انتظار برای رشد

 همانگونه که عدم تمایل سهامداران به شرکت در مجامع سال ۹۶ با توجه به رکود بازار سرمایه و شور و اشتیاق حضور در مجامع سال ۹۷ به خوبی تعدیل انتظارات سهامداران از بازار سرمایه را در هر دوره تاریخی نشان می‌دهد. اگر بخواهیم با استفاده از واقعیت‌های تاریخی میزان تمایل سهامداران به شرکت در مجامع شرکت‌ها را پیش‌بینی کنیم، می‌توان نتیجه گرفت که اگر سهامداران، افزایش سودآوری شرکت‌ها متناسب با تعدیلات انتظارات تورمی سال گذشته را ملاک تصمیم‌گیری‌های خود قرار دهند، همراهی با شرکت‌ها در مجامع پیش رو امری مطلوب خواهد بود. در صورتی‌که پارامتری همچون زمان و نحوه پرداخت سود را ملاک تصمیم‌گیری قرار دهند، با توجه به آمارهای منتشره درخصوص نرخ تورم سال جاری و احتمال تضعیف بیش از پیش واحد پولی کشور، خواب سرمایه چندماهه نمی‌تواند تصمیم عاقلانه‌ای به نظر رسیده و انگیزه سهامداران برای عدم شرکت در مجامع شرکت‌هایی هرچند با نرخ رشد سودآوری بالا کمی کمتر از مجامع سال گذشته باشد.

 از دیگر عواملی که سالیان گذشته منجر به عدم شرکت شماری از سهامداران در مجامع شرکت‌ها می‌شد، توقف نمادهای معاملاتی به دلایل مختلف بود که با توجه به تغییر قوانین مربوطه از سوی سیاست‌گذار، نگرانی‌هایی از قبیل توقف‌های طولانی‌مدت بسیار کمتر از قبل شده است،  در نتیجه می‌توان در مجامع امسال این عامل را تا حدودی کم تاثیر دانست. بنابراین هرچند از یکسو انتظارات تورمی، رشد قابل‌توجه سودآوری شرکت‌ها، فرا‌رسیدن فصل مجامع و موعد تقسیم سود بنگاه‌ها کفه جذابیت‌های این بازار را سنگین می‌کند، با این حال انتظار می‌رود مجامع امسال در بخش برنامه‌های آتی و چشم‌انداز پیش رو، روندی محافظه‌کارانه داشته باشند. باتوجه به پیشامدهای کلان سیاسی و اقتصادی در ماه‌های اخیر، پیش بینی روند میان مدت بازار سرمایه کمی دشوار به نظر می‌رسد اما طبق روند سال‌های پیشین و با توجه به ارائه گزارش‌های مطلوب ماهانه، فصلی و سالانه شرکت‌ها می‌توان انتظار رشدی به دور از هیجانات پیشین را تا پایان فصل مجامع یعنی انتهای تیر ماه شاهد بود. 

همواره به‌عنوان یک رویه عمومی در مجامع شرکت‌های بورسی یک گرایش عمومی در سهامداران نسبت به دریافت هر چه بیشتر سود نقدی به‌چشم می‌خورد. به ویژه شرکت‌های حقوقی که معمولا دید بلندتری برای تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری دارند. در اکثر مواقع، بحث‌برانگیزترین بخش مجمع، تصمیم‌گیری درخصوص تقسیم سود نقدی است و چه‌بسا که اعتراض شدید سهامداران خرد باعث تغییر سیاست تقسیم سود هیات‌مدیره و توزیع بخش اعظمی از EPS در مجمع شده است. در این میان، نیاز شدید سهامداران حقوقی بزرگ نیز در فشار به شرکت‌ها برای تقسیم سود بالا، تاثیری جدی دارد.به عبارتی با وجود اینکه در چند سال اخیر تحت‌تاثیر وضعیت رکودی اقتصاد کشور، از سودآوری شرکت‌ها به دلایلی همچون افزایش هزینه تامین مالی و مشکلات فروش نیز کاسته شد؛ اما همچنان شرکت‌ها سهامداران خود را در مجامع با تقسیم سود نقدی بالا بدرقه می‌کنند. طبق آمار موجود در سال‌های اخیر به‌طور متوسط بیش از ۷۰ درصد از سود محقق شده بین سهامداران تقسیم شده است.

این میزان تقسیم سود در بازار سهام ایران در شرایطی رخ می‌دهد که نسبت سود نقدی به سود محقق‌شده (DPS/ ‎ EPS) در بازارهای سهام توسعه‌یافته معمولا عددی کمتر و در حدود ۵۰ درصد است. با این فرض که نسبت تقسیم سود شرکت‌های تاثیرگذار طبق روال گذشته صورت گیرد، نسبت قیمت به درآمدسهام بر اساس سود آینده‌نگر عددی قابل قبول و کمتر از ۴ خواهد بود که می‌تواند به‌صورت بالقوه محرک رشد قیمت سهام در بلند مدت باشد. با توجه به روند تقسیم سود شرکت‌ها در خرداد و تیر ماه و تاثیر مستقیم سود تقسیمی بر شاخص کل، می‌توان انتظار داشت، نماگر بازار حتی در صورت عدم تغییر قیمت سهام شرکت‌ها و فقط از محل شاخص تقسیم سود، به زودی سقف‌های قبلی خود را شکسته و به قله‌های جدید برسد.