خالص اشتغال منفی است
چین، اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک جزو کشورهایی هستند که مبادلات گسترده تجاری با آمریکا دارند و در ماه‌های اخیر اظهارنظر‌های ترامپ درباره روابط تجاری دو طرف نگرانی‌هایی در بین مقامات و شرکت‌های این کشورها ایجاد کرده است. نکته مهم این است که اقدامات ترامپ به نظم تجاری جهان لطمه وارد می‌کند و سبب می‌شود دیگر کشورها به خود اجازه دهند برخلاف قوانین و بر مبنای سیاست‌های حمایتی‌گرایانه رفتار کنند و به دیگر کشورها لطمه بزنند.
با آنکه برنامه اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی به آمریکا فراگیر است و هیچ کشور خاصی را هدف قرار نداده اما مبادلات تجاری با چین در مرکز توجه مقامات آمریکایی قرار خواهد داشت، زیرا از مدت‌ها پیش ترامپ این کشور را به داشتن رویه‌های تجاری غیرعادلانه متهم کرده و کسری تجاری آمریکا با چین بسیار بالاست. پس از اعلام افزایش قریب‌الوقوع تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم به آمریکا، مقامات چین از آمریکا خواستند به قوانین تجارت جهانی احترام بگذارد. سخنگوی وزارت خارجه چین در این باره گفت: «اگر کشورهای جهان بخواهند مانند آمریکا رفتار کنند این امر تبعات خطرناکی برای نظم تجارت جهانی خواهد داشت. ما از آمریکا می‌خواهیم از اتخاذ تدابیر حمایت گرایانه تجاری اجتناب کند، از قوانین چندجانبه تجاری پیروی کند و در نظم تجاری و اقتصادی جهان نقشی مثبت داشته باشد.»
همچنین سخنگوی کنفرانس مشورتی سیاسی چین گفت: «متاسفانه در غرب برخی کشورها همچنان ذهنیت دوران جنگ‌سرد را دارند. چنین اقداماتی نشان می‌دهد آنها مایلند خطوط ایدئولوژیک ترسیم کنند، آنها مملو از پیش داوری و خصومت علیه چین هستند و این شکل جدید نظریه «تهدید چین» است. آنچه برای اعضای سازمان تجارت جهانی نگران‌کننده است این است که آمریکا اقدامات یکجانبه انجام می‌دهد. چین و آمریکا به‌عنوان اعضای مهم سازمان تجارت جهانی باید به قوانین این سازمان احترام بگذارند و با همکاری هم قواعد تجارت جهانی را بر مبنای نظام تجاری چندجانبه و منصفانه ارتقا دهند.»
کارشناسان معتقدند شرکای تجاری آمریکا نسبت به اقدام ترامپ واکنش نشان می‌دهند و احتمال تشدید تنش‌های تجاری وجود دارد. مقامات کشورهای مختلف به ویژه چین برای اقدامات تلافی‌جویانه آماده می‌شود. یکی از مقامات چینی می‌گوید: «استفاده از ابزارهایی نظیر تعرفه واردات، سبب رونق و احیای صنعت آلومینیوم در آمریکا نمی‌شود بلکه به بازار کار این کشور و مصرف‌کنندگان آن لطمه وارد خواهد کرد. چین تدابیر لازم را برای حفظ حقوق مشروع خود در برابر اقدامات اشتباه آمریکا اتخاذ خواهد کرد.»
