وی با اشاره به کاهش و صفر‌شدن تعرفه برخی کالاها در سایه امضای قرارداد تجارت ترجیحی با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گفت: تجارت ایران با اعضای اتحادیه اقتصادی در زمان امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ۲.۵برابر شد؛ با مشاهده تجربه موفق این سال‌ها از این‌رو با این کشورها وارد گفت‌وگو برای امضای تجارت آزاد شدیم. معاون وزیر صمت امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد را مساوی با صفر‌شدن تعرفه‌‌‌‌‌‌ها دانست و افزود: دی ماه سال‌گذشته این قرارداد امضا و منتظر تایید مجالس در پنج کشور اتحادیه و مجلس شورای‌اسلامی ایران شد؛ مجالس ۳ کشور این اتحادیه این موافقت‌نامه را تصویب کردند و مجلس ایران نیز مراحل نهایی‌شدن آن را طی می‌کند.

وی افزود: بدون‌تردید اجرایی‌سازی این پیمان مدتی طول خواهد کشید؛ چراکه باید هماهنگی‌‌‌‌‌‌ها بین گمرکات، مبادی ورود و خروج کشورها صورت بگیرد اما بعد از اینکه این کار اجرایی شود ۸۷‌درصد کالاهای تجاری بین این کشورها مشمول تجارت آزاد خواهد شد. دهقان‌دهنوی امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را اولین تجربه ایران در زمینه تجارت آزاد دانست و خاطرنشان کرد: فرصت تجارت آزاد یک میدان عمل جدید و یک حوزه بازی جدید برای تجارت خارجی ایران است. برد در تجارت‌های آزاد دو طرفه است و به بیان دیگر همانگونه که برای ما فرصت‌های تجاری بی‌شماری خلق می‌کند از آن طرف نیز برای کشورهای عضو اتحادیه امکان توسعه‌تجارت را فراهم می‌کند. به گفته وی؛ تجارت آزاد، به کاهش هزینه‌‌‌‌‌‌ها، استفاده بهینه از منابع و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک بین این کشورها کمک می‌کند. رئیس‌کل سازمان توسعه‌تجارت ایران بر تولید کالاهای رقابت‌پذیر تاکید کرد و افزود: تولید کالای رقابت‌پذیر از یک‌سو می‌تواند واردات ما را کاهش و از سوی دیگر برای ما فرصت‌های جدید صادراتی خلق کند. در این شرایط واردات نیز منجر به توسعه‌تجارت خواهد شد و در نتیجه رفاه برای مردم به‌همراه می‌آورد. معاون وزیر صمت چشم‌‌‌‌‌‌انداز توسعه‌تجارت خارجی ایران را پیوستن به WTO دانست و تصریح کرد: باید ورزیده‌شدن در رقابت و تجارت‌جهانی را یاد بگیریم؛ عضویت ایران در پیمان اتحادیه اقتصادی اوراسیا گام اول است و ما باید به پیوستن به پیمان جهانی WTO بیاندیشیم، در سایه این پیمان خواهیم توانست با تمام دنیا تجارت کنیم.

دهقان‌دهنوی با بیان اینکه عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نشست نخست‌وزیران این اتحادیه پذیرفته شد، گفت: در نشست اصلی که به‌زودی برگزار می‌شود این مهم اعلام رسمی خواهد شد؛ هم‌اکنون ازبکستان عضو ناظر اتحادیه است و به‌زودی تعداد اعضای این اتحادیه به ۷کشور افزایش پیدا خواهد کرد. وی افزود: باید به این نکته اشاره کنم که پیچیدگی مقررات و فرآیند استاندارد در این کشورها مشکلاتی را برای بازرگانان و تجار ما به‌‌‌‌‌‌وجود آورده بود، اگر بنا شود کالاها مطابق با استانداردهای این کشورها تولید شود راه ورود ساخت ایران به این کشورها به‌شدت تسهیل خواهد شد، پس یکی از مزیت‌های اتحادیه همین هماهنگ‌سازی استانداردهاست.

دهقان‌دهنوی با اشاره به موانع پیش‌روی صادرکنندگان، تصریح کرد: وظیفه هر صادرکننده بازگشت ارز حاصل از صادرات است اما این موضوع به دلیل انباشت بی‌‌‌‌‌‌رویه مقررات و نبود ثبات در مقررات دشوار و پیچیده شده‌است. متاسفانه تعدد مراکز تصمیم‌گیری در امر صادرات زیاد است از این‌رو صادرات در ایران کند، پرهزینه و سخت شده‌است، از این‌رو این امر نیازمند تسهیل است. وی با بیان اینکه بازاریابی و بازارسازی یک فرآیند دشوار و طولانی است، اظهار کرد: قوانین داخلی نباید به‌‌‌‌‌‌شکلی باشند که ممنوعیت‌های در بازارهای جهانی متوجه صادرکننده شود. اگر صادرکننده نتواند در زمان تعیین‌شده کالا را به کشور مقصد برساند اعتماد و اعتبار خود را در بازارهای جهانی از دست خواهد داد و کشورهای هدف نیز دیگر از ما خرید نخواهند کرد.

