گره‌گشایی از اوراق مالی
از سوی دیگر تصمیمات مربوط به تامین مالی بلندمدت برای پشتیبانی مالی از دارایی‌های جاری واحد انتفاعی را نیز در بر می‌گیرد. توجه به سرمایه در گردش از این جهت حائز اهمیت است که مشکلات ناشی از تامین سرمایه در گردش یک بنگاه در محیط داخلی آن محصور نخواهد ماند و به دلیل ارتباط آن بنگاه با سایر بنگاه‌ها، این مشکلات به زنجیره‌ای از واحد‌های پایین‌دستی و بالادستی منتقل خواهد شد. امروزه یکی از روش‌هایی که برای بهبود وضعیت سرمایه در گردش می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، استفاده از ابزارها و منابع بازار سرمایه و انتشار انواع اوراق بهادار است. در بین ابزارهای مختلف بازار سرمایه، اوراق بدهی یا همان صکوک گزینه‌های متنوع و متعددی را برای تامین سرمایه در گردش در اختیار بنگاه و مدیران آن قرار می‌دهد که می‌توانند با تامین نقدینگی مورد نیاز موجبات رونق تولید را فراهم آورند.
یکی از ابزارهای بازار سرمایه برای تامین سرمایه در گردش اوراق مرابحه است که براساس قرارداد مرابحه یعنی فروش دارایی با قیمتی بیشتر از قیمت خرید آن با ذکر میزان سود و مبلغ پرداختی بابت خرید منتشر می‌شود. به این ترتیب با انتشار اوراق مرابحه به منظور تامین مواد و کالا که یکی از اقلام مهم سرمایه در گردش است، از یک طرف بانی انتشار اوراق (متقاضی تامین مالی)، مواد و کالای مورد نیاز خود را فراهم می‌کند و از سوی دیگر وجوه نقد در اختیار فروشنده قرار می‌گیرد. به این ترتیب وضعیت سرمایه در گردش هر دو طرف با ورود مواد و کالا برای بانی و ورود وجوه نقد برای فروشنده مواد و کالا بهبود می‌یابد و در برخی موارد به دلیل خرید نقدی و با حجم زیاد امکان استفاده از تخفیفات نقدی فروش و در نتیجه کاهش بهای تمام شده مواد و کالا نیز فراهم می‌شود.
همچنین انتشار اوراق اجاره به منظور تامین نقدینگی نیز برای فراهم کردن وجوه نقد و به کارگیری آن به‌عنوان سرمایه در گردش ابزار مناسبی است. در این اوراق دارایی‌های قابل اجاره شرکت متقاضی تامین مالی همچون زمین، ساختمان و تاسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل حمل و نقل و سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران مبنای انتشار اوراق قرار می‌گیرد و بدون اینکه دارایی مبنای انتشار اوراق از دفاتر شرکت خارج شود، پس از انتشار اوراق، وجوه نقد به اندازه ارزش روز دارایی‌های مبنای انتشار به شرکت تزریق می‌شود.
ابزارهای دیگری که می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند اوراق رهنی و اوراق خرید دین هستند، در این اوراق مطالبات مدت‌دار اشخاص حقوقی از اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از عقود مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) در مقابل دریافت وجوه نقد به نهاد واسط واگذار می‌شود. امروزه «تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی‌های مالی بنگاه» یعنی تبدیل دارایی‌های مالی (مطالبات) به اوراق بهادار قابل معامله در بازار، به‌عنوان یکی از روش‌های نوین تامین مالی بنگاه‌ها مورد استقبال قرار گرفته است. در این روش‌ها مطالبات شرکت با نرخ مشخصی تنزیل و به نهاد واسط مالی فروخته می‌شود و وجوه حاصل از انتشار اوراق در اختیار شرکت قرار می‌گیرد. به این ترتیب شرکت‌ها با تبدیل یک دارایی بلندمدت (مطالبات و حساب‌های دریافتنی) به وجه نقد (دارایی جاری) سرمایه در گردش خود را بهبود می‌بخشند. برای استفاده از این اوراق مطالبات شرکت باید براساس قراردادهایی به‌وجود آمده باشد که این قراردادها هیچ‌گونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال به نهاد واسط نداشته باشند.
اوراق سلف موازی استاندارد نیز یکی از ابزارهای تامین سرمایه در گردش است. این اوراق ابزار تامین مالی کوتاه مدتی است که بر مبنای قرارداد سلف منتشر می‌شود و بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. دارنده اوراق می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند، یا در سررسید با شرایط از پیش تعیین شده تسویه نقدی کند یا در دوره تحویل اقدام به دریافت فیزیکی دارایی کند. شرکت‌های تولیدی که سرمایه در گردش لازم را برای انجام فعالیت‌های تولیدی در اختیار ندارند، می‌توانند با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد از طریق پیش فروش محصولاتی که در مدت زمان معینی در آینده تولید می‌کنند، سرمایه در گردش مورد نیاز خود را تامین کنند. یکی دیگر از ابزارهای مفید برای تامین سرمایه در گردش اوراق منفعت است.
اوراق منفعت، اوراق بهاداری است که بر اساس آن منافع آتی حاصل از به‌کارگیری دارایی‌ها یا ارائه خدمات معین و هرگونه حقوق معین قابل نقل و انتقال برای یک دوره زمانی مشخص مبنای انتشار اوراق و تامین مالی قرار می‌گیرد. مثلا درآمد حاصل از حق بهره‌برداری معادن، درآمد حاصل از خدمات هتلداری، درآمد حاصل از اجاره بیلبوردها، آگهی‌های تبلیغاتی، سود سهام تقسیمی، منافع ناشی از صندلی‌های هواپیما و قطار و منافع ناشی از یک قرارداد که برای شرکت درآمد ایجاد می‌کند مبنای انتشار اوراق قرار می‌گیرد. به این ترتیب درآمدهای آتی با نرخ مشخصی تنزیل و به نهاد واسط مالی واگذار می‌شود و وجوه حاصل از انتشار اوراق، در اختیار بنگاه قرار می‌گیرد.
به موارد بالا می‌توان اوراق وکالت را هم اضافه کرد. این اوراق یکی از انواع ابزارهای مالی است که در بسیاری از بازارهای مالی دنیا به مرحله اجرا رسیده است. اوراق وکالت، بر مبنای ضوابط عقد وکالت طراحی شده است و این امکان را برای متقاضیان فراهم می‌سازد تا بتوانند منابع حاصل از انتشار آن را در انجام فعالیت‌های اقتصادی متنوع و متعدد به کار گیرند. این اوراق می‌تواند برای تامین مالی و تامین سرمایه در گردش شرکت‌های پروژه، هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و تامین سرمایه‌هایی که قصد دارند سایر بنگاه‌های اقتصادی از جمله شرکت‌های کوچک و متوسط را تامین مالی کنند مورد استفاده قرار گیرد.
ارسال نظر