بازار دوطرفه چیست؟
اما در بازار دوطرفه نظیر آتی سکه و آپشن در ایران یا بازارهای جهانی میتوانید علاوه بر خرید، سهامی را که از قبل نداشتهاید به فروش برسانید یا فروش استقراضی انجام دهید، همچنین میتوانید از کاهش قیمتها سود کسب کنید. بازار دوطرفه به نوعی بازار مالی گفته میشود که سهامداران آن قادرند از موقعیتهای مختلف بهمنظور کسب سود استفاده کنند. یکی از فرصتهای کسب سود، حالت short sell یا فروش استقراضی است. در این حالت، سهامداران بدون اینکه سهم مورد معامله مال خودشان شده باشد، قادرند کسب سود کنند. به طور کلی در فروش استقراضی، سهامداران و تریدرها متعهد میشوند که در آینده سهم آن شرکت را پس بدهند. در این حالت، حتی اگر بازارهای مالی روند ریزشی داشته باشند، میتوانید اقدام به کسب سود کنید؛ در حالی که در حالت عادی و در بازارهای یکطرفه امکان سودگیری وجود ندارد.
مزایای بازار دوطرفه
افزایش عمق معاملات: بازارهای دوطرفه چون برمبنای تحلیل و ارزیابی معاملات شکل گرفتهاند، عمق بیشتری دارند و در این بازار سهامداران با تامل بیشتری در مورد خرید یا فروش سهام تصمیمگیری میکنند. امکان کسب سود در شرایط نزولی: با توجه به سازوکاری که مطرح شد، بازار دوطرفه این امکان را فراهم خواهد کرد تا معاملهگران در شرایط نزولی بازار نیز سود کسب کنند. افزایش درصد نقدشوندگی: با توجه به تعهدات از پیش مشخصشده در این بازار، خریدار و فروشنده به وظایف خود آگاه و متعهد به اجرای آن هستند که همین موضوع باعث نقدشوندگی سهام در زمان تعیینشده میشود.
بازار دوطرفه در ایران
در حال حاضر سازوکار معاملات سهام در بازار بورس و فرابورس تهران به صورت یکطرفه است و همین امر موجب شده است تا سرمایهگذاران فقط در ترندهای صعودی بتوانند سود کسب کنند و در روندهای نزولی دچار زیان میشوند. این مساله باعث کاهش شدید حجم معاملات و خروج سرمایهگذاران از بازار خواهد شد. در سالهای اخیر معاملات دوطرفه در بازار مشتقه (آتی کالا و آپشن) راهاندازی شده است و سرمایهگذاران میتوانند با توجه به تشخیص و تحلیل روند فعلی بازار موقعیت خرید یا فروش را اتخاذ کنند. به بیان دیگر، چه در زمان صعود و چه در زمان نزول، سرمایهگذاران میتوانند متناسب با تحلیل خود موقعیت فروش و خرید اتخاذ کنند و دیگر نگران اتمام روند اصلاحی نباشند.
یکی از الزامات ورود به این بازارها دانش مالی و قدرت تحلیل سرمایهگذار است. در صورتی که سرمایهگذار از این فاکتورها بیبهره باشد، در بازار دوطرفه قطعا زیان بیشتری نسبت به بازار یکطرفه متحمل خواهد شد و حتی خطر از دست دادن تمام سرمایه در مدت کوتاه دور از ذهن نیست. به همین دلیل پیشنهاد میشود حتما قبل از ورود به بازار دوطرفه، علاوه بر یادگیری سازوکار معاملات در این بازار، مباحث تحلیلی و مدیریت سرمایه را نیز مطالعه کنید و در ابتدای معاملات با حجم بسیار کم معامله انجام دهید.
بهنظر بنده با توجه به تجربیات سال ۹۹ و ضرر سنگین سهامداران تازهوارد که عمدتا دانش تحلیلی بسیار کمی داشتند، تا دوطرفه شدن کل بازار سهام راهی طولانی در پیش است و اگر فردی به این بازار علاقهمند باشد، میتواند در معاملات آتی یا آپشن فعالیت کند و بهمرور شاهد دوطرفه شدن معاملات سهام هم باشیم. این روزها در بازار اختیار معامله یا آپشن شاهد افزایش ارزش معاملات و ورود سرمایهگذاران جدید هستیم، بهنظر میرسد توسعه این بازار و ورود سرمایه سرمایهگذاران (به شرط آموزش) میتواند مقدمه خوبی برای دوطرفهشدن معاملات در بازار سهام باشد.