توییت رانتی ترامپ برای بورس‌بازان

دنیای اقتصاد : سیاست‌گذاری توییتری «دونالد ترامپ»، روز گذشته بازارهای جهانی را هدف قرار داد. ترامپ با زیر پا گذاشتن قوانین فدرال آمریکا، ۶۹ دقیقه قبل از آنکه گزارش اشتغال از سوی وزارت کار منتشر شود، یک توییت حاوی سیگنال رانت‌آفرین برای معامله‌گران نوشت. از آنجا که بهبود وضعیت بازار کار همواره یکی از مولفه‌های اثرگذار بر روند آتی بازارها بوده، اطمینانی که در پیام ترامپ از بهبود اشتغال حکایت داشت، با اعتراض کارشناسان اقتصادی بسیاری مواجه شد؛ چراکه امکان خرید و فروش سهام و سودگیری را برای برخی از معامله‌گران مهیا ساخته بود. نرخ بازدهی اوراق خزانه با سررسید ۲ ساله و ۱۰ ساله پس از پیام رانتی ترامپ با جهش افزایشی خود، فرضیه جهت‌دهی رئیس‌جمهور به بازار را پررنگ کردند. پس از ثبت روند افزایشی در بازار اوراق، بازار سهام آتی نیز مهر تایید خود را بر این فرضیه درج کرد. شاخص‌های آتی داوجونز، راسل، نزدک و ۵۰۰ S&P ظرف یک ساعت، بین نیم تا یک درصد تقویت شدند که از جابه‌جایی برخی از سهم‌ها حکایت داشت. ترامپ با این اقدام خود، جنگ تجاری که کاخ سفید علیه اروپا، مکزیک و کانادا به راه انداخته بود را از صدر اخبار کنار زد.

نرخ بیکاری ۸/ ۳ درصدی

ساعت ۵ بعد از ظهر دیروز، نرخ بیکاری آمریکا که در اولین جمعه هر ماه میلادی منتشر می‌شود، همزمان با گزارش تعداد فرصت‌های شغلی ایجادشده ظرف یک ماه گذشته، شاخص دلار را وارد کانال افزایشی جدیدی کرد. نرخ بیکاری در آمریکا به ۸/ ۳ درصد تنزل یافت که برای دلار نشانه تقویتی محسوب می‌شود. تعداد فرصت‌های شغلی جدید که در بخش غیرکشاورزی تولید شده‌اند نیز فراتر از پیش‌بینی ۱۸۹ هزارتایی گزارش شد. در واقع، در ماه مه میلادی، ۲۲۳ هزار فرصت شغلی تازه ایجاد شده که تاثیر فراوانی بر ثبت رکورد ۱۸ساله نرخ بیکاری داشت. پس از انتشار این گزارش، شاخص دلار آمریکا به ۳۴/ ۹۴ واحد نیز سرک کشید و اونس طلای جهانی به کف ۱۲۹۰ دلاری برخورد کرد.

جهت‌دهی ترامپ به وال‌استریت

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، سیاست‌گذاری توییتری خود را وارد مرحله جدیدی کرد. ترامپ درست ۶۹ دقیقه پیش از انتشار رسمی داده‌های اشتغال آمریکا از سوی وزارت کار این کشور، در حساب توییتری خود نوشت: «در انتظار مشاهده داده‌های وضعیت اشتغال در ساعت ۸:۳۰ (به وقت واشنگتن) صبح امروز». پس از انتشار این پست که ارتقای وضعیت بازار کار آمریکا را کاملا محتمل کرده بود، نرخ بازدهی اوراق خزانه‌داری با سررسید ۲ساله و ۱۰ ساله، جهش قابل‌توجهی را به ثبت رساندند. همزمان، شاخص‌های آتی وال‌استریت یکی پس از دیگری رشد کردند. شاخص آتی نزدک، داوجونز و ۵۰۰ S&P هریک بین نیم تا یک درصد تقویت شدند. اقدام عجیب دونالد ترامپ در نشریات و فضای مجازی با واکنش‌های متعددی همراه شد. برآیند واکنش‌ها به این مساله اشاره می‌کرد که توییت ترامپ منجر به مخابره سیگنال قدرتمندی به بازارها شد. در واقع، توییت ترامپ به وضوح نشانه بهبود در بازار کار را منتشر کرده بود که باعث خریدوفروش برخی از سهم‌ها بر همین مبنا شد. جهش ناگهانی در سهام آتی و بازار اوراق موید این فرضیه است که رئیس‌جمهوری آمریکا علاوه بر زیر پا گذاشتن قوانین فدرال، نوع جدیدی از رانت‌ را ارائه کرد. براساس قانون فدرال آمریکا که در سال ۱۹۸۵ میلادی تصویب شد، هیچ یک از کارکنان دولت فدرال حق انتشار اطلاعاتی از این دست را تا یک ساعت پیش از تاریخ مقرر ندارند؛ اما ترامپ ۶۹ دقیقه پیش از تاریخ مقرر، نتایج گزارش را روانه بازار کرد و باعث شد تا بسیاری از سرمایه‌گذاران توان استفاده از رانت توییتری ترامپ را داشته باشند. «جیسون فورمن»، اقتصاددان مطرح آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد، واکنش خود به رانت توییتری ترامپ را در همین شبکه اجتماعی منتشر کرد. فورمن که رئیس شورای مشاوران اقتصادی باراک اوباما بود، درباره اقدام رئیس‌جمهور نوشت: «به نظر می‌رسد پرزیدنت ترامپ نسبت به گزارش‌ اشتغال هیجان‌زدگی خاصی داشت.»

