نیویورک‌تایمز گزارش داد؛ تهدید تغییرات آبوهوایی برای آنچه غذای نیمی از مردم است
تلاش جهانی برای احیای تولید برنج
برنجکاران درحال تغییر تقویم کاشت محصول خود هستند، از طرفی هم پرورشدهندگان روی انواع مختلفی از بذر کار می‌کنند تا این بذرها بتوانند در‌برابر بالا‌رفتن دما یا شور‌شدن خاک‌‌‌‌‌‌‌ها مقاومت کنند. در مناطقی از جهان که منابع آبی درحال اتمام است، کشاورزان مانع از خشک‌شدن مزارع خود نمی‌شوند. این کار به کاهش متان منجر می‌شود که یک گاز گلخانه‌‌‌‌‌‌‌ای قوی است که توسط شالیزارها در هوا منتشر می‌شود. بحران آبوهوایی برای کشاورزان مزارع کوچک اتفاقی ناگوار است که برای صدها‌میلیون کشاورز در آسیا صدق می‌کند. فام تان‌دائو، رئیس اداره آبیاری یکی از استان‌های ساحلی در ویتنام که یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده برنج در جهان است، در مورد وضعیت کشاورزان مزارع کوچک با توجه به بحران آبوهوایی می‌گوید؛ آنها باید خود را با این بحران وفق دهند، در غیر‌این‌صورت زندگی برایشان غیرممکن می‌شود. در چین، یک مطالعه نشان داده‌است که بارندگی شدید باعث کاهش کاشت برنج در ۲۰ سال‌گذشته شده‌است. از طرفی، هند نیز صادرات برنج را به دلیل نگرانی‌ها در مورد تامین غذای مردم خود محدود کرده‌است. همچنین در پاکستان، گرما و سیل باعث ازبین‌رفتن محصول شده‌است. در کالیفرنیا نیز خشکسالی‌‌‌‌‌‌‌های طولانی‌‌‌‌‌‌‌مدت باعث شده‌است که بسیاری از کشاورزان مزارع برنج خود را برای مدتی بدون کاشت رها کنند.
بر اساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود امسال تولید برنج در سرتاسر جهان با کاهش مواجه شود که عمدتا به دلیل شرایط آبوهوایی غیرمعمول است. این روزها، ویتنام برای توقف تولید برنج در نزدیک به ۲۵۰هزار هکتار زمین در دلتای مکونگ، آماده می‌شود. تغییرات آبوهوایی تا حدی در این امر مقصر است؛ اما افتتاح چندین سد در بالادست رودخانه مکونگ، باعث توقف جریان آب شیرین این رودخانه شده‌است. در سال‌هایی که میزان بارندگی کم است، برنجکاران حتی یک‌‌‌‌‌‌‌سوم محصول برنجی که قبلا کاشته می‌شد را هم نمی‌‌‌‌‌‌‌کارند، یا به پرورش میگو در شالیزار روی می‌‌‌‌‌‌‌آورند که اقدامی هزینه‌‌‌‌‌‌‌بر است و ممکن است زمین را بیشتر خراب کند.
چالش‌های کنونی با ۵۰ سال‌پیش متفاوت است. در آن زمان، جهان برای جلوگیری از قحطی نیاز به تولید برنج بسیار بیشتری داشت. همچنین دانه‌‌‌‌‌‌‌های هیبریدی پرمحصول که به‌‌‌‌‌‌‌وسیله کودهای شیمیایی رشد می‌کردند، به تولید بیشتر کمک کردند.
در دلتای مکونگ، کشاورزان در طول سال‌تا ۳ بار برداشت داشته و‌میلیون‌ها نفر را در داخل و خارج از این کشور تغذیه کردهاند. امروز اما همین سیستم تولید، باعث ایجاد مشکلات جدیدی در سراسر جهان شده‌است. این تولیدات سفره‌‌‌‌‌‌‌های زیرزمینی را تخلیه کرده و مصرف کود را افزایش داده‌است. از طرفی، به کاهش تنوع نژادهای برنج کاشته شده منجر شده و هوا را با دود ناشی از سوختن ساقه برنج آلوده کرده‌است.
