اهداف کمّی تجارت خارجی ایران برای امسال «با احتیاط» تغییر کرد
اعداد کلیدی صادرات ۱۴۰۱
در مجموع صادرات کالا در سال۱۴۰۰ رقمی معادل ۴۶میلیارد و ۷۸۲میلیون دلار بوده که هدفگذاری صادراتی برای آن دستیابی به صادرات ۴۹میلیارد و ۹۹۷میلیون دلاری است. در بخش خدمات نیز ۵میلیارد و ۴۲۵میلیون دلار صادرات صورت‌گرفته که در سال‌جاری رسیدن به رقم ۶میلیارد و ۵۰۰میلیون دلاری مدنظر است. علاوه‌بر این برآوردها نشان می‌دهد پتروشیمی و میعانات گازی و صنایع معدنی در بین گروه‌های کالایی و بخش‌های عمده، در سال‌جاری پیشتازان صادرات خواهند بود. تحلیل «دنیای‌اقتصاد» این است که سیاستگذار به شکلی محتاطانه اهداف صادراتی را افزایش داده است. موضوعی که از یک‌سو نشان از برخی ابهامات در امکان‌‌‌‌‌‌پذیری تحقق رشدهای بالا در صادرات غیرنفتی دارد و از دیگر سو، شانس دسترسی به اهداف مدنظر دولت را در حوزه تجارت خارجی بالا می‌‌‌‌‌‌برد.
صنعت
در بخش صنعت در سال۱۴۰۰ شاهد صادرات ۳۰میلیارد و ۶۶۹میلیون دلاری بوده‌ایم. حال بر اساس برآوردهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، قرار است صادرات این بخش در سال‌جاری به ۳۲میلیارد و ۸۵۵میلیون دلار برسد. در بخش صنعت، ۱۳ گروه کالایی مورد‌ارزیابی قرار گرفته و هدفگذاری صادراتی برای سال۱۴۰۱ برای آنها به تفکیک اعلام شده است.
پتروشیمی، پایه نفتی و میعانات گازی: این گروه کالایی در سال1400 معادل 24میلیارد و 811هزار دلار صادرات داشته است. در برنامه وزارت صمت عنوان شده است که هدفگذاری صادراتی در این بخش در سال1401 دستیابی به صادرات 26میلیارد و 500میلیون دلاری است.
برق و مخابرات و تجهیزات پزشکی: در سال1400 در این بخش 305میلیون دلار صادرات انجام شده است که بنا بر آنچه اعلام شده، در سال1401 رسیدن به رقم 321میلیون دلار مدنظر است.
لوازم‌خانگی و مبلمان اداری و منزل: در این بخش در سال‌گذشته شاهد صادرات 356میلیون دلاری بوده‌ایم. هدفگذاری صادراتی برای این گروه کالایی در سال‌جاری، 375میلیون دلار است.
دارو: صادرات دارو در سال1400 معادل 101میلیون دلار بوده است. هدفگذاری صادراتی برای این گروه کالایی در سال‌جاری، دستیابی به رقم 130میلیون دلاری است.
خودرو و نیروی محرکه: در سال‌گذشته 158میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی محقق شده و برای سال‌جاری رسیدن به صادرات 166میلیون دلاری مدنظر است.
ماشین‌سازی و تجهیزات: صادرات ایران در سال‌گذشته در این گروه کالایی به 588میلیون دلار رسیده است. حال هدفگذاری صادراتی برای این گروه کالایی در سال‌جاری دستیابی به رقم 619میلیون دلار است.
محصولات پلیمری: صادرات این محصولات در سال1400 رقمی معادل یک‌میلیارد و 237میلیون دلار بوده و هدفگذاری صادراتی برای سال1401، رسیدن به صادرات یک‌میلیارد و 303میلیون دلار است.
سلولزی: صادرات این گروه کالایی در سال‌گذشته ارزشی معادل 255میلیون دلار داشته است. هدفگذاری وزارت صمت برای سلولزی در سال‌جاری دستیابی به صادرات 269میلیون دلاری است.
