بررسی شاخص مدیران خرید صنعت در بهمن‌ماه نشان داد
برندگان و بازندگان شامخ صنعت
البته باوجود اینکه شاهد رشد شامخ صنعت در بهمن بودیم، به عقیده فعالان اقتصادی نرخ رشد شامخ مطابق با انتظارات پایان سال و مانند بهمن‌ماه هر سال نبوده است. در میان مولفه‌های اصلی بخش صنعت، به‌غیراز موجودی مواد اولیه که با کاهش شدید همراه بوده، سایر مولفه‌های اصلی نسبت به دی افزایش داشته‌اند. در میان صنایع منتخب، صنعت نساجی، برنده شامخ بهمن‌ماه بود و شامخ ۲۸/ ۶۵واحدی را ثبت کرد. پس از آن، صنعت ماشین‌سازی و لوازم خانگی با ثبت شامخ ۸۷/ ۶۴واحدی در رتبه دوم شامخ بهمن‌ماه قرار گرفت. صنعت پوشاک و چرم نیز مانند ماه‌های گذشته، وضعیت نامناسب‌تری را نسبت به صنایع منتخب داشت و با شامخ ۷۸/ ۵۲واحدی، بدترین صنعت در میان صنایع منتخب بود. البته گفتنی است که تمام صنایع منتخب در بهمن‌ماه شامخی بیش از ۵۰واحدی را ثبت کردند. با این وجود، میانگین شامخ در سایر صنایع، ۵/ ۴۷واحد بود.
شامخ صنعت در بهمن
شامخ کل صنعت در بهمن‌ماه ۱۴۰۱، به ۳۹/ ۵۷واحد رسید که رشد قابل‌توجهی نسبت به دی‌ماه ثبت کرده است و شاهد افزایش تقریبا ۱۲واحدی شامخ کل صنعت در بهمن‌ماه بودیم. در بهمن‌ماه، شاخص مقدار تولید محصولات، به ۷۳/ ۵۸واحد رسید که این میزان نسبت به دی‌ماه رشد بسیار خوبی را ثبت کرده است. شامخ مقدار تولید محصولات در بهمن‌ماه، رشدی قریب به ۲۰واحد، نسبت به دی‌ماه را به ثبت رسانیده است. همچنین شاخص میزان سفارشان جدید مشتریان نیز در بهمن‌ماه ۱۴/ ۶۳واحد ثبت شد که این شاخص نیز رشدی تقریبا ۲۰واحدی نسبت به دی‌ماه داشته است. سرعت انجام و تحویل سفارشات در بهمن‌ماه نیز ۸۴/ ۵۷واحد بوده که رشدی ۴واحدی نسبت به دی‌ماه را نشان می‌دهد. موجودی مواد اولیه خریداری‌شده اما، در بهمن‌ماه، وضعیت مناسبی نداشته و مانند ماه گذشته در محدوده ۴۳واحدی قرار داشته است.
در بهمن‌ماه، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی، رشد کمی نسبت به دی‌ماه ثبت کرد و به ۴۵/ ۵۳واحد رسید. قیمت خرید مواد اولیه مانند ماه‌های گذشته، روند صعودی خود را حفظ کرد و در بهمن‌ماه عدد ۷۱/ ۸۹واحد را ثبت کرد. شاخص موجودی محصول نهایی در انبار، این ماه هم نزولی بود و عدد ۷۹/ ۴۵واحد را ثبت کرد. این رقم در دی‌ماه ۴۸/ ۴۷واحد بوده است. میزان صادرات کالا در بهمن‌ماه، رشدی ۵واحدی را نسبت به دی‌ماه ثبت کرد و عدد ۴۶/ ۴۹واحد رسید. این شاخص با وجود رشد ۵واحدی، همچنان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. شاخص قیمت محصولات تولیدشده نیز با حفظ روند صعودی خود رشدی ۴واحدی را در بهمن‌ماه رقم زد و به ۹۸/ ۶۶واحد رسید.
