آلمان؛ بازنده بزرگ

واقعیت این است که بخش خودروسازی مولفه‌ای بسیار مهم از سیستم تولید کارخانه‌ای اروپاست و تعداد زیادی از نیروی کار این قاره در آن مشغول فعالیت هستند. بخشی بزرگ از خودروهای تولید شده در اروپا به آمریکا صادر می‌شود و اعمال تعرفه به ضرر خودروسازهای این قاره و اقتصاد آن است. سال گذشته میلادی، اروپا ۳۸ میلیارد دلار خودرو به آمریکا صادر کرد در حالی که ارزش خودروهای صادراتی آمریکا به این قاره تنها ۶ میلیارد دلار بود.آلمان به دلیل بزرگی بخش خودروسازی و میزان بالای صادرات خودرو به آمریکا، بیش از دیگر کشورهای اروپایی در معرض زیان حاصل از اعمال تعرفه خواهد بود البته زنجیره پیچیده عرضه برای قطعات خودروهای اروپایی سبب می‌شود اعمال تعرفه بر خودروهای صادراتی این قاره به آمریکا، بر تمام کشورهای اروپایی تاثیر منفی داشته باشد.

خودروسازی بخش کلیدی در ساختار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اروپاست و میلیون‌ها نفر در آن مشغول فعالیت هستند. همچنین این بخش منبعی برای بازدهی اقتصادی و نوآوری است. بنا به اعلام انجمن تولیدکنندگان خودرو در اروپا، صنعت خودرو  ۷ درصد تولید ناخالص داخلی این قاره را تشکیل می‌دهد و ۶/ ۱۲ میلیون نفر در آن مشغول به کار هستند. این رقم ۷/ ۵ درصد کل نیروی کار اتحادیه اروپاست. از سوی دیگر شرکت‌های مرسدس بنز، فولکس واگن و بی‌ام‌و آلمان، رنو و پژو فرانسه و فیات ایتالیا، بخشی از هویت ملی این کشور‌ها هستند و مدیران این شرکت‌ها بر شرایط و تصمیم‌های سیاسی و اقتصادی کشورهای‌شان اثر می‌گذارد.

به همین دلیل رهبران اتحادیه اروپا نسبت به این بخش بسیار حساس هستند و از آن حمایت می‌کنند. تعرفه واردات خودروهای سواری به اتحادیه اروپا ۱۰ درصد یعنی ۲ برابر متوسط تعرفه برای داخل اتحادیه اروپاست. این در حالی است که موانع غیر‌تعرفه‌ای متعدد از جمله استانداردها و قوانین گوناگون سبب می‌شود صادرات خودرو به اتحادیه اروپا برای تولیدکنندگان خارجی بسیار دشوار شود. همچنین آمریکا بر خودروهای شخصی اتحادیه اروپا تعرفه ۵/ ۲ درصدی اعمال می‌کند، در حالی که برای خودروهای دیگر از جمله کامیون‌های پیک آپ تعرفه ۲۵ درصدی اعمال کرده است.

آلمان یک سوم کل خودروهای اروپایی را تولید می‌کند، البته فرانسه، انگلستان، جمهوری چک، ایتالیا و اسلواکی سهم‌های بزرگ در تولید خودروی این قاره دارند. از سوی دیگر ۵۵ درصد خودروهای صادراتی اروپا در آلمان تولید می‌شود و آمریکا مقصد اصلی خودروهای اروپایی است. سال گذشته آمریکا، چین و ژاپن به ترتیب ۲۹ درصد، ۱۷ درصد و ۶ درصد خودروهای اروپایی را خریدند. طبیعی است که اعمال تعرفه بر خودروهای‌های صادراتی اروپا به آمریکا لطمات بزرگ به خودروسازی این قاره به ویژه آلمان وارد می‌کند و از صادرات می‌کاهد. بیشترین لطمه به آلمان وارد می‌شود، زیرا میزان صادرات خودرو از فرانسه و ایتالیا به آمریکا بسیار کم است.

