سیاست‌ها در خاورمیانه
سیاست ترامپ در قبال خاورمیانه اهمیت بالایی دارد، زیرا این منطقه به لحاظ انرژی و موقعیت ژئوپلیتیک بسیار مهم است و رفتارهای آمریکا با کشورهای مستقر در این منطقه بر زندگی مردم آمریکا تاثیرگذار است. پیش‌بینی می‌شود در ۲ سال آینده ترامپ تمرکز بالاتری بر سیاست خارجی آمریکا داشته باشد و احتمال آنکه بخواهد شکست در انتخابات را با تندروی‌هایی در خارج آمریکا جبران کند و تحت‌الشعاع قرار دهد زیاد است.
با آنکه انتخابات میان‌دوره‌ای عمدتا در چارچوب مسائل داخلی آمریکا مورد بحث قرار گرفته و یک همه‌پرسی برای عملکرد ترامپ محسوب می‌شود، اما از لحاظ تاریخی هنگامی که روسای جمهوری آمریکا در داخل با شکست مواجه می‌شوند، تمرکز بیشتری بر سیاست خارجی پیدا می‌کند و احتمال اقدامات تند افزایش می‌یابد. دو ماه پس از انتخابات میان‌دوره‌ای سال ۲۰۰۶ جرج بوش که شاهد شکست جمهوری‌خواهان بود با افزایش تعداد سربازان آمریکایی مستقر در عراق موافقت کرد. او همچنین تلاش کرد با ایران وارد مذاکره شود که البته نتیجه مورد نظر را نداشت و در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما فشارها بر ایران افزایش پیدا کرد. البته مذاکرات هسته‌ای ایران که به انعقاد پیمان هسته‌ای بین این کشور و قدرت‌های بزرگ منجر شد در دوره اوباما صورت گرفت.
از سوی دیگر پس از شکست دموکرات‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره سال ۲۰۱۰ اوباما برنامه مداخله در لیبی را آغاز کرد و افتضاحی به وجود آمد که هنوز هم سامان پیدا نکرده است. ترامپ در حوزه سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا با چالش‌های متعدد و بزرگی مواجه است و برخلاف روسای جمهوری قبل از خود، طی دو سال آینده با فشار شدید مجلس نمایندگان و احتمالا سنا مواجه است تا برخی برنامه‌های آمریکا در منطقه خاورمیانه را متوقف کند، اما ترامپ با دیگر روسای جمهوری آمریکا بسیار متفاوت است و تاکنون حداکثر تلاش خود را کرده تا کاملا متفاوت با روسای جمهوری پیشین آمریکا عمل کند.
پیش‌بینی می‌شود او بر سرعت اجرای سیاست‌های خود در خاورمیانه بیفزاید و تلاش کند به نتایج مهمی دست یابد، زیرا زمان به زیان ترامپ است. او در حالی که با مسائل حل نشده متعدد مواجه است، باید ترتیبی دهد که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ پیروز شود. از سوی دیگر با آنکه احتمال استیضاح ترامپ بسیار کم است، اما ممکن است دموکرات‌ها تلاش‌هایی در حوزه‌های مختلف علیه او آغاز کنند طوری که برنامه‌های کنونی دولت در حوزه سیاست خارجی از جمله برنامه‌ها در قبال خاورمیانه با موانعی مواجه شود. یکی از بدترین سناریو‌ها برای ترامپ این است که دموکرات‌ها در تلاش‌های خود نشان دهند او کفایت و شایستگی لازم را برای ریاست جمهوری آمریکا ندارد. در این حالت با آنکه او استیضاح نمی‌شود، اما شانس خود را برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ تا اندازه زیادی از دست خواهد داد.
برخی تحلیلگران معتقدند دموکرات‌های مجلس نمایندگان بر دولت فشار وارد خواهند کرد تا در روابط آمریکا و عربستان تجدیدنظر کند و تغییراتی در سیاست‌های خود در قبال مناطق بحرانی خاورمیانه یعنی یمن و سوریه اعمال کند. از پیش فشارها بر دولت ترامپ سبب شده آمریکا به دنبال کاهش تنش با قطر باشد و تلاش کند ناتوی عربی را تشکیل دهد تا از آن برای اجرای سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه استفاده شود.