در این میان، مصرف حامل‌های انرژی نیز در بهمن‌ماه صعودی بود و رشدی حدودا ۹واحدی را به ثبت رساند و به ۶۱/ ۵۷واحد رسید. یکی از شاخص‌هایی که وضعیت بسیار مناسبی را در بهمن‌ماه ثبت کرد شاخص میزان فروش محصولات بود. این شاخص با رشد بیش از ۲۰واحدی، در بهمن‌ماه به ۶۳/ ۵۸واحد رسید. همچنین تولیدکنندگان در بهمن‌ماه به تولید در ماه آینده خوش‌بین بودند و شاخص انتظارات تولید در ماه آینده در بهمن‌ماه به عدد ۶۱/ ۶۲واحد رسید. البته این شاخص تغییر محسوسی نسبت به ماه گذشته نداشت.
شامخ صنایع منتخب
شامخ تمام صنایع منتخب، رقم بالای ۵۰واحد ثبت شده است. صنعت نساجی بهترین وضعیت را رقم زد و برنده شامخ بهمن‌ماه شد. شامخ این صنعت در بهمن‌ماه، به ۲۸/ ۶۵واحد رسید. پس از آن، صنایع ماشین‌سازی و لوازم خانگی با ثبت رقم ۸۷/ ۶۴واحدی، دومین برنده شامخ بهمن‌ماه بودند. در بین صنایع منتخب، بدترین رقم شامخ را صنعت پوشاک و چرم ثبت کرده است. شامخ این گروه در بهمن‌ماه ۷۸/ ۵۲واحد ثبت شد. پس از آن نیز صنایع غذایی با ثبت رقم ۹۸/ ۵۴واحدی، بدترین عملکرد را در بین صنایع منتخب بهمن‌ماه رقم زدند.
صنایع لاستیک و پلاستیک
شامخ گروه صنایع لاستیک و پلاستیک برای بهمن‌ماه رقم ۰۸/ ۵۸واحدی را ثبت کرد. مقدار تولید در این صنعت ۸۵/ ۶۳واحد، میزان سفارشات جدید آن ۶۹/ ۵۷واحد، سرعت انجام و تحویل سفارش ۸۵/ ۵۳واحد و موجودی مواد اولیه آن ۵۴/ ۶۱واحد بوده است. رقم شامخ در میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در این صنعت، ۳۸/ ۶۵واحد بود. همچنین قیمت خرید مواد اولیه در این صنعت، رقم ۷۷/ ۸۰واحدی را ثبت کرد. شامخ موجودی محصولات در این صنعت ۲۳/ ۶۹واحد و میزان صادرات کالاها نیز ۵۴/ ۶۱واحد بوده است.
صنایع نساجی
شامخ گروه صنایع نساجی در بهمن‌ماه، عدد ۲۸/ ۶۵واحد را ثبت کرد. در این صنعت، مقدار تولید محصولات و میزان سفارشات جدید، در محدوده ۲۲/ ۷۲واحد قرار داشت. همچنین سرعت انجام و تحویل سفارش عدد ۷۸/ ۷۷واحدی را ثبت کرد. موجود مواد اولیه در این صنعت، ۸۹/ ۳۸ واحد و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در صنعت نساجی ۵۰واحد بوده است. نکته جالب توجه آن است که قیمت خرید مواد اولیه صنعت نساجی عدد ۱۰۰واحد را برای بهمن‌ماه ثبت کرد. همچنین موجودی محصول در انبار ۸۹/ ۳۸واحد بوده است. میزان صادرات کالاها نیز در رقم ۵۶/ ۵۵واحدی قرار دارد و قیمت محصولات تولیدشده ۷۸/ ۷۷واحد، مصرف حامل‌های انرژی ۶۷/ ۶۶واحد، میزان فروش محصولات ۳۳/ ۸۳واحد و انتظارات تولید در ماه آینده نیز ۶۷/ ۶۶واحد بوده است.
