تجارب اروپایی چه می‌گوید؟
بر این اساس، اتحادیه اروپا نیز متناسب با تغییرات جهانی در زمینه دیجیتالی‌‌‌شدن، پیاده‌سازی برنامه تحول دیجیتال مختص خود را در دستور کار قرار داد. دیجیتال‌‌‌سازی در این برنامه‌‌‌ها، شامل مجموعه اقداماتی است که کشورها برای به‌‌‌کارگیری فناوری‌‌‌های نو و بهره‌‌‌برداری از منافع آنها به‌منظور گسترش و پیشبرد اهداف خود انجام می‌دهند. بر این اساس بود که «فون درلین»، رئیس کمیسیون اروپا، در سخنرانی سپتامبر ۲۰۲۰ خود اعلام کرد، اروپا باید در سال ۲۰۳۰، بر اساس اهداف و اصول مشخص، حاکمیت دیجیتالی را تامین کند و برای این امر، روی رایانش ابری اروپایی، رهبری در هوش مصنوعی اخلاقی، هویت دیجیتالی امن برای همه و بهبود داده‌‌‌ها، ابررایانه‌‌‌ها و زیرساخت‌‌‌های ارتباطی تاکید ویژه‌‌‌ای کرد. در پاسخ به این خواسته، شورای اروپا از کمیسیون دعوت کرد که قطبنمای دیجیتالی جامعی ارائه دهد تا بر آن مبنا، اهداف دیجیتالی برای سال ۲۰۳۰ تعیین شود. همچنین، سیستم نظارتی ایجاد و نقاط عطف اصلی و راه‌‌‌های دستیابی به این اهداف مشخص شود.
در کمیسیون اروپا، تحول دیجیتال به‌‌‌گونه‌‌‌ای طراحی شد که «به نفع همه» باشد. این تحولات، شامل خلق اقتصاد پویا و پایدار، ایجاد فرصت‌‌‌های جدید برای کسب‌وکارها، تشویق توسعه فناوری قابل‌‌‌اعتماد، ارتقای ابعاد دموکراتیک جامعه و کمک به مبارزه با تغییرات آب‌‌‌وهوا و دستیابی به انتقال سبز بود. رویکرد اروپا در تحول دیجیتال، مبتنی بر سه رکن و استراتژی اصلی است تا اطمینان حاصل شود که کشورهای اروپایی، از فرصت استفاده کرده و به شهروندان، مشاغل و دولت‌‌‌های خود، امکان مدیریت تحول دیجیتال را می‌دهند. در استراتژی نخست، تاکید بر این است که فناوری باید برای بهبود شرایط مردم کار کند. براین اساس، روی مهارت‌‌‌های دیجیتال برای همه اروپایی‌‌‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود و از مردم در برابر تهدیدهای سایبری (هک، باج‌افزار و سرقت هویت) محافظت صورت می‌گیرد. همچنین اطمینان حاصل می‌شود که هوش مصنوعی از راه‌‌‌هایی توسعه یابد که به حقوق مردم احترام بگذارد و اعتماد آنها را جلب کند. همچنین تسریع در توسعه پهنای باند برای خانه‌‌‌ها، مدارس و بیمارستان‌‌‌ها در سراسر اتحادیه اروپا در دستور کار قرار می‌گیرد.
اقتصاد دیجیتال عادلانه و رقابتی، رکن بعدی این استراتژی است که تعداد کثیری از شرکت‌های نوپا و با رشد سریع و مشاغل کوچک را قادر می‌‌‌سازد، به منابع مالی دسترسی پیدا کنند و گسترش یابند. براین اساس، قوانین شفاف برای خدمات آنلاین طراحی می‌شود. علاوه بر این، از مناسب بودن قوانین اتحادیه اروپا برای اقتصاد دیجیتال، اطمینان حاصل خواهد شد. در این راستا، از رقابت عادلانه همه شرکت‌ها در اروپا حمایت می‌شود. همچنین همراه با حصول اطمینان از محفوظ بودن داده‌‌‌های شخصی و حساس، دسترسی به داده‌‌‌های باکیفیت بالا را افزایش می‌دهند. اروپا در تحول دیجیتال خود، با اتکا به پایه سوم استراتژی طراحیشده، به‌‌‌دنبال خلق یک جامعه باز، دموکراتیک و پایدار است تا از این طریق، به شهروندان امکان کنترل و محافظت بیشتر از داده‌‌‌هایشان را بدهد. علاوه بر آن، بتواند مبارزه با اطلاعات نادرست آنلاین و حمایت از رسانه‌‌‌های متنوع و قابل‌‌‌اعتماد را گسترش دهد. همچنین می‌خواهد میزان انتشار کربن تولیدشده در بخش دیجیتال را کاهش دهد. به‌علاوه، در پی آن است تا با استفاده از فناوری برای کمک به اروپا، اهداف آب‌وهوایی ۲۰۵۰ را محقق می‌کند.
