ریسک‌ها همچنان باقی است

از دید مقامات بانک‌مرکزی آمریکا، کاهش مالیات‌ها و افزایش هزینه دولت دردسرهایی در پی دارد و یکی از این دردسرها رشد سریع‌تر نرخ تورم است. اگر چنین شود بانک مرکزی باید با سرعت بالاتر نرخ‌های بهره را بالا ببرد و این به معنای کاهش نرخ رشد اقتصادی است. شرکت‌های آمریکایی اکنون بسیار نگران جنگ تعرفه‌ای هستند. تاکنون این نگرانی‌ها تغییری در رفتار مدیران شرکت‌ها ایجاد نکرده، اما در آینده ممکن است شرایط تغییر کند. تاکنون جنگ تعرفه‌ای به رشد تولید در آمریکا منجر شده زیرا خریداران خارجی تلاش کرده‌اند قبل از اعمال تعرفه از سوی دولت‌های‌شان و گران‌شدن کالاهای آمریکایی، تا جایی که امکان دارد از آمریکا خرید کنند. اما این روند نمی‌تواند ادامه پیدا کند و قطعا صادرات در سه ماه سوم و چهارم امسال کاهش خواهد یافت. البته یک احتمال وجود دارد و آن اینکه ترامپ و جمهوری‌خواهان تلاش می‌کنند تا ماه نوامبر امسال یعنی پاییز و زمان برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، شرایط اقتصادی را به هر شکل مناسب نگه دارند. اگر شرایط اقتصادی تا آن زمان خوب باشد، جمهوری‌خواهان در انتخابات کنگره پیروز خواهند شد و ترامپ می‌تواند بدون مانع جدی برنامه‌های خود را اجرا کند. بدین ترتیب تا آن زمان به هر شکل ممکن وضعیت شاخص‌های اقتصادی حفظ خواهد شد.

اما برای بعد از آن زمان نگرانی‌هایی وجود دارد. واقعیت این است که رونق یک سال و نیم اخیر در اقتصاد آمریکا حاصل برنامه‌های حمایتی مالی و پولی بانک مرکزی و دولت‌های مختلف آمریکا در یک دهه اخیر بوده است. هزاران میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا تزریق شده و همچنان نرخ‌های بهره در سطوح پایین قرار دارند. بنابراین نه‌تنها رشد بالای اقتصاد در سه ماهه دوم امسال صرفا حاصل اقدامات حمایتی ترامپ نیست، بلکه تاریخ نشان داده معمولا پس از رشدهای بالا، وضعیت اقتصادی به حالت عادی بازمی‌گردد و دولت باید از وضعیت مناسب کنونی برای رفع نقاط ضعف روش‌های خود و شاخص‌های اقتصادی استفاده کند.

اقتصاددان‌ها هشدار داده‌اند که تنش‌های تجاری در هفته‌ها و ماه‌های آینده شدت پیدا خواهد کرد و اعمال تعرفه از سوی شرکای تجاری آمریکا بر کالاهای صادراتی این کشور لطماتی به اقتصاد آمریکا وارد می‌کند، در نتیجه بورس آمریکا وضعیت نگران‌کننده‌ای پیدا خواهد کرد. در ماه‌های اخیر شاخص‌های بورس آمریکا رشد پایدار نداشته‌اند و به‌نظر می‌رسد تاثیر مثبت برنامه کاهش مالیات‌ها کمتر شده است. شرکت‌ها به دلیل نگرانی‌هایی که درباره آینده دارند، ترجیح داده‌اند با احتیاط رفتار کنند و اگر نشانه‌های جدید از ریسک نمایان شود، اوضاع بورس بد خواهد شد. با آنکه در حال‌حاضر وضعیت شاخص‌های اقتصادی آمریکا خوب است، اما در میان‌مدت احتمال تغییر این شرایط وجود دارد. مقامات دولت آمریکا باید به این موضوع دقت کنند که هنوز تنش‌های تجاری فراگیر نشده و اگر چنین شود، عملکرد شرکت‌های بورسی امیدبخش باقی نخواهد ماند.

در نهایت باید به این موضوع اشاره شود که تاثیر مثبت کاهش مالیات‌ها و تعرفه بر کالاهای وارداتی به آمریکا، زودگذر است. اقتصاددان‌ها می‌دانند که تاثیر این‌گونه برنامه‌ها حداکثر تا چند فصل باقی می‌ماند و تغییر پایای رفتار فعالان اقتصادی در کل اقتصاد، مستلزم دگرگونی‌های طبیعی و پایدار است. صرفا با رفع نقاط ضعف اقتصاد از جمله بهره‌وری پایین و نیز یافتن راه‌حل‌های معقول برای مشکلاتی نظیر کسری تجاری می‌توان به رونق پایدار اقتصاد امیدوار بود.