بانک مرکزی اروپا روز پنج‌شنبــه سمت‌و‌سوی سیاست پولی ناحیه یورو را تا تابستان سال آینده میلادی مشخص کرد. ماریو دراگی، سکاندار پولی اتحادیه در کنفرانس خبری دو سیگنال مهم در رابطه با برنامه خرید اوراق و نرخ بهره به بازارهای جهانی مخابره کرد. براساس تصمیم اتخاذشده از سوی بانکداران اروپایی، برنامه خرید اوراق تا پایان سال‌جاری میلادی متوقف خواهد شد. حجم خرید اوراق قرضه در این بسته انبساطی از سال گذشته به نصف رسیده بود و طبق برنامه پیشین باید تا انتهای تابستان سال‌جاری خاتمه می‌یافت؛ اما نیاز اروپا مبنی‌بر دستیابی به نرخ تورم هدف ۲درصدی و افزایش رشد اقتصادی ناحیه، منجر به احتیاط بیشتر و تمدید این بسته «تسهیل مقداری» (Quantitative Easing) شد. دومین سیگنال یورو به بازارها از احتیاط بیشتری برخوردار بود. دراگی اعلام کرد رشد نرخ بهره از سوی بانک مرکزی تا تابستان سال آینده میلادی اعمال نخواهد شد و نرخ‌های بهره در رنج کنونی باقی خواهند ماند. چشم‌انداز پولی اروپا درست یک روز پس از انتشار سیاست پولی فدرال رزرو آمریکا ارائه شد، اما در جهتی معکوس. فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش داد و سیگنالی مبنی بر احتمال ۲ نوبت انقباضی دیگر را نیز مخابره کرد. تفاوت رویکرد متفاوت ۲ نهاد پولی منجر به سقوط یورو در برابر دلار شد. یورو بلافاصله پس از اعلام چشم‌انداز احتیاطی بانک مرکزی اروپا نزول قابل‌توجهی را تجربه کرد. یورو در نهایت با افت نزدیک به ۲ درصدی نسبت به دلار آمریکا، بدترین روز خود ظرف ۲ سال اخیر را رقم زد. روز جمعه، نرخ برابری یورو به دلار حدود ۱۷۹/ ۱ باز شد؛ اما تا پایان معاملات بازارها در نرخ ۱۵۶/ ۱ به کار خود پایان داد.

زمان‌بندی پایان برنامه انبساطی

حجم خرید اوراق قرضه اروپا از آغاز تا کنون به ۲۴۰۰ میلیارد یورو رسیده است. در حال حاضر ماهانه ۳۰ میلیارد یورو اوراق از سوی این بانک خریداری می‌شود. براساس برنامه جدید بانک مرکزی اروپا به‌منظور پایان دادن به این بسته انبساطی، از ابتدای پاییز سال‌جاری حجم خرید ماهانه نصف خواهد شد و در پایان سال نیز این روند پایان می‌یابد.

شتاب انقباض پولی آمریکا

نتیجه نشست «کمیته بازار آزاد»، چهارشنبه ‌شب در حالی منتشر شد که نرخ تورم در آمریکا مطابق میل فدرال رزرو روبه رشد بود و نرخ بیکاری ۸/ ۳ درصدی نیز از آمادگی بازار کار برای افزایش نرخ بهره حکایت داشت؛ بنابراین فضای لازم برای مانور انقباضی با رشد ربع درصدی نرخ بهره هدف به سقف ۲ درصدی پاسخ داده شد. علاوه‌بر ثبت دومین نوبت افزایش نرخ بهره، جرومی پاول، سکاندار فدرال رزرو شرایط را برای دو نوبت رشد نرخ بهره دیگر تا پایان سال‌جاری میلادی مهیا توصیف کرد. برنامه پیشین نهاد پولی ایالات متحده از ۳ نوبت انقباضی پشتیبانی می‌کرد. آمادگی فدرال رزرو برای اعمال ۴ نوبت افزایشی، شاخص دلار را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت حمایت خواهد کرد. برعکس، شتاب انقباض پولی برای طلای جهانی عامل کاهنده‌ای محسوب می‌شود.