قطبنمای دیجیتال اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا برای تضمین تحقق اهداف دیجیتال خود برای سال۲۰۳۰، دست به تدوین یک قطب‌‌‌نما زد تا با استفاده از آن، به صحت‌‌‌سنجی مسیر حرکتی خود بپردازد. به این ترتیب، کمیسیون اروپا در مارس ۲۰۲۱، چشم‌‌‌انداز و راهی را برای تحقق تحول دیجیتال اروپا تا سال۲۰۳۰ تهیه و ارائه کرد. این چشم‌‌‌انداز، تکامل در چهار موضوع اصلی را مدنظر قرار داده است که عبارتند از: دیجیتالی کردن خدمات عمومی، تحول دیجیتال کسب‌وکارها، زیرساخت‌‌‌های دیجیتال امن و پایدار و مهارت‌‌‌ها.
بر اساس این چشم‌‌‌انداز، اتحادیه‌اروپا در بخش مهارت‌‌‌ها، در پی آن است که به هدف ۲۲میلیون متخصص ICT و همگرایی جنسیتی در این زمینه دست پیدا کند. همچنین این اتحادیه درصدد است تا حداقل ۸۰درصد جمعیت این اتحادیه، در ۲۰۳۰ مهارت‌‌‌های اساسی دیجیتال را به‌‌‌دست آورند. این اتحادیه در زمینه زیرساخت‌‌‌های دیجیتالی امن و پایدار، شعار «دسترسی به ۵Gدر همه مکان‌‌‌ها و دسترسی به گیکابیت برای همه افراد» را در دستور کار قرار داده است. در خصوص تحول دیجیتال کسب‌وکارها، این اتحادیه در نظر دارد تا استفاده ۷۵درصدی شرکت‌های حوزه خود از هوش مصنوعی، سیستم‌های ابری و کلان داده‌‌‌ها را برآورده سازد. همچنین می‌خواهد، بیش از ۹۰درصد شرکت‌های کوچک و متوسط اروپا، به حداقل ضرورت‌‌‌های موردنیاز برای پیوستن به صنایع دیجیتال دست پیدا کنند. در حوزه دولت‌‌‌ها و دیجیتالی‌‌‌شدن خدمات عمومی، این اتحادیه، هدف ارائه ۱۰۰درصد خدمات عمومی کلیدی به‌‌‌صورت آنلاین را در برنامه خود قرار داده است.
شاخص اقتصاد و اجتماع دیجیتال
اتحادیه اروپا مطابق با یک سیستم نظارت پیشرفته که ارزیابی دقیقی از میزان پیروی کشورهای عضو اتحادیه از سرعت تحول دیجیتال ارائه می‌دهد، شکاف در ظرفیت‌‌‌های دیجیتال استراتژیک اروپا و همچنین اجرای اصول دیجیتال را بررسی می‌کند. به‌منظور ارزیابی این موارد، شاخص اقتصاد و اجتماع دیجیتال، مورداستفاده قرار می‌گیرد. این شاخص، نوعی شاخص ترکیبی است که عملکرد اقتصاد دیجیتال را در کشورهای عضو اتحادیه اروپا مورد ارزیابی قرار می‌دهد. مولفه‌‌‌های پنج‌‌‌گانه «اتصال به اینترنت»، «مهارت‌‌‌های دیجیتالی»، «میزان استفاده از اینترنت در میان شهروندان»، «سطح استفاده از دنیای دیجیتال در کسب‌وکارها» و درنهایت «ارائه خدمات عمومی دیجیتال»، در این سنجش، مورداستفاده قرار می‌‌‌گیرند. در شاخص اتصال به اینترنت، کشورها برمبنای میزان دسترسی به اینترنت، سرعت اینترنت موبایل و اینترنت ثابت و در نهایت پهنای باند شبکه‌‌‌های اتصال به اینترنت، طبقه‌‌‌بندی می‌‌‌شوند.