البته چین تمایلی به وارد شدن به جنگ تجاری با آمریکا ندارد. یکی از مقامات بلندپایه چین ابتدای هفته جاری در واکنش به اقدام ترامپ گفت: «ما تمایلی به جنگ تجاری با آمریکا نداریم اما از منافع خود دفاع می‌کنیم و در مقابل از میان رفتن منافع کشورمان دست روی دست نخواهیم گذاشت.» تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین که بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان هستند از ابتدای سال گذشته میلادی که ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا رسید شدت پیدا کرده است. با آنکه چین جزو ۱۰ کشور بزرگ صادرکننده فولاد به آمریکا نیست اما میزان بالای تولید فولاد در این کشور به شکل‌گیری مازاد عرضه و پایین باقی ماندن قیمت‌ها منجر شده است. نیمی از هزار و ۶۳۰ میلیون تن فولاد جهان را چین تولید می‌کند. کانادا، برزیل، کره جنوبی و مکزیک به ترتیب با ۱۶ درصد، ۱۳ درصد، ۱۰ درصد و ۹ درصد، بزرگ‌ترین صادرکنندگان فولاد به آمریکا هستند. پس از این کشورها به ترتیب روسیه، ترکیه، ژاپن، تایوان، آلمان و هند قرار دارند. این کشورها در مجموع ۷۸درصد کل فولاد وارد شده به آمریکا را تامین می‌کنند.
بسیاری از اقتصاددان‌ها معتقدند تعداد شغل‌هایی که در اثر افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم ایجاد می‌شود کمتر از تعداد شغل‌هایی است که تحت تاثیر رشد هزینه کارخانه‌ها و کاهش مصرف شهروندان آمریکایی از بین می‌رود. البته آنچه بیان می‌شود پیش‌بینی است. اقدام روز پنج‌شنبه ترامپ موافقان و مخالفانی دارد و هر یک استدلال‌های خود را مطرح می‌کنند اما در حوزه روابط تجاری آمریکا با چین، درباره سیاست‌های تجاری غیر عادلانه این کشور، بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان و نیز مدیران شرکت‌های آمریکایی اتفاق نظر وجود دارد. آنها همگی معتقدند باید اقداماتی برای مقابله با این سیاست‌ها انجام شود.
نکته مهم این است که دولت آمریکا خواستار تغییرات بزرگ در قوانین سازمان تجارت جهانی است و اعلام کرده آمریکا در سال ۲۰۰۱ به اشتباه با عضویت چین در این سازمان موافقت کرده است. از دید دولت آمریکا، شرایط عضویت چین در سازمان تجارت‌جهانی نتوانسته این کشور را به باز کردن درهای اقتصاد خود وادار کند. به باور کارشناسان اقداماتی که دولت آمریکا علیه سیاست‌های تجاری چین انجام می‌دهد ادامه پیدا خواهد کرد و گسترده‌تر خواهد شد. در واقع آنچه در ماه‌های اخیر مشاهده شده نخستین اقدامات آمریکاست.
عده‌ای از تحلیلگران می‌گویند رویه‌هایی که ترامپ در ماه‌های اخیر برای کاستن از کسری تجاری آمریکا با چین در پیش گرفته دو ویژگی دارد: ویژگی نخست که مورد انتقاد قرار گرفته یکجانبه بودن این اقدامات است که سبب شده برچسب حمایت‌گرایی بر آنها زده شود. ترامپ در ماه‌های اخیر عملا در مسیر تحقق بخشیدن به ایده «اول آمریکا» حرکت کرده و کاهش ارزش دلار یکی از بخش‌های این برنامه بوده است اما این نوع اقدامات از دید جامعه جهانی و شرکای تجاری آمریکا پذیرفته نیست. آنها معتقدند اقدامات رئیس‌جمهوری آمریکا نظم تجارت جهانی را برهم می‌زند و دیگر کشورها را به الگوبرداری از سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا تشویق می‌کند. این یک واقعیت است که شرکای تجاری آمریکا نسبت به اقدامات تجاری این کشور واکنش نشان خواهند داد و تنش‌های تجاری در بلندمدت به نفع هیچ کس نیست. جنبه دیگر سیاست‌های دولت آمریکا این است که این کشور به اصلاح ساختار تجاری خود با دیگر کشورها نیازمند است و باید به شکلی از کسری تجاری خود بکاهد. ترامپ معتقد است در سال‌های گذشته شرکای تجاری آمریکا از این کشور سوء استفاده کرده‌اند و نباید این وضعیت ادامه پیدا کند.
ارسال نظر