نظام نظارتی بر معاملات کریپتو در لندن در حال شکلگیری است؛
نسخهپیچی بریتانیا برای رمزارزها
قوانین دیرهنگام تنظیمگری رمزارز در بریتانیا، که از مدتها پیش انتظار آن میرفت، در حال حرکت از مرحله نظری به اجراست؛ با این حال شرکتها ممکن است تا سال ۲۰۲۷ برای دستیابی به شفافیت کامل منتظر بمانند. این نظام نظارتی رمزارز، این هفته یک گام به واقعیت نزدیکتر شد، زیرا اداره راهبری مالی بریتانیا (FCA) پیشنهاداتی را منتشر کرد که در نهایت تعیین میکند شرکتهای رمزارزی چگونه در این کشور فعالیت کنند.
این پیشنهادها، در کنار قوانین وزارت خزانهداری، ستون فقرات چارچوبی را تشکیل میدهند که قرار است در اکتبر ۲۰۲۷ اجرایی شود. برای سیاستگذاران، هدف ایجاد توازن میان رشد و نوآوری با سلامت بازار و حمایت از مصرفکننده است. برای صنعت، چالش، عبور از دوره گذار ۱۸ ماههای است که در آن مقصد بیش از هر زمان دیگری روشنتر است، اما همچنان تا دسترسی کامل به آن فاصله وجود دارد.
دئا مارکووا، مدیر سیاستگذاری در شرکت زیرساخت رمزارزی فایربلاکس، گفت: «این همان نقطه تعیینکننده برای بریتانیاست. این نظام تنظیمگری نهایی برای انتشار و واسطهگری داراییهای رمزارزی است.
از بحث تا تعریف
به گفته سباستین فریه، کارشناس مقررات مالی، این پیشنهادات اخیر باید بخشی از یک فرآیند طولانیتر و با برنامهریزی دقیق دیده شود. بیش از یک سال است که بریتانیا در حال طی کردن نقشه راهی نظارتی است که دامنه اختیارات FCA را در حوزه رمزارز گسترش میدهد. نخستین گام، قانونی بوده است: تعیین فعالیتهای تحت نظارت توسط خزانهداری مشخص میکند چه چیزی داخل محدوده نظارتی قرار میگیرد و تنها پس از آن FCA میتواند الزامات مجوزدهی و قواعد دقیق را اعمال کند. فریه گفت: «در طول سال گذشته، اوضاع واقعا چارچوب پیدا کرده است. پیشتر در چرخهای از پیشنهادات بودهایم و اکنون آنها در حال تبدیل شدن به یک چارچوب منسجم هستند.»
مراحل پیشین بر انتشار و نگهداری استیبلکوینها، الزامات احتیاطی مانند سرمایه و برنامههای جمعبندی فعالیت، و همچنین اعمال الزامات موجود FCA، مانند حاکمیت شرکتی، سامانهها و کنترلها و تابآوری عملیاتی، بر شرکتهای رمزارزی متمرکز بود. پیشنهادات این هفته بهطور مشخص به بازارها میپردازد: پلتفرمهای معاملاتی، واسطهها، استیکینگ، امور مالی غیر متمرکز، پذیرش و افشاگریها و قوانین ویژه سوءاستفاده بازار در حوزه رمزارز. به گفته فریه، مجموع این اقدامات تلاشی از سوی FCA برای انتقال معماری تنظیمگری مالی سنتی به بازار رمزارز است، که البته تعدیلهایی متناسب با ریسکهای خاص فناوری در آن گنجانده شده است.
مدل تنظیمگری هیبرید
یکی از مهمترین تصمیمات این است که به جای تدوین یک مجموعه مقررات کاملا مستقل مانند اتحادیه اروپا در قالب مقررات موسوم به MiCA، بریتانیا تصمیم گرفته تا قوانین موجود خدمات مالی را به بازار رمزارزها بسط دهد. این تفاوت مهم است، اما سادهانگارانه نیست. فریه رویکرد FCA را ترکیبی توصیف میکند: الزامات کلی مانند اصول سلامت رفتاری، مدیریت تعارض منافع و رفتار منصفانه با مشتریان تقریبا همانگونه اعمال میشود، اما قواعد مرتبط با بازار به طور خاص برای رمزارز نوشته میشود.
او گفت: «یک رژیم جدید برای پذیرش و افشاگری و یک رژیم جدید برای سوءاستفاده بازار ایجاد شده است. قوانین سنتی بازار سرمایه بهصورت مستقیم کپی نشدهاند، بلکه با الهام از آنها و متناسب با ویژگیهای رمزارزها تدوین شدهاند.» او افزود نهاد ناظر روی طناب باریکی حرکت میکند: اگر نرمتر از بازارهای سنتی باشد، متهم میشود که به رمزارز امتیاز ویژه داده؛ و اگر سختگیرتر باشد، فعالیتها ممکن است به خارج از کشور منتقل شوند. هدف اعلامشده، دستیابی به نتایج مشابه برای ریسکهای مشابه است، حتی اگر روشها متفاوت باشند.