سطح مهارت‌‌‌های دیجیتالی، به‌‌‌عنوان دومین زیرشاخص، موضوعیت دارد که در این بخش، به بررسی سطح مهارت افراد در این حوزه پرداخته می‌شود؛ زیرا این مهارت‌‌‌ها می‌‌‌تواند میزان بهره‌‌‌برداری افراد جامعه از فضای دیجیتال را مشخص کند. سومین بخش سازنده این شاخص، میزان استفاده از اینترنت است؛ به‌‌‌نوعی که میزان استفاده افراد از اینترنت برای انجام امور روزمره یا کار و...، می‌‌‌تواند نشان‌‌‌دهنده بزرگی و کوچکی این شاخص باشد. بخش چهارم در این شاخص، سطح استفاده از فضای دیجیتال در کسب‌وکارهاست که از آن جمله می‌‌‌توان، دیجیتالیزه شدن کسب‌وکارها و توسعه کانال‌‌‌های فروش آنلاین را نام برد. میزان ارائه خدمات عمومی به‌‌‌صورت دیجیتال، زیرشاخص بعدی است که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هرچه سهم خدمات عمومی ارائه‌شده به‌‌‌صورت دیجیتال از سوی یک کشور بیشتر باشد، جایگاه بالاتری را به خود اختصاص خواهد داد و می‌‌‌تواند، شاخص نهایی اجتماع و اقتصاد دیجیتال بالاتری داشته باشد.
برنامه اروپای دیجیتال (۲۰۲۷-۲۰۲۱)
تحقق و اجرایی شدن اهداف گسترده مدنظر در دیجیتالی‌‌‌شدن اتحادیه به حمایت مالی از پیش برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌شده نیاز دارد. این امر، با کمک برنامه اروپای دیجیتال محقق می‌شود. در این برنامه، سبزتر و دیجیتالی کردن اروپا، دو چالش اصلی اتحادیه در نظر گرفته می‌شود و نحوه فائق آمدن بر این دو چالش را تعیین‌‌‌کننده کیفیت آینده اروپا در نظر می‌‌‌گیرند. آن‌‌‌گونه که در این برنامه تشریح می‌شود، فناوری و زیرساخت‌‌‌های دیجیتال، نقش حیاتی در زندگی خصوصی و محیط‌‌‌های کاری دارند که برای برقراری ارتباط، کار، پیشرفت علم و پاسخگویی به مشکلات زیست‌‌‌محیطی کنونی به آنها اعتماد می‌شود. بیماری کرونا نشان داد که نه‌‌‌تنها میزان دسترسی به فناوری حائز اهمیت است، بلکه عدم‌وابستگی اروپا به سیستمها و راه‌‌‌حل‌‌‌هایی که از مناطق دیگر جهان می‌‌‌آیند، بسیار مهم است. زمینه‌‌‌سازی برای دستیابی به این مقصد، هدف برنامه است.
برنامه اروپای دیجیتال، بودجه استراتژیکی را برای پاسخگویی به این چالش‌‌‌ها فراهم کرده و پروژه‌‌‌ها را در پنج زمینه اصلی پشتیبانی می‌کند؛ از‌جمله: ابررایانه، هوش مصنوعی، امنیت سایبری، مهارت‌‌‌های پیشرفته دیجیتال و اطمینان از استفاده گسترده از فناوری‌‌‌های دیجیتال در سراسر اقتصاد و جامعه، از جمله از طریق دیجیتال مراکز نوآوری. این برنامه با بودجه کلی برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌شده ۵/ ۷میلیارد یورویی، هدف تسریع در بهبود اقتصادی و شکل‌‌‌گیری تحول دیجیتال جامعه و اقتصاد اروپا را دنبال می‌کند.
جمع‌‌‌بندی
همان‌‌‌گونه که روشن است، تحول دیجیتال طراحیشده در اتحادیه اروپا، نه‌‌‌تنها تمامی ابعاد زندگی و فعالیت‌‌‌های درون اتحادیه را در بر می‌گیرد، بلکه قطبنمای مشخصی برای عدم‌تخطی از مسیر این تحول در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، معیار مشخصی نیز برای ارزیابی مجموعه کشورهای عضو، ایجاد شده است که بهواسطه آن معیار، میزان تحول هر عضو به‌‌‌طور دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. در کنار این جنبه‌‌‌های مطرح‌شده، اتحادیه اروپا، نیاز به تامین مالی برای اقدامات در چارچوب تحول را فراموش نکرده و بودجه مشخصی را به آن اختصاص داده است تا با نگاهی همه‌‌‌جانبه، تحول دیجیتال را پیگیری کند.