محصولات شیمیایی: این گروه کالایی هم صادراتی به ارزش 635میلیون دلار را در سال‌گذشته تجربه کرده است. هدفگذاری صادرات برای محصولات شیمیایی رسیدن به صادرات 700میلیون دلاری در سال1401 است.
نساجی و پوشاک، کیف، کفش و چرم: صادرات در این گروه کالایی در سال1400 رقمی معادل 792میلیون دلار بوده است که بر اساس آنچه وزارت صمت اعلام کرده، هدفگذاری صادراتی برای این کالاها 900میلیون دلار در سال‌جاری است.
صنایع تبدیلی: صادرات صنایع تبدیلی در سال1400 ارزشی معادل 625میلیون دلار داشته است. دستیابی به صادرات 688میلیون دلاری در سال‌جاری، هدف صادراتی این گروه است.
شیرینی و شکلات: صدور شیرینی و شکلات در سال1400 رقم 415میلیون دلاری را ثبت کرده است. هدفگذاری صادرات این گروه کالایی در سال‌جاری رسیدن به صادرات 455میلیون دلاری است.
محصولات لبنی: این گروه کالایی صادراتی معادل 391میلیون دلار در سال1400 داشته است. وزارت صمت دستیابی به صادرات 429میلیون دلاری را برای این محصولات هدفگذاری کرده است.
معدن
بخش معدن شامل سه گروه کالایی است. بر اساس برآوردهای وزارت صمت، در سال1400 میزان صادرات کل بخش معدن در این سه گروه به 641میلیون دلار رسید، اما هدفگذاری برای این بخش در سال‌جاری، رسیدن به 675میلیون دلار صادرات است.
سنگ‌آهن و کنسانتره آهن: بیشترین صادرات در بین سه گروه کالایی بخش معدن در سال‌گذشته مربوط به صدور سنگ‌آهن و کنسانتره آهن بوده که رقمی معادل 305میلیون دلار است. هدفگذاری صادراتی برای این گروه کالایی رسیدن به رقم 321میلیون دلار است.
سنگ مس و کنسانتره مس: در این گروه کالایی در سال‌گذشته صادراتی معادل 96میلیون دلار رقم خورده است. ارزیابی‌های وزارت صمت هدف صادراتی سنگ‌مس و کنسانتره مس در سال‌جاری را رسیدن به رقم 101میلیون دلار اعلام کرده است.
سایر مواد معدنی (فلزی و غیرفلزی) : صدور کالا در این گروه کالایی در سال‌گذشته 240میلیون دلار بوده و بر اساس هدفگذاری‌های صورت‌گرفته در این بخش، صادرات در این بخش تا پایان سال باید به 253میلیون دلار برسد.
صنایع معدنی
یازده گروه کالایی در بخش صنایع معدنی صادرات دارند که در سال‌گذشته توانستهاند رقم صادرات این بخش را به 11میلیارد و 542میلیون دلار برسانند. وزارت صمت دستیابی به صادرات 12میلیارد و 154میلیون دلاری این بخش در سال‌جاری را به‌عنوان هدف اعلام کرده است.
آهن اسفنجی: صادرات 260میلیون دلاری در این گروه کالایی در سال1400 رقم خورده است. هدفگذاری صادراتی برای آهن اسفنجی در سال1401 رسیدن به رقم 274میلیون دلاری است.
سنگ‌های ساختمانی: در سال‌گذشته 171میلیون دلار سنگ ساختمانی به بازارهای هدف صادر شده است. هدفگذاری ارزشی صدور این گروه کالایی در سال‌جاری دستیابی به رقم 180میلیون دلار است.
سیمان و کلینکر: ارزش صادرات سیمان و کلینکر در سال‌گذشته 300میلیون دلار بوده است. در سال‌جاری دستیابی به صادرات 316میلیون دلاری مدنظر سیاستگذاران است.
شمش آلومینیوم: صادرات شمش آلومینیوم در سال‌گذشته ارزشی معادل 662میلیون دلار داشته است. متولیان تجارت خارجی کشور رسیدن به صادرات 697میلیون دلاری برای این کالا را در دستور کار قرار داده‌اند.