ماشین‌سازی و لوازم خانگی
شامخ این صنعت در بهمن‌ماه در محدوده ۸۷/ ۶۴واحدی قرار گرفت. مقدار تولید محصولات در این گروه، نسبت به بسیاری از گروه‌های منتخب دیگر، وضعیت مناسب‌تری داشت و عدد ۴۲/ ۶۸واحد را ثبت کرد. میزان سفارشات جدید در این گروه ۱۶/ ۶۳واحد بود. همچنین سرعت انجام و تحویل سفارش در گروه ماشین‌سازی و لوازم خانگی با ثبت رقم ۳۲/ ۷۶واحدی بهترین عملکرد را در بین صنایع منتخب بهمن‌ماه رقم زد. موجود مواد اولیه در این صنعت ۱۱/ ۴۲واحد، قیمت خرید مواد اولیه ۷۴/ ۹۴واحد، موجودی محصولات در انبار ۹۵/ ۲۸واحد و انتظارات تولید در ماه آینده نیز ۷۹/ ۶۵واحد بوده است.
صنایع کانی غیرفلزی
شامخ این گروه در بهمن‌ماه رقم ۹۳/ ۵۸واحد را ثبت کرد. مقدار تولید محصولات در این گروه رقم ۵۷/ ۵۳واحدی را ثبت کرد. میزان سفارشات جدید در این گروه پس از نساجی، بهترین عملکرد را در میان صنایع منتخب برای بهمن‌ماه داشته و رقم ۴۳/ ۷۱واحد را ثبت کرد. موجودی مواد اولیه و مصرف حامل‌های انرژی در گروه کانی غیرفلزی، ۲۹/ ۳۹واحد بوده است. لازم به ذکر است که انتظارات تولید در ماه آینده در این صنعت بهترین عملکرد را در میان صنایع منتخب بهمن‌ماه داشته و رقم ۷۱/ ۸۵واحد را به ثبت رسانیده است.
صنایع فلزی
صنایع فلزی در بهمن‌ماه شامخ ۲۸/ ۵۶واحد را به ثبت رسانید. مقدار تولید محصولات در این گروه ۲۸/ ۵۶واحد، میزان سفارشات جدید آن ۸۳/ ۶۳واحد، سرعت انجام و تحویل سفارش ۵۰واحد و موجودی مواد اولیه آن ۶۲/ ۴۳واحد بوده است. قیمت خرید مواد اولیه در این گروه نیز عدد بالای ۹۰واحد را ثبت کرد. شامخ موجودی محصولات در این گروه ۴۳/ ۴۰واحد، قیمت محصولات تولیدشده ۶۶/ ۷۷واحد و مصرف حامل‌های انرژی ۴۵/ ۵۷واحد بود. انتظارات تولید در ماه آینده این گروه نیز رقم ۵۱/ ۵۸واحد را ثبت کرد.
صنایع غذایی
شامخ گروه صنایع غذایی در بهمن‌ماه رقم ۰۸/ ۵۴واحد را به ثبت رسانید. مقدار تولید محصولات در این صنعت ۳۳/ ۵۸واحد، میزان سفارشات جدید ۶۷/ ۵۶واحد، سرعت انجام و تحویل سفارشات ۶۷/ ۵۶واحد و موجودی مواد اولیه نیز ۴۰واحد بوده است. موجودی محصولات در این صنعت رقم ۳۳/ ۶۳واحدی، مصرف حامل‌های انرژی ۳۳/ ۵۳واحد و انتظارات تولید در آینده نیز ۶۷/ ۵۶واحد بود.
صنایع شیمیایی
شامخ گروه صنایع شیمیایی در بهمن‌ماه در محدوده ۲۹/ ۵۷واحد قرار گرفت. در این گروه شامخ مقدار تولید محصولات ۴۲/ ۶واحد، میزان سفارشات جدید ۵۰/ ۶۲واحد، موجودی مواد اولیه ۷۹/ ۴۴واحد و قیمت خرید مواد اولیه نیز ۴۲/ ۸۵واحد بود. میزان صادرات کالاها در این صنعت، در محدوده ۹۶/ ۴۸واحد و انتظارات تولید در ماه آینده هم در محدوده ۱۷/ ۵۴واحد قرار گرفت.
