ریسک‌های اقتصاد جهان

در ماه‌های اخیر نه تنها رشد شاخص‌های مالی در بورس‌های بزرگ جهان کند شده و در مواردی معکوس شده بلکه بر هشدارهای نهادهای بین‌المللی درباره کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان افزوده شده است. واقعیت این است که رونق سال گذشته میلادی که به دلیل تداوم برنامه‌های حمایتی بانک‌های مرکزی بزرگ، فقدان تنش‌های تجاری و هیجان حاصل از وعده‌های ترامپ برای کمک به رونق اقتصاد آمریکا ایجاد شده بود، اکنون مورد تهدید قرار گرفته است.

در چند ماه اخیر ترامپ به وعده خود یعنی اعمال فشار بر شرکای تجاری آمریکا عمل کرده و تعرفه‌هایی بر کالاهای صادراتی آنها به‌ویژه کالاهای چینی اعمال کرده است. واکنش‌های تلافی‌جویانه چین کارشناسان را به این نتیجه رسانده که تاثیرات منفی این تنش‌ها که از پیش نمایان شده بیشتر خواهد شد. در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی از ضعف در برخی شاخص‌های اقتصادی آمریکا، چین و منطقه یورو نمایان شده است. تداوم تنش‌ها یک تهدید بزرگ برای رونق اقتصاد جهان محسوب می‌شود. از سوی دیگر افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا یک عامل نگران‌کننده است. بانک مرکزی این کشور مصمم است برنامه‌های حمایتی پولی را محدود کند و این به معنای افزایش ارزش دلار و حرکت سرمایه‌ها از اقتصادهای نوظهور به سمت آمریکاست. ترامپ با رشد نرخ‌های بهره مخالف است اما فعلا بانک مرکزی قصد ندارد تغییری در برنامه‌های خود ایجاد کند. نهادهای تحلیلگر معتقدند تنش‌های تجاری، افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا، بدهی‌های عمومی کلان دولت‌ها در اقتصادهای توسعه‌یافته، رشد قیمت نفت، سیاست‌های پوپولیستی و بحران‌های ارزی در اقتصادهای نوظهور، برخی از مهم‌ترین عوامل فشار بر اقتصاد جهان هستند و اگر تغییری در این عوامل ایجاد نشود، در فصول آینده شاهد کاهش قابل ملاحظه نرخ رشد اقتصاد جهان خواهیم بود.