تداوم تحریم‌های آمریکا

برخی کارشناسان معتقدند که اختیارات و قدرت رئیس‌جمهوری جدید کوبا محدود است و او یک کمونیست و ادامه دهنده راه کاستروها محسوب می‌شود، اما برخی عوامل می‌تواند به وی کمک کند وضعیت اقتصادی کشورش را سامان دهد. واقعیت این است که آقای دیاز کانل برای هر قدمی که می‌خواهد بردارد با واکنش اعضای حزب کمونیست و انقلابیون سالخورده که همچنان در کشور اهرم‌های قدرت را در دست دارند مواجه خواهد شد اما او نسبت به نسل قبل جوان تر است و به کشورهای بیشتری سفر کرده است در نتیجه در جهان شناخته شده تر است. او می‌تواند روابط با اتحادیه اروپا را گسترش دهد و به تدریج بخش خصوصی را تقویت کند طوری که شرکت‌های خصوصی به بخش‌های مهم اقتصادی که اکنون تحت سلطه حزب کمونیست و نظامیان است دسترسی پیدا کنند. اما با توجه به رویکردهای تند دولت جدید آمریکا بعید است روابط کوبا و این کشور بهبود یابد. مصوبه هلمز بورتون مربوط به سال ۱۹۹۶ که همچنان به قوت خود باقی است مقرر می‌دارد که رئیس‌جمهوری آمریکا تنها زمانی می‌تواند تقاضای لغو تحریم‌ها علیه کوبا را ارائه کند که تغییراتی در این کشور ایجاد شود: آزادی تمامی زندانیان سیاسی، احترام به آزادی بیان، احترام به آزادی فعالیت نهادهای مردمی و حرکت به سمت برگزاری انتخابات آزاد و دموکراتیک برخی از این تغییرات هستند.

به این ترتیب صرف‌نظر از اینکه از اکنون رئیس‌جمهوری جدید در کوبا انتخاب شده است، لغو تحریم‌های آمریکا و عادی شدن روابط دو کشور بسیار بعید و عملا غیرممکن است. روابط کوبا و آمریکا از سال ۱۹۵۹ یعنی زمانی که فیدل کاسترو رژیم تحت حمایت آمریکا را در کوبا سرنگون کرد و حکومت سوسیالیستی بنانهاد خصمانه بوده است. طی دهه‌های اخیر دولت‌های مختلف آمریکا تلاش کرده‌اند فشار بر کوبا افزایش یابد و این کشور از لحاظ اقتصادی و سیاسی منزوی تر شود.

در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما تلاش‌هایی برای عادی شدن روابط دو کشور انجام شد، اما برخی تحلیلگران معتقدند تا وقتی ضعف‌های درونی اقتصادی رفع نشود عادی شدن روابط این کشور با آمریکا مشکل بزرگی را حل نخواهد کرد. در حال حاضر منابع درآمدی کوبا محدود است، قوانین سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابیت ندارد و بخش‌های مهم اقتصاد در دست نهادهای حکومتی و افراد نزدیک به مقامات بلند پایه حزب کمونیست از جمله رائول کاسترو رهبر این حزب است. همچنین ونزوئلا قادر به کمک به کوبا نیست. یکی از نخستین اقداماتی که آقای دیاز کانل می‌تواند انجام دهد مذاکره با نهادهای بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی برای دریافت کمک مالی است البته اعطای کمک‌های مالی به کوبا از سوی این نهادها مستلزم اعمال تغییراتی در سیاست‌های مالی و اقتصادی این کشور است.

نکته مهم دیگر این است که اقتصاد ونزوئلا در وضعیت سقوط آزاد قرار دارد در نتیجه رئیس‌جمهوری جدید کوبا نمی‌تواند روی کمک‌های این کشور حساب کند. طبق برخی تخمین‌ها صادرات نفت از ونزوئلا به کوبا که زمانی ۱۱۵ هزار بشکه در روز بود در یک دهه اخیر ۴۰ درصد کاهش یافته است. با این حال ارزش این نفت سالانه ۱/ ۱ میلیارد دلار است. اگر از این پس، نفتی به کوبا صادر شود شرایط اقتصادی در کوبا دشوارتر خواهد شد، زیرا این کشور پول کافی برای پرداخت صورتحساب واردات نفت از دیگر کشورها را ندارد. اگر ونزوئلا کمک‌های خود به کوبا را قطع کند، دولت باید به دنبال منابع درآمدی جدید باشد.

یک دهه پیش دولت کوبا مجموعه‌ای از سیاست‌های جدید را اعلام کرد که قرار بود راه را برای فعالیت شرکت‌های خصوصی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی هموار کند. با آنکه این سیاست‌ها کاملا در مسیر اصول کاپیتالیستی قرار نداشته، اما یک تحول محسوب شده است. از زمان اجرای سیاست‌های یاد شده تعداد شاغلان بخش خصوصی در کوبا ۴ برابر شده و به نیم میلیون نفر رسیده است، اما حزب کمونیست اصلا تمایلی ندارد درآمدهای عظیم خود از شرکت‌های دولتی را به شرکت‌های خصوصی که رقیب محسوب می‌شوند واگذار کند. از سوی دیگر کند بودن روند تصویب قوانین سبب شده سرمایه‌گذاران خارجی نتوانند در کوبا حضوری فعال داشته باشند. بسیاری از کوبایی‌ها امیدوارند آقای دیاز کانل راهی جدید را طی کند تا شرایط بهبود یابد.

اخبار مرتبط