علاوه‌بر این، تغییرات آبوهوایی، الگوی آفتاب و باران را که کاشت برنج به آن وابسته است، تغییر داده‌است. اما شاید نگران‌کننده‌ترین موضوع این باشد که بالا‌بودن غلظت دی‌‌‌‌‌‌‌اکسید‌‌‌‌‌‌‌کربن در اتمسفر باعث کاهش مواد مغذی موجود در هر دانه می‌شود؛ چراکه برنج هر روز توسط برخی از فقیرترین افراد جهان خورده می‌شود. همچنین برنج با مشکلات آبوهوایی دیگری هم مواجه است. تخمین زده می‌شود که این ماده‌غذایی ۸درصد از انتشار گاز متان در جهان را به خود اختصاص دهد. این عدد کسری از انتشار متان توسط زغال‌سنگ، نفت وگاز است که مجموعا ۳۵درصد از انتشار متان را تشکیل می‌دهند، اما سوخت‌های فسیلی را می‌توان با سایر منابع انرژی جایگزین کرد، ولی برنج تا حد زیادی قابل‌جایگزینی نیست. برنج از غلات اصلی برای حدود سه‌میلیارد نفر در جهان است.
یک تعادل پرخطر: برنج یا میگو؟
پس سال۱۹۷۵، با قحطی پس از جنگ، ویتنام تصمیم گرفت برنج بیشتری بکارد. این کشور به طرز چشمگیری موفق شد بعد از هند و تایلند به سومین صادرکننده بزرگ برنج در جهان تبدیل شود. دلتای مکونگ هم به مهم‌ترین منطقه برنج آن تبدیل شد، با این حال رودخانه مکونگ به‌دست انسان تغییر شکل یافته‌است. این رودخانه از جنوب‌شرقی چین شروع می‌شود و از میانمار، لائوس، تایلند و کامبوج عبور می‌کند.
امروز سدهای زیادی روی این رودخانه ساخته شده‌است و زمانی‌که این رود به ویتنام می‌رسد، آب شیرین کمی باقی می‌ماند تا آب دریا را که به داخل نفوذ می‌کند، خارج کند. بالا آمدن سطح دریا آب دریا، به شوری خاک و کانال‌های آبیاری منجر می‌شود و این مشکل با افزایش دما بدتر می‌شود، اما کشاورزان افزایش آب شور را پذیرفته‌‌‌‌‌‌‌اند و باید برای مقابله با آن آماده می‌شوند.
تغییرات آبوهوایی هم مشکل دیگری است. دیگر مانند گذشته نمی‌شود روی بارش باران‌‌‌‌‌‌‌های موسمی در ماه مه حساب کرد، بنابراین با توجه به سال‌های خشک، کشاورزان برای کاشت برنج ۱۰ تا
۳۰ روز زودتر از حد معمول عجله دارند. در مناطق ساحلی، بسیاری میان برنج و میگو که آب شور را تا حدی دوست دارد، درچرخش هستند. میگو سود بالایی دارد، اما خطرات زیادی هم دارد. بیماری می‌تواند به‌راحتی شروع شود و زمین را بایر سازد. برخی کشاورزان زمانی‌که آب شیرین در کانال وجود دارد برنج می‌کارند و زمانی‌که آب دریا به داخل نفوذ می‌کند میگو پرورش می‌دهند. برنج آب را تمیز می‌کند و میگو خاک را تغذیه می‌کند. براساس تحقیقی که به تازگی انجام‌شده است، کشاورزان باید تقویم خود را برای برنج و سایر غلات اصلی تغییر دهند.