صنایع چوب، کاغذ و مبلمان
گروه صنایع چوب، کاغذ و مبلمان در بهمن‌ماه شامخ ۷۳/ ۵۶واحدی را ثبت کرد. مقدار تولید محصولات در این گروه، در محدوده ۵۰واحدی قرار گرفت. شامخ میزان سفارشات جدید ۲۳/ ۶۹واحد، سرعت انجام و تحویل سفارش ۸۵/ ۵۳واحد، میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی، ۵۰واحد و قیمت خرید مواد اولیه ۴۶/ ۸۸واحد بوده است. همچنین میزان صادرات کالاها در این گروه ۸۵/ ۵۳واحد و انتطارات تولید در ماه آینده نیز ۰۸/ ۷۳واحد بوده است.
پوشاک و چرم
شامخ گروه پوشاک و چرم در بهمن‌ماه ۷۸/ ۵۲واحد بود. مقدار تولید محصولات در این گروه ۵۶/ ۵۵واحد، میزان سفارشات جدید ۱۱/ ۶۱واحد و سرعت انجام و تحویل سفارش نیز در محدوده ۵۶/ ۵۵واحدی قرار داشت. موجودی مواد اولیه در این صنعت ۳۳/ ۳۳واحد و انتظارات تولید در ماه آینده آن شامخ ۵۰واحدی را به ثبت رسانیدند.
مشکلات اصلی از دید برخی از فعالان اقتصادی در بهمن‌ماه ۱۴۰۱
از مشکلات اصلی فعالان اقتصادی در بهمن‌ماه می‌توان به مواردی که در ادامه ذکر می‌شود، اشاره کرد. جهش بی‌رویه نرخ ارز، همه فعالان اقتصادی را در تامین مواد اولیه موردنیاز با مشکل روبه‌رو کرده است و عرضه‌کنندگان تمایل به فروش ندارند یا در قیمت‌های بسیار بالا عرضه می‌شود. همچنین شدت بی‌ثباتی قیمت‌ها به حدی است که باعث شده بسیاری از عرضه‌کنندگان مواد اولیه تمایلی به فروش کالا نداشته باشند و شرکت‌ها حتی برای خرید یک روز مواد موردنیاز هم نمی‌توانند برنامه‌ریزی کنند.
در صنایع فلزی یکی از مشکلات اساسی، نحوه رفع تعهدات ارزی بانک مرکزی و الزام به ورود ارز حاصل از صادرات بود. این مساله باعث شده بسیاری از شرکت‌ها که ارز صادراتی را صرف خرید و جایگزین کردن مواد اولیه می‌کنند، در برخی از دوره‌ها با تراز منفی روبه‌رو باشند. به‌خصوص با جهش قیمت ارز واردات مواد اولیه با قیمت‌های بالا انجام می‌شود و این در حالی است که سهم زیادی از ارز حاصل از صادرات صرف توسعه و تامین مواد اولیه می‌شود. همچنین به‌‌رغم افزایش سفارشات، بی‌ثباتی نرخ ارز و افزایش شدید قیمت مواد اولیه باعث شده در ماه‌های آینده جایگزینی، قیمت‌گذاری و برنامه‌ریزی امکان‌پذیر نباشد.
علاوه بر این، شرکت‌ها همچنان با کمبود مواد اولیه و مشکل قطع برق و گاز روبه‌رو هستند. گفتنی است که دستوری بودن قیمت‌گذاری دولت برای مرغداری‌ها در شرایطی که قیمت تمام‌شده بسیار بالاتر است تولید را به‌شدت با مشکل روبه‌رو خواهد کرد و شرکت‌ها ترجیح می‌دهند جوجه‌ریزی نکنند. به دلیل تعطیلی بسیاری از خطوط تولید، تقاضای مشتریان صنایع وابسته در صنعت نساجی نیز کاهش داشته است و برخی مواد اولیه از طریق واردات تامین می‌شود و به نرخ ارز آزاد خریداری می‌کنند.
