چالشهای یک مصوبه
بر این اساس حداقل میزان سفارش در بازار پایه رقمی بالغ بر ۵ میلیون تومان اعلام شد. این خبر از چند جنبه قابل بررسی بوده، حال برای داشتن نگرشی مطلوب در مورد کلیت موضوع، بررسی گذشتهنگر بازار ضروری است. چندی پیش محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس تهران طی اظهارنظری در مورد بسته ۱۰بندی سازمان بورس برای حمایت از سرمایهگذاران حقیقی عنوان کرد: بر اساس آمار، ۹۶درصد مردم حاضر در بورس دارای سبد کوچک سهام و کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان هستند، البته ادامه اظهارات در خصوص حمایت از پرتفویهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان بود. اما نکته مهم برای فعالان بورسی از دید نقادانه به خبر مصوبه فرابورس، میزان ۹۵ تا ۹۶ درصدی افرادی است که در بازار زیر ۱۰۰ میلیون سبد دارند. با این پیشفرض که این آمار درست باشد، عملا افراد زیادی در بازار سرمایه باید برای هر سفارش خرید ۵درصد از سرمایه اصلی خود را ریسک کنند که این نکته در نهایت برای عده زیادی از افراد ریسک بهصرفهای نخواهد بود؛ چون در مدلهای ورود بهینه به یک سهم تعریف خرید پلهای بهترین نوع خرید است که با مدل طراحی شده احتمالا نیاز به ورود یکباره افراد در بازار خواهد بود.
از منظر معاملهگری نیز در واقع این شیوه خطای بزرگی برای ورود به سهم ارزیابی میشود؛ چون به هر حال پیش از این سرمایهگذار با پخش کردن رقم مثلا ۵میلیون در ورودها میتوانست بازده مناسبتری کسب کند تا با شکل جدید. در ضمن اینکه بهیکباره بالا بردن سقف خرید تا ده برابر قبل شاید خیلی جای دفاع نداشته باشد و اساسا نیاز به تفکر بیشتر در این زمینه احساس میشود. احتمالا نگاه سیاستگذار و یکی از اهداف پیادهسازی این راهبرد حذف معاملات ریز و سرمایهگذاران با پرتفوی اندک است که در نهایت امکان حرکت سهامدار (با تعریف زیر ۱۰۰ میلیون) به سمت بورس خواهد بود. از منظری دیگر شاید این تصمیم بهترین تصمیم ممکن نباشد اما در بازار پایه امکان اثرگذاری وجود خواهد داشت.
البته این نگاه شامل بازارهای اصلی بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران نمیشود. متاسفانه بازار پایه مامن شرکتهای ورشکسته شده است و هر لحظه امکان دارد شرکت با مخاطرات جدی مواجه شده و عدهای سفتهباز از سهامدار خرد و مبتدی سوءاستفاده کنند. هر چند با این مصوبه امکان دارد کمتر شاهد از بین رفتن سرمایه عده زیادی از مردم (با در نظر گرفتن سرمایههای خرد) بود یا میتوان حداقل افتی را در این خصوص مشاهده کرد. شاید نگرش با عینک سیاستگذار در وجه خوب ماجرا این کمک را به سرمایهگذاران برای درک این مصوبه افزایش دهد.