رکورد جدید دلار

دلار روز جمعه شاهد بیشترین پرش یک‌روزه خود در طول ۱۸ ماه گذشته بود؛ چراکه سرمایه‌گذاران تمرکز بیشتری نسبت به چشم‌انداز تقویت شکاف میان نرخ بهره بانک مرکزی اروپا و فدرال رزرو از خود بروز می‌دهند. شاخص دلار که معیار سنجش ارزش این ارز در برابر سبد شش‌گانه ارزهای رایج بین‌المللی است، در معاملات بعد از‌ظهر نیویورک ۱۳/ ۱ درصد افزایش یافت و به ۷۷/ ۹۴ واحد رسید. روند صعودی شاخص دلار دیروز نیز ادامه یافت و منجر به ثبت یک رکورد جدید برای سال ۲۰۱۸ میلادی شد. علاوه‌بر این، بیشترین میزان رشد روزانه شاخص از تاریخ ۱۵ دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی نیز در روز پنج‌شنبه برای دلار رقم خورده بود. در بازار اوراق آمریکا نیز نرخ بازدهی اسناد خزانه‌داری با سررسید ۱۰ ساله اندکی کاهش یافت و به ۹۴/ ۲ درصد رسید. از طرفی، بازدهی این اوراق در نسخه ۲ ساله در نرخ ۵۷/ ۲ درصدی ثبت شد. فاصله بازدهی این دو نسخه از اوراق خزانه به پایین‌ترین سطح خود ظرف یک دهه گذشته رسید که از ریسک خطی‌شدن منحنی بازدهی حکایت دارد. همزمان در اروپا نیز بازدهی اوراق قرضه دولتی در آلمان و انگلستان نیز افت کردند.

سقوط اونس طلا

قیمت طلا به‌رغم آنکه در روز پنج‌شنبه به سقف یک ماهه رسیده بود، در پایان مبادلات روز جمعه با کاهش شدیدی همراه شد. افت ۲۳ دلاری ارزش اونس طلا علاوه‌بر تضعیف ۸/ ۱ درصدی، فلز زرد را به قیمت ۱۲۷۹ دلاری تنزل داد. این قیمت از دسامبر سال گذشته میلادی تا روز جمعه تکرار نشده بود. افت روزانه ارزش فلز گرانبها نیز از نوامبر سال ۲۰۱۶ میلادی بی‌سابقه به‌‌شمار می‌رود. کانال نزولی قدرتمندی که بر طلا مسلط شده بود، می‌توانست به سقوطی بالغ‌‌بر ۲۳ دلار منتهی شود؛ اما تشدید تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا از بروز این اتفاق جلوگیری کرد. انتشار تصمیم نهایی کاخ سفید مبنی بر وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر ۵۰ میلیارد دلار کالای وارداتی از چین، نااطمینانی اقتصادی را در سطح بین‌المللی افزایش داد. تشدید وقایع مربوط به جنگ تجاری از ذخایر امنی مانند فلز زرد حمایت می‌کنند؛ بنابر همین دلیل، تحلیلگران بازارهای جهانی نسبت به افزایش قیمت طلا در روزهای آینده، تحت تاثیر این مولفه امیدوار هستند.

واکنش نزولی بازار سهام به جنگ تجاری

دونالد ترامپ، از اعمال رسمی تعرفه بر ۵۰ میلیارد دلار از واردات چین به آمریکا خبر داد. پس از انتشار این تصمیم از سوی کاخ سفید، وزیر دارایی چین نیز نسبت به اقدامات مشابه پکن علیه واشنگتن در آینده نزدیک تاکید کرد. موج اولیه تعرفه‌های جدید آمریکا بر ۸۱۸ نوع محصول چینی به ارزش ۳۴ میلیارد دلار اعمال می‌شود. زمان آغاز این عملیات حمایت‌گرایانه ۶ جولای (کمتر از ۳ هفته دیگر) اعلام شده است. علاوه‌بر این، موج دوم تعرفه‌ها به ارزش ۱۶ میلیارد دلار بر ۲۸۶ نوع محصول دیگر در آینده نزدیک به‌طور رسمی اعمال خواهند شد. تشدید نگرانی‌ها نسبت به احتمال وقوع یک جنگ تجاری تمام‌عیار، ثبات نسبی را از بازارهای جهانی گرفت. همزمانی این نگرانی‌ها با انتشار پیام‌های پولی متضاد بانک‌های مرکزی اروپا و آمریکا، بازار سهام را به عقب‌ راند. شاخص ۵۰۰S&P  در نیویورک، پس از نوسان نزدیک به ۱/ ۰درصد تضعیف شد. شاخص میانگین صنعتی داوجونز نیز ۳/ ۰درصد افت داشت. شاخص نزدک‌کامپوزیت که به‌تازگی رکورد تاریخی را ثبت کرده بود از اوج فاصله گرفت و ۲/ ۰درصد منفی شد. شاخص‌های بازار سهام در اروپا و آسیا نیز روند مشابهی را به ثبت رساندند.