اسرار برنج باستانی
یک قفسه در آزمایشگاه آرگلیا لورنس به دانه‌‌‌‌‌‌‌های برنج اختصاص یافته‌است، این قفسه شامل ۳۱۰نوع مختلف از برنج است. بسیاری از آنها بذرهای قدیمی هستند و اکنون به‌ندرت رشد می‌کنند، با این‌وجود آنها حاوی ابرقدرت‌های ژنتیکی هستند که دکتر لورنس، بیوشیمی‌‌‌‌‌‌‌دان دانشگاه ایالتی آرکانزاس، در تلاش برای یافتن این ژن‌‌‌‌‌‌‌هاست؛ به‌‌‌‌‌‌‌ویژه آنهایی که دانه‌‌‌‌‌‌‌های برنج را برای دوام آوردن در شب‌‌‌‌‌‌‌های‌گرم که یکی از حادترین خطرات تغییرات آبوهوایی است، تقویت می‌کنند. او تاکنون دو ژن از این دانه‌‌‌‌‌‌‌ها را یافته است که می‌توان از آنها برای پرورش گونه‌‌‌‌‌‌‌های هیبریدی جدید استفاده کرد. به گفته او ده‌‌‌‌‌‌‌ها سال‌بعد، کشاورزان به انواع بسیار متفاوت بذر نیاز خواهند داشت. دکتر لورنس در میان ارتشی از پرورشدهندگان برنج است که درحال توسعه انواع جدید برای تطابق با گرمایش زمین هستند. شرکت‌های چندملیتی بذر سرمایه‌گذاری زیادی در این مورد کردهاند. شرکت رایس تک (ricetEC) که اکثر برنجکاران در جنوب‌شرقی ایالات‌متحده از آن برنج می‌‌‌‌‌‌‌خرند، از تحقیقات دکتر لورنس حمایت می‌کند. با این‌حال، منتقدان معتقدند دانه‌‌‌‌‌‌‌های هیبریدی و کودهای شیمیایی مورد‌نیاز آنها کشاورزان را به‌شدت به محصولات این شرکت‌ها وابسته می‌کند و از آنجاکه نوید تولید بالا را می‌دهند، می‌توانند انواع ارثی را که می‌توانند در‌برابر خطرات تغییرات آبوهوایی مقاوم‌‌‌‌‌‌‌تر باشند از بین ببرند.
در بنگلادش، محققان بذرهای جدیدی کشف کردهاند که می‌توانند در مقابل تغییرات آبوهوایی مقاومت کنند. برخی از آنها می‌توانند برای چند روز که در آب‌های سیلابی غوطه‌‌‌‌‌‌‌ور هستند، رشد کنند. برخی دیگر می‌توانند در آب‌های شور رشد کنند. مدیر ارشد موسسه تحقیقات برنج بنگلادش در این‌باره می‌گوید مهم نیست که در مورد آب‌‌‌‌‌‌‌وهوا چه اتفاقی می‌افتد، مهم این است که بنگلادش نیاز به تولید بیشتر دارد.
شالیزارهای کم‌‌‌‌‌‌‌آب‌‌‌‌‌‌‌تر
برنج در تاریخ ایالات‌متحده نقش مهمی دارد. این محصول ایالت‌‌‌‌‌‌‌های ساحلی جنوب آمریکا را غنی‌‌‌‌‌‌‌تر کرد، چراکه آفریقایی‌‌‌‌‌‌‌های اسیرشده دانش کاشت برنج را با خود همراه آوردند.
امروزه، منطقه غالب کشت برنج در نزدیکی جایی‌که رودخانه می‌‌‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌‌‌پی به رودخانه آرکانزاس می‌رسد، گسترده شده است. مزارع در این منطقه بسیار وسیع هستند و گاهی اوقات بیش از ۲۰هزار هکتار وسعت دارند. این منطقه هم مانند دلتای مکونگ با خطرات تغییرات آبوهوایی مواجه است. شبها گرم‌‌‌‌‌‌‌تر است. باران نامنظم می‌‌‌‌‌‌‌بارد و آب‌های زیرزمینی به‌طور خطرناکی درحال کاهش هستند. بنجامین رانکل، استاد دانشگاه آرکانزاس، به کشاورزان آرکانزاس توصیه می‌کند بهتر است در این شرایط کشاورزان اجازه دهند مزارع کمی خشک شوند، سپس دوباره زمین‌‌‌‌‌‌‌ها را برای کاشت برنج غرقاب کنند. تحقیقات او نشان می‌دهد این کار انتشار متان برنج را تا ۶۰درصد کاهش می‌دهد.
