پرسش امروز

داستان‌هایی درباره نوبل اقتصاد ۲۰۲۲

احسان آذری‌نیا : دوشنبه هفته گذشته، اسامی سه‌اقتصاددان آمریکایی به‌عنوان برندگان امسال جایزه نوبل رشته اقتصاد اعلام شد. بن برنانکی، رئیس اسبق بانک مرکزی آمریکا که اکنون عضو موسسه بروکینگز است، داگلاس دایموند از دانشگاه شیکاگو و فیلیپ دیبویگ از دانشگاه واشنگتن در سنت‌لوئیس، به طور مشترک به خاطر تحقیقاتی که درباره بانک‌ها و بحران‌های مالی انجام داده بودند، برنده جایزه نوبل رشته اقتصاد شدند. این تحقیقات حدود چهاردهه پیش انجام شده است؛ اما به علل مختلف هنوز کاربرد دارد؛ یعنی رویدادهایی که سبب بحران می‌شوند همچنان اتفاق می‌افتند و هنوز تدابیر لازم برای جلوگیری از آنها اندیشیده نشده است. وضعیت کنونی اقتصاد جهان بسیار نگران‌کننده است و اینگونه تحقیقات برای مقابله با وضعیت‌هایی شبیه آنچه اکنون مشاهده می‌شود، مفید هستند.

نکته مهم این است که برخی عوامل رخ دادن بحران‌های بانکی یا رکودهای عمیق در اقتصاد همواره یکسان هستند؛ اما برخی علل متفاوتند، به همین دلیل نمی‌توان نسخه‌ای واحد برای جلوگیری از بحران‌ها و رکودها ارائه داد. برای مثال همه‌گیری کرونا اثرات بزرگ و عموما منحصربه‌فردی بر اقتصاد جهان داشته و سیاستگذاران باید برای جبران این اثرات راه‌حل‌های جدید و متفاوتی ارائه کنند.  سال‌ها طول خواهد کشید تا ابعاد این تاثیر کاملا شناخته شود. همچنین درک رفتار سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان اهمیت زیادی دارد. وحشت بازیگران صحنه اقتصاد می‌تواند برنامه‌ریزی‌های دولت‌ها و بانک‌های مرکزی را بی‌اثر کند؛ در نتیجه ضروری است که زمینه‌های رفتار غیرمنطقی سرمایه‌گذاران و... از میان برود. در مطالب حاضر به سه جنبه از تحقیقات برندگان امسال جایزه نوبل اقتصاد، ویژگی مشترک بین برندگان این جایزه، علل اهمیت تحقیقات این سه نفر و... اشاره شده است.