همان‌طور که بیان شد مجلس نمایندگان آمریکا نمی‌تواند مستقیما در سیاست خارجی این کشور مداخله کند و به احتمال زیاد دموکرات‌ها انرژی خود را صرف آماده شدن برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ خواهند کرد. اما ترامپ باید برای اقدامات گوناگون دموکرات‌ها از جمله تاکید آنها بر نقاط ضعف سیاست خارجی او در خاورمیانه آماده باشد. دموکرات‌ها از مدت‌ها پیش اعلام کرده‌اند در صورت کسب قدرت، تمامی اقدامات ترامپ را متوقف و معکوس خواهند کرد. یکی از احتمال‌های مطرح شده این است که طی ماه‌های آینده دولت آمریکا بر پیشبرد برنامه آشتی فلسطینی‌ها و اسرائیل تمرکز کند. تحقق این هدف فوایدی برای دولت آمریکا دارد، اما بسیاری از طرف‌های درگیر در این موضوع خشمگین خواهند شد. دیدار نخست‌وزیر اسرائیل از عمان آغازی برای فرآیند آشتی بین اعراب و اسرائیل است و در این حوزه دولت آمریکا می‌تواند اقداماتی انجام دهد به این معنا که جزئیات برنامه آشتی را مطرح کند. آغاز مذاکرات بین دو طرف یک شروع است اما در گذشته این مذاکرات به نتیجه نرسیده است. تاکنون دولت آمریکا هیچ برنامه مشخصی برای رفع تنش‌ها بین فلسطینی‌ها و اسرائیل معرفی نکرده است.
سیاست‌های دولت آمریکا در قبال روسیه مورد انتقاد دموکرات‌هاست و در آینده ترامپ تحت فشار قرار می‌گیرد تا سختگیری بیشتری علیه مسکو نشان دهد به ویژه این درخواست مطرح است که مشخص شود دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا چه میزان بوده است. سال آینده برای ترامپ سالی بسیار مهم است، زیرا از اوایل ژانویه کنگره جدید تشکیل می‌شود و دموکرات‌ها برنامه‌های خود را در حوزه‌های مختلف یکی پس از دیگری دنبال خواهند کرد. موضع دموکرات‌ها در قبال برنامه‌های دولت آمریکا درباره ایران هنوز به‌طور کامل مشخص نیست. برخی کارشناسان معتقدند آنها خواستار افزایش فشارها بر ایران خواهند شد و برخی کارشناسان دیدگاهی مخالف این نظر دارند، اما ترامپ باید نشان دهد سیاست‌هایش در قبال ایران موثر بوده و به نفع آمریکا و جایگاه این کشور در خاورمیانه است.
بسیاری از دموکرات‌ها با خروج آمریکا از پیمان هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران مخالف هستند و معتقدند این خروج به جایگاه آمریکا در صحنه جهانی لطمه وارد کرده است؛ البته آنها همچنین درباره سیاست‌های ایران در منطقه نگرانی‌هایی دارند به این معنا که آنها نیز معتقدند باید تغییراتی در رفتار ایران صورت گیرد، اما از نظر آنها خروج آمریکا از پیمان هسته‌ای اشتباه بوده است. این باور وجود دارد که در دو سال آینده سیاست خارجی کلی آمریکا تغییرات بزرگی نخواهد داشت اما تمرکز دولت آمریکا بر خاورمیانه بیشتر خواهد شد. یکی از ویژگی‌های سیاست خارجی آمریکا، غیرقابل پیش‌بینی بودن اقدام بعدی ترامپ است و به احتمال زیاد این ویژگی در آینده شدت پیدا خواهد کرد، به ویژه اگر دموکرات‌ها در داخل، ترامپ را به شدت به چالش بکشند، اقدامات او در خارج تندتر و غیر قابل پیش‌بینی‌تر خواهد شد.
ارسال نظر