در نشست پایانی سال جاری مجمع عمومی بانک مرکزی ارائه شد
دستاوردهای متولی پولی
سیف در گام اول «۳ اقدام» و «۴ دستاورد» را به‌عنوان خلاصه وضعیتی از عملکرد متولی پولی در سال ۱۳۹۵ مطرح کرد. درخصوص دستاوردهای حاصل شده در این سال، سیف چهار ماحصل «تورم تک رقمی»، «رشد اقتصادی دو رقمی»، «ثبات بازار ارز» و «انضباط پولی» را مورد خطاب قرار داد. در گام دوم رئیس شورای پول و اعتبار به بررسی مهم‌ترین دستاوردهای سال جاری سیاست‌گذار پولی پرداخت و از جمله این دستاورد‌ها به «گشایش‌های بین‌المللی و قراردادهای فاینانس»، «ساماندهی موسسات غیرمجاز»، «کاهش نرخ سود»، «بسته ضد التهاب ارزی» و «رشد متوازن اقتصادی» اشاره کرد. بخشی از دستاوردهای حاصل شده در سال جاری، گشایش‌هایی بوده که در این سال در حوزه اختیارات متولی پولی صورت گرفته و بخشی دیگر نیز اقداماتی بوده که به منظور اصلاح ناملایمات موجود انجام گرفته است. لازم به یادآوری است مجمع عمومی سالانه در عمده کشورها از سوی بانک مرکزی برگزار می‌شود و در خلال آن عملکرد سالانه و ترسیم چشم‌انداز آتی نظام بانکداری و نحوه تعامل آن با بخش واقعی اقتصاد مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سال متمایز دهه ۹۰
«بستر‌سازی‌های صورت گرفته در راستای کاهش نرخ سود» اولین اقدامی بود که از سوی سیف به‌عنوان مجموعه اقدامات صورت گرفته در سال ۱۳۹۵ مورد اشاره قرار گرفت. در این خصوص سیف افزود: با توجه به تحولات اقتصاد کلان و به‌ویژه کاهش نرخ تورم، بانک مرکزی با آگاهی نسبت به شرایط بازار پول و وجود تنگنای اعتباری در شبکه بانکی، در سال ۱۳۹۵ تعدیل نرخ‌های سود بانکی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویکردها پیگیری کرد و در تیرماه آن سال، پیشنهاد کاهش نرخ‌های سود بانکی را به شورای پول و اعتبار ارائه کرد. نتیجه اقدامات بانک مرکزی سبب شد تا میانگین نرخ سود معاملات بازار بین بانکی از ۵/ ۲۴ درصد در سال ۱۳۹۴ به ۶/ ۱۸ درصد در سال ۱۳۹۵ کاهش یابد. دومین اقدام اشاره شده از سوی سیف به‌عنوان مجموعه اقدامات سیاستی انجام شده در سال گذشته، پیگیری‌های مصرانه بانک مرکزی در ساماندهی فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز بود؛ چرا که حضور پررنگ و گسترش فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز در طول دهه گذشته، منشأ اختلالات اساسی در سیاست‌گذاری‌های پولی و همچنین بروز آسیب‌های جدی به ثبات نظام اقتصادی کشور شده بود. «تامین مالی بنگاه‌ها و اعطای تسهیلات مختص ازدواج و بخش مسکن» سومین اقدامی بود که سیف در مجمع پایان سال به آن اشاره کرد. سیف در همین راستا افزود: سیاست‌های اعتباری بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ با محوریت تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و کمک به تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط تنظیم و اجرا شد. تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در سال ۱۳۹۵ به رقم ۵۴۸ هزار میلیارد تومان بالغ شد که نسبت به رقم مشابه سال ۱۳۹۴ معادل ۴/ ۳۱ درصد افزایش داشت. در حوزه تامین مالی خُرد، جهت‌گیری اصلی بانک مرکزی بر اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و تقویت تامین مالی بخش مسکن متمرکز شد. در همین راستا، در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به بیش از یک میلیون نفر از متقاضیان پرداخت شد که نسبت به سال ۱۳۹۴ به لحاظ تعداد و ارزش به ترتیب ۶/ ۲۶ و ۸/ ۳۰۰ درصد رشد داشت.