معاون وزیر صمت بر نقش رایزن بازرگانی در توسعه‌تجارت خارجی تاکید کرد و افزود: به‌نظر می‌رسد ساختار رایزنان بازرگانی، کوچک است. هدف ما این است که امکانات در اختیار رایزنی‌‌‌‌‌‌های خود را توسعه بدهیم و بدون داشتن امکانات کافی نمی‌توانیم خدمات خوب و مناسبی به تجار ارائه بدهیم. همچنین تجربه ایجاد مراکز تجاری، می‌تواند در زمینه توسعه‌تجارت به ما یاری برساند. با ابتکار سازمان توسعه‌تجارت ایران چند‌سالی است که به بخش‌خصوصی مجوز داده می‌شود تا در کشورهای دیگر با ایجاد مرکزی زمینه‌‌‌‌‌‌های ارائه خدماتی مثل مشاوره، بازاریابی، نمایشگاه‌های دائم، ایجاد محلی برای مذاکرات و عقد قراردادها، خدمات بانکی و بیمه‌‌‌‌‌‌ای و گمرکی را برای تجار فراهم کنند. به گفته این مقام مسوول؛ وزیر صمت در سفر اخیر خود به ارمنستان، مرکز تجاری ایران در ارمنستان را افتتاح کرد. معاون وزیر صمت با بیان اینکه نباید در فرآیند صادرات به صدور کالا بسنده کنیم، تصریح کرد: مکانیزمی در حال طراحی است که بتوانیم در سایه آن خدمات را به شکل بهتری به تجار و بازرگانان، سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان خدمات فنی‌مهندسی ارائه بدهیم. وی افزود: یکی از ابزارهای قدرتمند ما و نقاط مزیتی بسیار قوی ما صادرات خدمات فنی‌مهندسی است، به‌نظر می‌رسد بخش بزرگی از توسعه‌تجارت ما می‌تواند در این بخش و به کشورهای اوراسیا باشد البته مشروط به اینکه زیرساخت‌ها را به‌خصوص در حوزه بانکی و ضمانت‌نامه‌‌‌‌‌‌ها برای این صادرکنندگان فراهم‌کنیم.

وی با تاکید بر طراحی مکانیزم‌های پولی و بانکی در شرایط تحریم، گفت: قرارداد تهاتر کالا با ارمنستان امضا شد و بخشی از کالاها از سمت ما به آنجا می‌رود و از آن طرف گروه‌های کالایی دیگری وارد ایران خواهد شد. این مکانیزم جایگزینی برای جابه‌‌‌‌‌‌جایی ارز است؛ به بیان دیگر در شیوه تهاتر به‌جای اینکه ارز مبادله شود ارزش کالاها با یکدیگر تهاتر خواهند شد. بدون‌تردید این شیوه بستر توسعه‌تجارت را تا حدی تسهیل خواهد کرد؛ البته این مسیرها جایگزین صددرصدی مکانیزم‌های بین‌المللی و شناخته‌شده و استاندارد بانکی نیست ولی راه‌حل‌های مُسکن‌گونه و تسهیل‌کننده‌ای برای توسعه صادرات است. دهقان‌دهنوی با اشاره به بر‌‌گزاری نمایشگاه اوراسیا در تهران، بیان کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا و ایران در این نمایشگاه حضور خواهند داشت. این نمایشگاه فرصتی است برای اینکه بخش‌خصوصی ما و آنها با یکدیگر مذاکرات و قراردادهای تجاری خود را منعقد کنند؛ همچنین در اجلاس نخست‌وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ابتکار سازمان توسعه‌تجارت ایران، پیشنهاد تشکیل مذاکرات B۲B داده شد که این پیشنهاد با استقبال این اعضا مواجه شد.

معاون وزیر صمت با بیان اینکه اجرایی‌شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد تا پایان سال‌محقق نخواهد شد، گفت: زمان آن رسیده‌است که اندازه تجارت ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را افزایش بدهیم؛ رشد تجارت با این کشورها خوب است ولی هنوز اندازه آن بسیار کوچک است و برای تحقق این مهم باید زیرساخت و لجستیک خود را تقویت و برای چالش‌های پیش‌رو مانند مسائل بانکی و ارزی، سازوکارهایی را درنظر بگیریم که بتوانیم از کانال‌های بهتری این مهم را به نتیجه برسانیم.

وی ادامه‌داد: سرمایه‌گذاری‌های مشترک از طریق تولید محصولات مشترک، با هماهنگ‌سازی و تطبیق مقررات و استانداردها می‌تواند سهم بزرگ‌‌‌‌‌‌تری از تجارت اوراسیا را به ایران اختصاص بدهد؛ به‌عنوان مثال اگر فقط ۱۰‌درصد از تجارت این کشورها را به سمت خود بیاوریم از تجارت ۹۰۰‌میلیارد دلاری، حدود ۹۰‌میلیارد دلار برای ما خواهد بود که به‌نظر می‌رسد این هدف دور از دسترسی نیست و باید با جدیت آن را دنبال کنیم.