ابهام در شرکت‌های خدماتی

درخصوص شرکت‌هایی که در بورس‌های مختلفی پذیرش شده‌اند، عمدتا پیش‌بینی نسبت قیمت به درآمد (P/ E) توسط شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری ارائه می‌شود. در این میان برخی بورس‌ها الزام دارند که ناشران بورسی، باید با یک یا چند مشاور سرمایه‌گذاری در این زمینه همکاری کنند. در واقع با ارائه پیش‌بینی نسبت قیمت به درآمد، برآورد آن شرکت مشاور سرمایه‌گذاری از سود انتظاری برای سال آینده ناشر ارائه می‌شود. در بورس‌های پیشرفته، نحوه گزارش دهی شرکت‌ها و جزئیاتی که ارائه می‌شود در یک قالب و بستر هماهنگ با سیستم‌های برنامه‌نویسی است. به این ترتیب قابلیت مناسب فراهم شده تا به دلیل گزارش‌دهی با زبانی همچون ایکس.بی.آر.ال (XBRL) شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری بتوانند تقریبا تمام نمادها را به لحاظ ارائه پیش‌بینی از سود بر اساس مطالعه گذشته‌نگر، مورد بررسی قرار دهند.

در این راستا ،حذف گزارش پیش‌بینی سود و زیان در ایران نه یک پیشنهاد به شرکت‌ها، بلکه یک الزام است. شاید بتوان با مطالعه گذشته نگر، سودآوری شرکت‌های تولیدی را به‌صورت کلی ارزیابی کرد؛ اما درخصوص شرکت‌های خدماتی، قراردادی و پیمانکاری عملا حذف گزارش پیش‌بینی منجر به ارائه تصویری شفاف‌تر از گذشته نخواهد شد. به این ترتیب مشاهده می‌شود که الزام به عدم گزارش‌دهی حرکتی رو به جلو نیست.

هرچند بورس‌های بزرگ جهانی در سال‌های پیشین اقدام به حذف گزارش پیش‌بینی کرده‌اند، اما نهادهای مشاور سرمایه‌گذاری آنها بسیار گسترده‌تر، وسیع، با سابقه، قدرتمند و توانا هستند. این در حالی است که شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در ایران به دلیل حجم اندک معاملات در بازار، بسیار جوان و تازه کار است. ضمن اینکه به لحاظ کمیت نیروی انسانی و کیفیت شدیدا در مضیقه هستند.  با این اوصاف نمی‌توان به صراحت گفت به علت آنکه در بورس‌های جهانی پیش‌بینی ارائه نمی‌شود، بنابراین در ایران هم حذف پیش‌بینی اقدامی رو به جلو است. به این دلیل که تعدد نمادها در مقابل کمیت و کیفیت تحلیلگران بازار سرمایه، یک عدم توازن تمام‌عیار است. من به عنوان یک تحلیلگر معتقدم حذف پیش‌بینی‌ها منجر به حذف نگاه تحلیلی از بازار و ترویج معاملات بر اساس شایعات تخیلی به جای گزارش‌های تحلیلی خواهد شد.

ولید هلالات

کارشناس بازار سرمایه