر رود و در عمل شاهد این مهم باشیم.

محسن مقدم از برنامه‌های آتی گروه ارزش برای تامین مالی برخی از پروژه‌های خود از طریق بازار سرمایه خبر داد و گفت: ان‌‌شاءالله در آینده‌‌ای بسیار نزدیک شاهد عرضه سهام یکی از شرکت‌‌های گروه در فرابورس خواهیم بود. ضمنا درباره انتشار گواهی سپرده گندله سنگ آهن مذاکرات با بورس کالا در حال انجام است که با توجه به مصوبه اخیر سازمان مالیاتی بسیار امیدوار هستیم که بازار ثانویه برای این محصول مالی به وجود بیاید. با توجه به ویژگی‌‌های گندله سنگ‌‌آهن و قیمت پایین آن در این مقطع، این کالا بسیار مناسب برای سرمایه‌گذار خرد خواهد بود. در دیداری که با یکی از مشاوران وزیر محترم اقتصاد داشتم، ایشان نیز به اهمیت فعالیت بیش از پیش شرکت‌‌های خصوصی در اتمام پروژه‌های پیشران تاکید داشت. در این جلسه دریافتم که موضوع شرکت‌‌های پروژه‌‌‌محور نیز برای دولت موضوع جذابی‌‌ است و آنها به دنبال ادامه این روند هستند. وزارت اقتصاد با حمایت از این شرکت‌‌ها و هموار کردن راهشان، به رشد و توسعه روزافزون صنایع کشور کمک خواهد کرد. با این اقدام امید است هزینه‌های سرمایه‌‌گذاری کمی کاهش ‌‌یابد.

وی ادامه داد: بازارهای سرمایه هنوز مکانیزم‌‌های نوینی برای عرضه و تقاضا در کشور محسوب می‌شوند اما با پیشرفت علوم مالی و تکنولوژی، ابزارهای جدیدی به این بازارها در جهان افزوده می‌شود. امید است با عزم جدی درباره حمایت از سرمایه‌های خصوصی و کارآفرینان توسط دولت محترم و ورود ابزارهای مالی نوین به کشور، رشد و توسعه صنایع، با حداکثر سرعت ادامه پیدا کند.