بی‌ثباتی در بازار ملک کانادا

از آنجا که بانک‌های مرکزی برای مهار تورم بسیار بالا مجبورند نرخ‌های بهره را بالاتر ببرند، بخش مسکن ممکن است دچار رکود شود و این دوره رکود، احتمالا طولانی خواهد بود. در کانادا طی ماه گذشته برای پنجمین ماه پی‌‌‌درپی، قیمت مسکن در تورنتو کاهش یافت و این طولانی‌ترین دوره کاهش قیمت‌ها از سال ۲۰۱۷ است. علت این کاهش، افزایش نرخ‌های بهره از سوی بانک‌مرکزی کاناداست. ماه گذشته قیمت پایه خانه در تورنتو که بزرگ‌ترین شهر کاناداست، ۸/ ۲‌درصد نسبت به ماه قبل از آن کاهش یافت و به ۱۲/ ۱میلیون دلار کانادا معادل ۸۵۴‌هزار دلار رسید. با این کاهش، کل افت قیمت‌ها از ماه مارس تاکنون ۱۶‌درصد بوده و این بیشترین کاهش طی پنج‌ماه از سال ۲۰۰۵ است.

طی ماه مارس، بانک‌مرکزی کانادا بالا بردن نرخ‌های بهره را شروع کرد تا تورم را مهار کند. نرخ بهره در آن زمان ۲۵/ ۰‌درصد بود و از آنجا که نرخ تورم به بالاترین میزان از دهه ۱۹۸۰ رسیده است، بانک‌مرکزی چاره‌‌‌ای جز بالا بردن نرخ‌های بهره ندارد. موضوع بسیار مهم و نگران‌کننده این است که نرخ‌های تورم در اقتصادهای بزرگ به‌شدت بالا رفته است و عوامل این افزایش، قدرتمند هستند؛ در نتیجه بعید است که با چند نوبت افزایش نرخ‌های بهره، شاهد کاهش سریع نرخ تورم باشیم. نهادهای تحلیلگر معتقدند، سال آینده نیز نرخ‌های تورم با نرخ هدف بانک‌های مرکزی فاصله چشمگیری خواهد داشت و احتمالا در سال ۲۰۲۴ نرخ تورم به سطوح مورد نظر بانک‌های مرکزی نزدیک می‌شود.

تاثیر افزایش نرخ‌های بهره بر بخش مسکن فوری بوده و سبب کاهش تقاضا برای وام و افت خرید مسکن شده است. افزایش نرخ سود وام‌های مسکن، ظرفیت استقراض خریداران بالقوه را پایین آورده؛ در نتیجه تقاضا کم شده است و فروشندگان مجبور شده‌اند قیمت‌ها را پایین آورند تا بتوانند ملک خود را بفروشند. نرخ سود وام‌های گوناگون مسکن در رویال‌بانک کانادا که بزرگ‌ترین بانک این کشور است، به ۵/ ۴‌درصد افزایش یافته است. سال گذشته، خریداران مسکن برای پایین نگه‌داشتن رقم پرداخت خود، از وام‌های با نرخ سود شناور استفاده کردند. در آن زمان، نرخ‌های بهره بسیار پایین بود و کسی تصور نمی‌‌‌کرد که در سال‌جاری، همزمان با افزایش نرخ‌های بهره، نرخ سود وام‌های مسکن نیز بالا رود. حالا هر بار که بانک‌مرکزی نرخ بهره را بالا می‌برد، نرخ سود وام مسکن خریداران مسکن تغییر می‌کند و بالا می‌رود. وام‌گیرندگانی که مایلند طی پنج‌سال نرخ سود وامشان ثابت باشد، برای وامی که دریافت کرده‌اند، سود ۵/ ۵درصدی پرداخت می‌کنند.

موضوع دیگر این است که سرعت کاهش قیمت مسکن در کانادا کمتر شده است؛ زیرا به‌تدریج تقاضا بالا می‌رود. در ماه گذشته، موارد معاملات مسکن نسبت به ماه ژوئیه ۱۱‌درصد افزایش یافت. همچنین ماه پیش، متوسط قیمت فروش مسکن در کل کانادا نسبت به ماه ژوئیه ۱/ ۲‌درصد بالاتر بود. شرایط حاکم بر بازار مسکن مثل دیگر بازارها چندان شفاف نیست؛ زیرا بانک‌های مرکزی در حال بالا بردن نرخ‌های بهره هستند تا تورم را مهار کنند و به‌راحتی نمی‌توان آینده را پیش‌بینی کرد. عده‌‌‌ای معتقدند که اصلاح قیمت‌ها در بازار مسکن کانادا و دیگر اقتصادها هنوز پایان نیافته است و بازار در فصول آینده بی‌ثبات خواهد بود.