چهار دستاورد سال ۱۳۹۵
پس از برشمردن اقدامات صورت گرفته در سال گذشته، سیف دستاوردهای حاصل شده در این سال را با محوریت چهار دستاورد کلیدی مورد اشاره قرار داد. دستیابی به تورم تک رقمی پس از ربع قرن، اولین دستاورد رئیس کل بانک مرکزی بود که در مجمع پایان سال جاری مطرح شد. وی در این خصوص گفت: نرخ تورم در استمرار روند کاهشی خود پس از ۲۶ سال تک رقمی شد و به ۰/ ۹ درصد در پایان سال ۱۳۹۵ رسید. علاوه بر این، نرخ تورم شاخص بهای تولیدکننده در پایان سال ۱۳۹۵ به ۰/ ۵ درصد رسید. تحقق رشد اقتصادی دو رقمی کشور که از سوی سیف به‌عنوان بیشترین رشد اقتصادی جهان در این سال معرفی شد، دومین دستاورد مورد اشاره از سوی رئیس شورای پول و اعتبار بود. وی در این خصوص افزود: در کنار تحقق تورم تک رقمی، رشد اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۵ به رقم قابل ملاحظه ۵/ ۱۲ درصد افزایش یافت. «استمرار ثبات در بازار ارز» سومین دستاورد مهم سیاست‌گذار پولی در سال ۱۳۹۵ بود که از سوی سیف در مجمع مذکور اشاره شد. به گفته سیف: در نتیجه جهت‌گیری‌ها و اقدامات انجام شده توسط بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ و همچنین تحولات مثبت متغیرهای بنیادین بازار ارز، نرخ ارز از ثبات بسیار مناسبی در طول سال برخوردار بود. این در حالی بود که کشورهای صادرکننده نفت به دلیل تداوم سطوح پایین قیمت نفت، با مشکلاتی در زمینه مدیریت بازار ارز خود مواجه بودند. به‌طوری که در بازار آزاد در طول سال ۹۵ متوسط نرخ دلار آمریکا و یورو به ترتیب ۶/ ۵ و ۷/ ۵ درصد افزایش داشت. «تقویت انضباط پولی» نیز به‌عنوان دستاورد چهارم کسب شده در سال گذشته از سوی سیف معرفی شد. وی در این خصوص افزود: یکی دیگر از دستاوردهای بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ کنترل نسبی کل‌های پولی بود. رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۵ به ۲/ ۲۳ درصد رسید که در مقایسه با رشد سال ۱۳۹۴ معادل ۸/ ۶ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. رشد پایه پولی در ۱۳۹۵ معادل ۳/ ۱۷ درصد بود که نسبت به رشد سال قبل معادل ۴/ ۰ واحد درصد افزایش داشت. همچنین ضریب فزاینده نقدینگی نیز با ۱/ ۵ درصد رشد از ۶۳۳/ ۶ در سال ۱۳۹۴ به رقم ۹۷۰/ ۶ در پایان سال ۱۳۹۵ رسید.
هفت دستاورد سال جاری
پس از ارائه اقدامات و دستاوردهای سال ۱۳۹۵، رئیس کل بانک مرکزی مهم‌ترین دستاوردهای متولی پولی در سال جاری را برشمرد. به‌طور کلی سیف ۷ دستاورد کلیدی از جمله «تامین مالی بنگاه‌ها و اعطای تسهیلات مختلف به افراد»، «گشایش روابط کارگزاری و قراردادهای فاینانس»، «کاهش فشار نقدینگی»، «ساماندهی موسسات غیر مجاز»، «کاهش نرخ سود»، «ارائه بسته ضد التهاب ارزی» و «دستیابی به رشد متوازن» را به‌عنوان مهم‌ترین موفقیت‌های بانک مرکزی در سال جاری برشمرد. تامین مالی گسترده: از نظر سیف، متعاقب موفقیت نظام بانکی در اجرای طرح حمایت از تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط، بانک مرکزی در سال جاری نیز اجرای این طرح را تداوم بخشید. به‌طوری که حجم تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در چارچوب این طرح از ابتدای سال جاری تا پایان بهمن‌ماه به نزدیک ۱۴ هزار میلیارد تومان رسیده که به ۴/ ۱۹ هزار بنگاه کوچک و متوسط اعطا شده است. افزون بر این، با اجرای طرح ضربتی اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج با همکاری ۱۱ بانک در سال ۱۳۹۶، در مجموع تا نهم اسفندماه سال جاری معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به حدود ۱۴/ ۱ میلیون نفر از متقاضیان پرداخت شده است.
گسترش روابط بانکی: گشایش‌ها در حوزه روابط بانکی و همچنین فاینانس‌های خارجی دومین دستاوردی بود که از سوی سیف در مجمع پایانی سال جاری مورد اشاره واقع شد. گسترش روابط کارگزاری با بانک‌های کشورهای اروپایی (نظیر هلند، ایتالیا، بلژیک و اتریش) و آسیایی (نظیر چین و کره‌جنوبی)، مذاکره با بانک‌های کشورهای عمان و قطر با هدف توسعه روابط بانکی و تجاری، انجام مذاکرات لازم و تنظیم پیش‌نویس قراردادهای کوتاه‌مدت بانک تجارتی ایران و اروپا (EIH) با ۹ بانک ایرانی با هدف تجهیز منابع مالی کوتاه‌مدت، امضای قرارداد خطوط اعتباری تامین مالی خارجی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت (در مجموع ۳/ ۵۵ میلیارد دلار) با بانک‌های کشورهای اروپایی و سایر کشورهای بزرگ آسیایی، از مهم‌ترین دستاورد‌هایی بود که سیف از آنها به‌عنوان گشایش‌های روابط بانکی بین‌المللی یاد کرد. کاهش فشار نقدینگی: به گفته رئیس شورای پول و اعتبار، یکی از مهم‌ترین محورهای طرح اصلاح نظام بانکی، کاهش فشار نقدینگی از طریق مشارکت فعال بانک مرکزی در بازار بین بانکی ریالی بوده است. در همین ارتباط تبدیل اضافه‌برداشت بانک‌ها به خطوط اعتباری با نرخ‌های مناسب، سپرده‌گذاری در بازار بین بانکی و تمدید سپرده‌های قبلی، زمینه کاهش فشار نقدینگی بر بانک‌ها را فراهم کرد؛ به‌طوری که به تبع آن، نرخ سود در بازار بین‌بانکی از ۲/ ۱۹ درصد در اسفند ۱۳۹۵ به ۱/ ۱۸ درصد درهفته منتهی به سوم اسفندماه سال ۱۳۹۶ کاهش یافت.