بازگشت رویکرد تورمی در اروپا

رشد نرخ تورم در ناحیه یورو شتاب قابل‌توجهی را ظرف یک ماه گذشته تجربه کرد. بر اساس داده‌هایی که روز پنج‌شنبه منتشر شد، بانک مرکزی اروپا ممکن است با چالش جدیدی در خصوص سیاست پولی انبساطی که تا کنون طبق آن پیش رفته مواجه خواهد شد. نرخ سالانه تورم نقطه‌به‌نقطه ماه مه میلادی به ۹/ ۱ درصد رسید؛ در حالی که این نرخ برای ماه پیش از آن (آوریل)، تنها ۲/ ۱ درصد ثبت شده بود. عامل مهمی که در رابطه با شتاب رشد سطح قیمت‌های اتحادیه اروپا نقش داشت، با توجه به آمار «یورواستت»، رشد بهای نفت خام به ۸۰ دلار برای هر بشکه مربوط می‌شود. در واقع، نرخ تورم سالانه در بخش انرژی نزدیک به ۱/ ۶ درصد گزارش شده است. بخش‌های دیگری مانند دخانیات، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نیز ۶/ ۲ درصد رشد داشته‌اند. اگر این دو بخش از محاسبه نرخ تورم خارج شوند، نرخ تورم در ماه مه میلادی نزدیک به ۱/ ۱ درصد و نرخ تورم در ماه آوریل حدود ۷دهم درصد خواهد شد.

تاثیر بازگشت تورم در یورو

گزارش تورم ماه آوریل، سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی اروپا را با چالش مواجه کرده بود. با توجه به هدف‌گذاری تورمی اروپا که نرخ نزدیک به ۲ درصد را نشانه گرفته، نرخ تورم ۲/ ۱ درصدی این ماه، خطر نارسایی تورم را افزایش داده بود. همزمان، رشد اقتصادی ناحیه یورو و روند پایان دادن به بسته انبساطی نیز دچار خدشه شدند که باعث کاهش قدرت نرخ برابری یورو به دلار نیز شد. بانک مرکزی اروپا براساس برنامه پیشین خود، قرار بود از ماه سپتامبر روند خرید اوراق خود را متوقف کند و تا پایان سال جاری نیز، برنامه انبساطی دوران پسابحران مالی خود را نیز به‌کل خاتمه دهد. تحقق این برنامه نیازمند حفظ نرخ رشد اقتصادی در ناحیه و رسیدن نرخ تورم به نزدیک نرخ ۲ درصدی است. نرخ تورم ماه مه، اندکی از نگرانی‌ها در رابطه با آتیه سیاست پولی یورو کاست.

سیگنال یورو به طلای جهانی

بحران سیاسی ایتالیا نگرانی‌های زیادی را درخصوص وضعیت منطقه یورو ایجاد کرده است. بن‌بست سیاسی ایتالیا که سومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو به‌شمار می‌رود، قادر است تبعات اقتصادی و مالی بزرگی را برای سایر کشورهای اروپایی به همراه داشته باشد. یکی دیگر از تاثیرات ناشی از تداوم بحران سیاسی در «رم»، تضعیف نرخ برابری یورو به دلار است که بستر تقویت دلار آمریکا را فراهم می‌کند. به عقیده تحلیلگران اقتصادی، نوسانات یورو در کوتاه‌مدت، مسیر آتی قیمت جهانی طلا را تا حد قابل‌ملاحظه‌ای تعیین خواهد کرد. در صورتی که یورو به مسیر نزولی خود در برابر دلار آمریکا ادامه ‌دهد، قیمت جهانی طلا نیز با خطر کاهش همراه خواهد بود. کاهش تنش‌های سیاسی بین آمریکا و کره‌شمالی نیز تاثیر زیادی بر روند آتی شاخص دلار و اونس طلا در برابر سایر ارزها دارد. از سوی دیگر، ایالات‌متحده تعرفه واردات آلومینیوم و فولاد از اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک را بدون استثنا قائل شدن اعلام کرده است. با اینکه تشدید تنش‌های مبتنی بر جنگ تجاری در روزهای آتی بر روند بازارهای جهانی تاثیرگذار خواهد بود؛ اما تا ظهر دیروز، بازار جهانی ارز، واکنش قابل‌توجهی به این نااطمینانی نشان نداد. البته عصر روز جمعه واکنش محدودی به‌دلیل انتشار پیام تلافی‌جویانه از سوی اروپا، کانادا و مکزیک علیه تصمیم آمریکا، به سود شاخص دلار ثبت شد.