این دو کشور اکثرا خودروهای خود را به دیگر کشورهای اروپایی و بازارهای غیر آمریکایی صادر می‌کنند. به همین دلیل آلمان بسیار مشتاق بوده توافق تجاری با آمریکا منعقد شود طوری که اعمال تعرفه به زیان خودروسازها این کشور نباشد. آلمان مایل است دسترسی به بازار آمریکا حفظ شود در حالی که دیگر خودرو ساز‌های اروپایی از جمله فرانسه از میزان تولید و فروش کنونی خودروهای خود راضی هستند. این کشورها کمتر از آلمان از انعقاد قرارداد تجاری در حوزه صادرات خودرو به آمریکا نفع می‌برند و نگران آن هستند که ایالات متحده در مذاکرات تجاری خود با اروپا، محصولات کشاورزی را جزو موضوعات مذاکره قرار دهد. بخش محصولات کشاورزی برای اکثر اعضای اتحادیه اروپا بخشی بسیار مهم است.

کارشناسان معتقدند اگر آمریکا اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار دهد تا این اتحادیه درهای بازار خود را روی محصولات کشاورزی آمریکا باز کند تنش‌های سیاسی در داخل اتحادیه اروپا شدت پیدا خواهد کرد. قرار گرفتن محصولات کشاورزی در مذاکرات تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا آزمونی برای ثبات ائتلاف آلمان و فرانسه است. این ائتلاف مستحکم ترین شراکت سیاسی و اقتصادی در اروپاست.

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد زنجیره عرضه قطعات خودرو در اروپاست. با آنکه اگر آمریکا بر خودروهای صادراتی اروپا تعرفه تعیین کند آلمان بزرگ‌ترین بازنده خواهد بود اما در اروپا، بسیاری از محصولات و قطعات خودرو و حتی خود خودروها در یک کشور تولید نمی‌شود در نتیجه کاهش صادرات خودرو از آلمان به آمریکا به اقتصادهای دیگر که در اروپا و خارج آن هستند لطمه وارد می‌کند. این یک تفاوت بزرگ بین خودروسازی اروپا و دیگر کشورهاست. با آنکه ۹۰ درصد خودروهای ژاپنی با قطعات تولیدی این کشور تولید می‌شوند و ۸۰ درصد قطعات یک خودرو برزیلی در داخل این کشور تولید می‌شود، تنها دو سوم یک خودروی آلمانی، انگلیسی یا فرانسوی در داخل این کشورها تولید می‌شود و برای خودروهای اسپانیایی این نسبت کمتر از ۵۰ درصد است. به این ترتیب کاهش صادرات خودروهای اروپایی به آمریکا، تولید‌کنندگان خودرو در این قاره را به‌طور مستقیم و عرضه‌کنندگان قطعات و خدمات را به‌طور غیرمستقیم در معرض زیان قرار می‌دهد. کشورهای جنوب و شرق اروپا از جمله جمهوری چک، لهستان، مجارستان و اسلواکی عرضه‌کنندگان اصلی قطعات خودرو به آلمان هستند و عرضه‌کنندگان غرب و جنوب اروپا ارتباط گسترده با خودرو ساز‌های فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی دارند.

اعمال تعرفه از سوی آمریکا بر خودروهای صادراتی اروپا به کشورهایی نظیر ترکیه و تونس نیز لطمه وارد می‌کند، زیرا آنها قطعات و خدماتی را برای صنعت خودروسازی آلمان تامین می‌کنند. آمریکا همچنین می‌تواند بر قطعات خودروی وارداتی از اروپا یا دیگر کشورها تعرفه بالاتر در نظر بگیرد. شرکت‌هایی که در آمریکا خودرو تولید می‌کنند، بخش اعظم قطعات مورد نیاز خود را از کشورهایی نظیر مکزیک، کانادا، چین و ژاپن تامین می‌کنند. اما از اروپا نیز قطعاتی به آمریکا صادر می‌شود. در این حوزه نیز در صورت اعمال تعرفه، آلمان بزرگ ترین بازنده خواهد بود، زیرا این کشور سهم بالاتری در صادرات قطعه خودرو به آمریکا دارد.