ساماندهی موسسات غیر مجاز: سیف در مجمع پایان سال جاری خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات متمایز انجام شده در سال جاری، موضوع تکمیل ساماندهی و تعیین تکلیف موسسات غیرمجاز بوده است، به‌طوری که در حال حاضر موسسه غیرمجاز فعالی در بازار پول کشور وجود نداشته و تاکنون بخش اعظمی از سپرده‌های سپرده‌گذاران در این موسسات نیز تعیین تکلیف شده است.کاهش نرخ سود: بخشنامه هشت‌بندی نرخ سود بانکی ارائه شده در شهریور ماه سال جاری به منظور کاهش نرخ سود بانکی دیگر دستاوردی بود که از سوی سیف در مجمع مذکور مورد اشاره قرار گرفت. سیف افزود: با ارائه بخشنامه یاد شده به سیستم بانکی که در خلال آن سیستم بانکی ناگزیر به تنظیم نرخ ۱۰ درصد برای سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی و ۱۵ درصد برای سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت بود، سهم سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی از کل سپرده‌های بخش غیردولتی از ۹/ ۳۵ درصد در پایان مردادماه به ۳/ ۲۵ در پایان دی‌ماه سال جاری کاهش و سهم سپرده‌های بلندمدت از سپرده‌های بخش غیردولتی نیز از ۲/ ۳۴ درصد در پایان مرداد ۱۳۹۶ به رقم ۱/ ۴۸ درصد در پایان دی‌ماه سال جاری افزایش یافت.بسته ضد التهاب ارزی: سیف به‌عنوان معرفی ششمین دستاورد بانک مرکزی در سال جاری ابتدا زمینه شکل‌گیری التهاب ارزی اخیر را ارائه داد و سپس بسته ضد التهاب ارائه شده از سوی بانک مرکزی به منظور ناملایمات اخیر را یادآور شد.رئیس کل بانک مرکزی فضای روانی خارجی، تزریق جو انتظاراتی داخلی و حملات سفته‌بازانه به سمت بازار ارز را به‌عنوان ریشه‌های ناملایمات ارزی اخیر یادآور شد. وی در ادامه افزود: متعاقب این التهابات، بانک مرکزی با همراهی سایر دستگاه‌ها و شبکه بانکی، مجموعه اقداماتی را در قالب یک بسته سیاستی کوتاه‌مدت اتخاذ کرد. انتشار اوراق گواهی سپرده ریالی با نرخ ۲۰ درصد، گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز یک و دو ساله و طرح پیش‌فروش سکه بهار آزادی با قیمت قطعی شش‌ماهه ۱۴ میلیون ریال و یک ساله ۱۳ میلیون ریال، اجزای بسته اخیر بانک مرکزی بودند که در اواخر بهمن ۱۳۹۶ ارائه شد.
رشد متوازن اقتصادی: دستیابی به رشد اقتصادی ۴/ ۴ درصد در فصل بهار، ۶/ ۴ درصد در فصل تابستان و ۵/ ۴ درصدی در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۶ آخرین دستاوردی بود که از سوی سیف در مجمع سال جاری بانک مرکزی ارائه شد. به گفته رئیس کل بانک مرکزی توازن و مثبت بودن رشد ارزش افزوده تمامی بخش‌های اقتصادی از جمله بخش‌های غیر نفتی و بخش ساختمان از مهم‌ترین ویژگی‌های رشد اقتصادی سال جاری خواهد بود.
مجمع سالانه که تقریبا در تمامی کشورها از سوی سیاست‌گذار پولی برگزار می‌شود، در واقع گردهمایی مقامات بانک مرکزی، اعضای مجمع عمومی بانک مرکزی و مدیران بانک‌ها برای بررسی عملکرد سالانه و ترسیم چشم‌انداز آتی نظام بانکداری و نحوه تعامل آن با بخش واقعی اقتصاد است. همچنین بر مبنای روند رایج در بسیاری از کشورها، تغییر در ترکیب مجامع عمومی بانک‌های مرکزی معمولا در مراسم سالانه بانک‌های مرکزی اتفاق می‌افتد.
ارسال نظر