پرسش‌های سه‌گانه

از جمله موارد مشترکی که هر ساله در مجمع سالانه اکثر شرکت‌ها مطرح می‌شود می‌توان به ارائه گزارش هیات‌مدیره درخصوص عملکرد سال مالی قبل، ارائه گزارش حسابرس درخصوص صورت‌های مالی، بررسی و تصویب صورت‌های مالی سال مالی قبل، تصویب میزان سود تقسیمی، تصویب میزان پاداش و حق حضور اعضای هیات‌مدیره، تعیین بازرس یا بازرسان اصلی و علی‌البدل شرکت و حق‌الزحمه آنها و تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی‌های شرکت اشاره کرد. علاوه بر موارد یادشده؛ مجمع سالانه شرکت‌ها برای سهامداران، فرصتی است که درخصوص شرایط فعلی و اتفاقاتی که بر عملکرد سال مالی جدید شرکت نیز اثرگذار است، مدیران و هیات مدیره شرکت را مورد پرسش قرار داده و با اطلاعاتی که به دست می‌آورند، به‌صورت ملموس و واقعی، چشم‌انداز و پیش‌بینی‌های خود را از وضعیت شرکت به روز کنند.

با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور در چند ماه گذشته و وجود شرایط خاص و متفاوت نسبت به سال‌های قبل می‌توان انتظار داشت مجامعی که در سال ۱۳۹۸ برگزار می‌شوند، نسبت به سال‌های قبل با چالش‌ها و مسائل جدیدتری روبه‌رو باشند که سهامداران با حضور در مجمع شرکت‌های موردنظر، می‌توانند تا حدودی ابهامات خود را درخصوص شرایط کلی و وضعیت مالی شرکت‌ها رفع کنند. انتظار می‌رود که ابهامات یادشده در مجامع امسال، بیشتر حول موضوعات مربوط به شرایط تحریمی کشور و همچنین نوسانات نرخ ارز باشد. از جمله مهم‌ترین مواردی که می‌توان به‌عنوان موضوعات مورد توجه سهامداران در مجامع سال ۱۳۹۸ دانست (که نسبت به سال‌های اخیر متفاوت است) به شرح زیر است.

 فروش مقداری شرکت‌ها در شرایط تحریم: پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷ و ارائه برنامه بازگشت ‌تحریم‌های ایران در زمان‌بندی‌های ۳ ماه و ۶ ماه پس از خروج آمریکا از برجام و همچنین تشدید تحریم‌های مربوط به خرید نفت از ایران در ماه‌های اخیر، از مهم‌ترین چالش‌های شرکت‌هایی که تمام یا بخشی از محصولات خود را به سایر کشورها صادر می‌کنند، آن است که آیا این شرکت‌ها در شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی همچنان می‌توانند محصولات خود را به فروش برسانند یا اینکه مشکلات و موانعی که شرایط تحریمی برای آنها ایجاد می‌کند (مانند از دست دادن مشتریان به دلیل تهدید‌های آمریکا، موانع مربوط به مبادلات بانکی و انتقال پول، تحریم بنادر و مشکلات مربوط به حمل و نقل، مسائل مربوط به بیمه و باربری و ...) باعث کاهش فروش صادراتی شرکت شده و مشکلاتی را در این خصوص برای شرکت ایجاد می‌کند. بنابراین یکی از مواردی که انتظار می‌رود در مجامع امسال شرکت‌های صادراتی مورد توجه سهامداران قرار گیرد، بررسی تاثیرات تحریم بر فرآیند فروش و همچنین راهکارهای مدیریت شرکت‌ها درخصوص نحوه مقابله با تحریم‌ها برای کمینه کردن اثرات آن (مانند استفاده از مسیرهای غیررسمی و همچنین مقصدهای صادراتی جایگزین و...) بر عملکرد شرکت است.

 نرخ محصولات صادراتی و مواد اولیه وارداتی: دومین چالشی که در چند ماه اخیر و با توجه به شرایط تحریمی کشور برای شرکت‌هایی که محصولات خود را به سایر کشورها صادر یا مواد اولیه خود را وارد می‌کنند، وجود داشته است، موضوع تخفیف در نرخ‌ فروش محصولات یا افزایش هزینه‌ها برای وارد کردن مواد اولیه مورد نیاز بوده است.

بسیاری از شرکت‌ها برای اینکه بتوانند محصول خود را در شرایط تحریم به فروش رسانند و از نظر مقدار فروش با چالش کمتری مواجه شوند، به ناچار باید محصولات خود را با تخفیف و به نرخ‌های پایین‌تر از شرایط عادی بفروشند. همچنین در شرایط تحریمی شرکت‌هایی که تمام یا بخشی از مواد اولیه (یا تکنولوژی، ماشین‌آلات و ...) خود را از سایر کشورها وارد می‌کنند؛ به دلیل موانع موجود در نقل و انتقال پول، انگیزه پایین طرف‌های تجاری در شرایط تحریم برای انجام مراودات کالایی و مالی، مشکلات موجود در سیستم حمل و نقل، بیمه و... با افزایش هزینه‌ها (اغلب به دلیل استفاده از راه‌های غیررسمی که به آسانی قابل پیگیری نباشند) مواجه می‌شوند. بنابراین یکی از مسائلی که در مجامع سال ۱۳۹۸ شرکت‌ها مورد توجه سهامداران قرار می‌گیرد، مقدار تخفیف در فروش یا مقدار افزایش هزینه‌های جانبی یادشده و سطح اهمیت آن و بررسی راهکارهای مدیریت شرکت برای عملکرد بهینه (هم از نظر عملیاتی و هم از نظر مالی) در این خصوص است.

قیمت محصول و مواد اولیه شرکت‌های دارای نرخ تکلیفی: در حالی که دو مورد قبل بیشتر به شکل مستقیم، به نقش شرایط تحریمی کشور می‌پرداخت، تغییرات قیمت محصولات و مواد اولیه شرکت‌هایی که دارای نرخ تکلیفی هستند، بیشتر تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و تورم تحقق یافته و انتظاری است (که خود نیز از شرایط تحریمی متأثر است). به‌طور مشخص شرکت‌های فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات، دارویی، غذایی، قند و شکر، سیمان، کاشی و سرامیک، روانکارها و... به‌طور مستقیم تحت تاثیر آزادسازی قیمت‌ها و متناسب‌سازی قیمت فروش محصولات و قیمت خرید مواد اولیه خود بر اساس تورم انتظاری موجود در کشور هستند. بنابراین بررسی و پرس و جو درخصوص آخرین وضعیت شرکت در این خصوص و نقش تغییرات ناشی از این مساله در وضعیت مالی شرکت‌ها می‌تواند از موارد جذاب مورد نظر سهامداران در مجامع سال ۱۳۹۸ باشد که شاید در سال‌های قبل موضوعیت خاصی نداشته است.