شوک ترامپ در پیش است

چین نمی‌تواند به میزانی که آمریکا بر کالاهای این کشور تعرفه اعمال می‌کند بر کالاهای آمریکایی تعرفه تعیین کند، زیرا میزان صادرات چین به آمریکا حدود ۴ برابر صادرات آمریکا به چین است. از سوی دیگر تحقیقی که اخیرا از سوی موسسه تحقیقاتی کنفرانس بورد مستقر در نیویورک انجام شده نشان می‌دهد ارزش افزوده صادرات آمریکا به چین ۷/ ۰ درصد بازدهی اقتصادی آمریکا است در حالی که ارزش افزوده صادرات چین به آمریکا ۳ درصد تولید ناخالص داخلی چین است. مازاد تجاری چین در معاملات با آمریکا بسیار بالاست و این به آن معناست که زیان چین از تشدید تنش‌های تجاری بسیار بیشتر از زیان آمریکاست، اما چین ابزارهای دیگری برای استفاده در اختیار دارد: جریمه کردن شرکت‌های آمریکایی فعال در چین، محدود کردن فعالیت شرکت‌های آمریکایی و کاهش ارزش یوآن جز این ابزارها هستند. از پیش تنش‌های تجاری به کاهش قابل ملاحظه شاخص بورس چین منجر شده است؛ شاخص ترکیبی شانگهای در سال جاری میلادی تاکنون ۱۶ درصد کاهش یافته در حالی که شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا ۵ درصد رشد کرده است.

تنش‌های تجاری بین آمریکا و اروپا نیز عمدتا به زیان اروپایی‌ها است، اما از لحاظ سیاسی ماجرا به کلی تفاوت دارد. کارشناسان معتقدند ترامپ بیش از رهبران اروپا یا چین در حوزه سیاسی زیان خواهد دید. برای مثال اگر تعرفه‌های آمریکا و تنش‌های تجاری بر قدرت خرید مردم چین تاثیرگذارد رئیس‌جمهور این کشور در پای صندوق‌های رای مجازات نخواهد شد. برخلاف ترامپ که با دشمنی رسانه‌ها و تفرقه در کنگره مواجه است و باید به رای‌دهندگان پاسخ دهد رئیس‌جمهوری چین با هیچ یک از این محدودیت‌ها مواجه نیست و می‌تواند ماشین سیاسی عظیم این کشور را برای کاهش تاثیرات جنگ تجاری به حرکت در آورد و برای جنگی طولانی آماده شود. از سوی دیگر مدتی است ترامپ از سوی هم حزبی‌های خود تحت فشار قرار گرفته تا به تنش‌های تجاری پایان دهد. او همچنین نگران نتیجه انتخابات میان دوره‌ای کنگره در ماه نوامبر است. در واقع برنامه‌های دولت ترامپ به ضعف سیاسی آمریکا منجر می‌شود و جایگاه اقتصادی این کشور را در جهان پایین می‌آورد.

با آنکه احتمال کاهش سریع نرخ رشد اقتصاد آمریکا بسیار کم است اما سیاست‌های حمایت گرایانه ترامپ و موضع‌گیری‌های او در حوزه‌های گوناگون از جمله تعاملات تجاری با دیگر کشورها خطرات بزرگی برای اقتصاد جهان پدید خواهد آورد. نهادهای تحلیلگر معتقدند تاثیر سیاست‌های ترامپ سال آینده به شکل یک شوک در اقتصاد جهان مشاهده خواهد شد. دولت آمریکا معتقد است تعرفه‌ها تاثیر فوری و بزرگی بر اقتصاد این کشور ندارند و در جنگ تجاری، آمریکا پیروز خواهد شد اما این دیدگاه نشان‌دهنده کوته بینی است. ترامپ امیدوار است قبل از نمایان شدن تاثیرات منفی تنش‌های تجاری بر اقتصاد آمریکا، به هدف خود یعنی تغییر محتوای پیمان‌ها و رویه‌های تجاری آمریکا با دیگر کشورها برسد و این پیروزی را جشن بگیرد اما زمان بندی تحولات در تنش‌های تجاری در دست ترامپ نیست.