این آسیب‌پذیری «در نتیجه تمرکز جمعیت و فعالیت‌های اقتصادی در نواحی وسیع و متراکم شهرها، وضعیت نابسامان و بی‌قاعده‌ سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده شهری، فقر شهری و عدم پیش‌بینی‌های لازم در طرح‌های توسعه شهری برای کاهش اثرات حوادث، عدم رعایت نکات ایمنی در ساخت‌و‌سازهای شهری و توسعه زیرساخت‌ها به‌طور مداوم افزایش یافته است.» فضاهای شهری از ابتدای فرآیند تشکیل و تکوین، فرم و ساختار خاصی برای توسعه انتخاب و در گذر زمان نیز گسترش یافته‌اند. به دلیل عدم توجه به موضوع حوادث، در این فرآیند احتمال آسیب‌پذیری بیشتری می‌رود. دانش شهرسازی با تکیه بر داده‌های جغرافیایی و استفاده از اصول حاکم بر این دانش و ظرفیت‌های موجود در فضاهای شهری می‌تواند اثرات اینگونه بلایا را تا حد زیادی کاهش دهد. در فضای شهر دامنه خسارتی که یک حادثه به وجود می‌‌آورد، تنها وابسته به قدرت ویرانگری آن نیست. این میزان به وضعیت ساز‌ه‌ها و زیرساخت‌هایی که در معرض حادثه قرار می‌گیرد نیز وابسته است. به‌طور مثال در زلزله سال ۱۳۸۲ بم، بیش از ۳۰هزار نفر کشته شدند، درحالی که۴روز بعد از زلزله بم، زلزله‌ای با مقیاس مشابه در شهر سن روبلرز ایالت کالیفرنیا اتفاق می‌افتدکه تنها۲کشته به‌جا می‌گذارد.»به تعبیر دیگر تنها شدت بروز حوادث طبیعی نیست که منجر به پدید آمدن یک فاجعه انسانی یا زیست محیطی می‌شود؛ بلکه ضایعات عظیم مادی و خسارات اقتصادی ناشی از آنها نیز ابعاد دیگری از این موضوع را تشکیل می‌دهد. شدت و تکرر وقوع این حوادث هر قدر بیشتر باشد، به‌طور حتم میزان تلفات انسانی و خسارت‌های مالی نیز بیشتر می‌شود.

اثرات بلایا به حدی بوده است که بشر دایماً درصدد اعتلای دانش خود برای پی بردن به علل آن، پیش‌بینی و مقابله با آنها بوده است. اما به مرور که جمعیت انسانی افزایش می‌یابد و ساخت‌وسازهای شهری و به تبع آن محدوده‌های شهری نیز توسعه پیدا می‌کنند، میزان خسارت احتمالی به نسبت پیشرفت در یافتن راه‌های دفاع و مقابله با بلایای طبیعی بیشتر می‌شود.وقوع زلزله‌های زنجیره‌ای در استان کرمانشاه و پس از آن وقوع دو زلزله بیش از ۴ ریشتر به فاصله یک هفته در غرب استان تهران که منجر به لرزیدن بخش زیادی از ساختمان‌های پایتخت شد، سبب شده تا موضوع بحران زلزله و مدیریت بار دیگر در صدر اخبار قرار گیرد. در صفحه باشگاه اقتصاددانان امروز از صاحبنظران و کارشناسان حوزه‌های مختلف خواسته‌ایم بحران زلزله را از سه منظر مدیریت بحران، ایمنی ساختمان‌ها و سلامت روان مورد بررسی قرار دهند.

اخبار مرتبط