مزیت و محدودیتها
به گفته مارکووا، مهمترین مزیت بریتانیا زمانبندی است. چون بعد از اتحادیه اروپا و در بحبوحه بحثهای در جریان آمریکا وارد عمل شده، فرصت داشته است نتایج تصمیمات دیگران را ببیند. او گفت: «بریتانیا بهطور فعال در تلاش است از سایر حوزههای قضایی درس بگیرد و این موضوع هم در پیشنهادها و هم در روایت سیاسی دیده میشود.» این روایت اهمیت دارد، چون بسیاری از تصمیماتی که بانکها و مدیران دارایی برای ادغام خدمات رمزارزی میگیرند، در نهایت قضاوتهای ریسک هستند در حوزههایی که قوانین همیشه کاملا شفاف نیستند. بنابراین یک فضای سیاستی حمایتی میتواند به نتایج متفاوتی نسبت به فضایی تحتتاثیر ترس از اجرای قانون منجر شود. او همچنین به حوزههایی اشاره کرد که بریتانیا از اتحادیه اروپا فاصله گرفته است، از جمله برخورد صریحتر با استیکینگ، وامدهی و وامگیری، و رویکردی واقعگرایانهتر نسبت به این واقعیت که نقدینگی رمزارز ماهیتی جهانی دارد و به یک بازار ملی محدود نیست.
نکات حل نشده
با وجود پیشرفتها، عدم قطعیتهای مهمی باقی مانده است، بهویژه در حوزه استیبلکوینها و دیفای. درباره استیبلکوینها، مارکووا گفت سیاستگذاران ضرورت تمایز میان استفاده پرداختی و استفاده سرمایهگذاری را درک کردهاند و میکوشند به دام تنظیمگری تجار صرفا به خاطر پذیرش توکنهای دیجیتال نیفتند. با این حال، پرسشهای عمیقتری همچنان بیپاسخ مانده: وضعیت استیبلکوینهای خارجی در مقایسه با استیبلکوینهای مبتنی بر پوند، میزان الزامات دقتسنجی برای پلتفرمها، و اینکه سیاستهای محافظهکارانه تسویه چگونه بر پذیرش تاثیر خواهد گذاشت.
دیفای اما چالشی حتی مفهومیتر ایجاد میکند. FCA نشان داده هر فعالیتی که به اندازه کافی متمرکز باشد، مانند واسطهگری سنتی تنظیم خواهد شد؛ اما بسیاری از خدمات دیفای ذاتا غیرحضانتی هستند. مارکووا گفت: «شناسایی یک نهاد مسوول و اعمال چارچوب حضانتی همیشه ریسک واقعی را نشانه نمیگیرد و به همین دلیل تنظیم دیفای هنوز در هیچجا واقعا حل نشده است.»
دیوید هفرون، دیگر کارشناس مقررات مالی، آزمون اصلی را «تناسب» دانست. FCA ادعا میکند که بازاری رقابتی و نوآور میخواهد، اما بار انباشته قوانین رفتاری، استانداردهای تابآوری عملیاتی و الزامات سرمایهای تعیین خواهد کرد که بریتانیا تا چه حد برای شرکتهای جهانی جذاب باقی میماند. او گفت: «برای قضاوت قطعی هنوز زود است، اما این بازاری مهم است و بعید میدانم فعالان بینالمللی نخواهند به نقدینگی بریتانیا دسترسی داشته باشند.» فریه نیز به مساله دامنه فرامرزی اشاره کرد. تعیین اینکه چه فعالیتی «عملیات در بریتانیا» محسوب میشود حتی در حوزه مالی سنتی نیز پیچیده است؛ در رمزارز که ذاتا جهانی و دیجیتال است، شرکتها ممکن است زودتر از انتظار در محدوده نظارتی قرار گیرند و ناچار به تصمیمگیری درباره مسدودسازی جغرافیایی، بازسازی ساختار یا ایجاد حضور محلی شوند.
موفقیت به چه صورت است؟
از دید FCA، موفقیت یعنی سرمایهگذاران آگاهتر، کاهش سوءاستفادههای بازار، افزایش اعتماد و رقابت پایدار. قوانین جدید پذیرش و افشاگری به استاندارد سازی اطلاعات داراییهای رمزارزی کمک میکند و مقررات سوءاستفاده بازار قرار است با دستکاری و عدم تقارن اطلاعات مقابله کند، که هر دو پیششرط مشارکت عمیقتر نهادها هستند. هزینه این روند، تبعیت از مقررات است و این رژیم عمدا برای حذف ریسک طراحی نشده؛ بلکه هدف آن است که مشارکتکنندگان با اطلاعات شفافتر و حفاظتهای قویتر وارد بازار شوند.
فعلا بریتانیا از مرحله چارچوبسازیهای بیپایان عبور کرده و به سمت یک وضعیت نظارتی مشخص حرکت کرده است. اینکه آیا راهبرد «حرکت دیرتر» برایش مزیت رقابتی ایجاد میکند یا صرفا شفافیت را به تاخیر میاندازد، زمانی روشن میشود که شرکتها تصمیم بگیرند آیا پیش از ۲۰۲۷ برای آینده رمزارز در بریتانیا سرمایهگذاری کنند یا نه.