شمش سرب و روی: در سال‌گذشته 614میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. رسیدن به صادرات 647میلیون دلاری شمش سرب و روی در سال1401 نیز از سوی سیاستگذاران اعلام شده است.
شمش فولاد: صادرات این گروه کالایی در سال‌گذشته 4میلیارد و 534میلیون دلار بوده و در سال‌جاری هدفگذاری برای این کالا دستیابی به صادرات 4میلیارد و 774میلیون دلاری است.
کاتد مس: صدور کاتد مس در سال1400 ارزشی معادل یک‌میلیارد و 480میلیون دلار داشته است. در سال‌جاری قرار است این گروه کالایی صادراتی معادل یک‌میلیارد و 558میلیون دلار داشته باشد.
کاشی و سرامیک: در سال‌گذشته 131میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. هدفگذاری صادراتی کاشی و سرامیک در سال‌جاری رسیدن به رقم 138میلیون دلار است.
محصولات تخت فولادی: در سال‌گذشته 539میلیون دلار از این گروه کالایی صادر شده است. در سال‌جاری قرار است این رقم به 568میلیون دلار برسد.
محصولات طویل فولادی: ارزش صادرات محصولات طویل فولادی در سال1400 معادل یک‌میلیارد و 768میلیون دلار بوده که در سال1401 دستیابی به صادرات یک‌میلیارد و 862میلیون دلاری مدنظر قرار دارد.
سایر صنایع معدنی (فلزی و غیرفلزی): فروش یک‌میلیارد و 83میلیون دلار از این گروه کالایی در سال1400 اتفاق افتاده است. بر اساس هدفگذاری وزارت صمت، این گروه کالایی در سال1401 باید معادل یک‌میلیارد و 140میلیون دلار صادرات داشته باشد.
فرش و صنایع‌دستی
بخش فرش و صنایع‌دستی از دو گروه کالایی صنایع‌دستی و فرش دستباف به‌جز گلیم تشکیل شده است. در مجموع در سال‌گذشته 194میلیون دلار در این بخش صادرات انجام شده است. هدفگذاری صادراتی برای بخش مذکور نیز رسیدن به رقم صادراتی 204میلیون دلاری است.
صنایع‌دستی: این گروه کالایی در سال1400 صادراتی معادل 133میلیون دلار داشته است، اما در سال1401 قرار است ارزش صادرات صنایع‌دستی به 140 میلون دلار برسد.
فرش دستباف (به‌جز گلیم) : در سال‌گذشته 61میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده و هدفگذاری صادراتی برای سال1401 در این گروه رسیدن به رقم صادراتی 64میلیون دلاری است.
کشاورزی
این بخش شامل چهار گروه کالایی است که در مجموع توانستهاند رقم صادرات بخش کشاورزی را به 3میلیارد و 736میلیون دلار برسانند. بر اساس هدفگذاری‌های انجام شده، کل بخش کشاورزی در سال1401 باید صادراتی معادل 4میلیارد و 109میلیون دلار داشته باشد.
محصولات حیوانی و صنایع وابسته: صادرات این گروه کالایی در سال‌گذشته 321میلیون دلار بوده است. هدفگذاری صادراتی برای محصولات حیوانی و صنایع وابسته برای سال‌جاری نیز دستیابی به رقم 353میلیون دلار است.
خشکبار: صدور خشکبار در سال‌گذشته به بازارهای هدف ارزشی معادل یک‌میلیارد و 512میلیون دلار داشته است. برای سال1401 رسیدن به رقم صادراتی یک‌میلیارد و 663میلیون دلاری مدنظر است.
گل و گیاه: در سال‌گذشته صادرات گل و گیاه ارزشی معادل 272میلیون دلار داشته است که در سال‌جاری قرار است این رقم به 299میلیون دلار برسد.
میوه و تره‌بار: صادرات میوه و تره‌بار در سال1400 رقمی معادل یک‌میلیارد و 631میلیون دلار بوده و قرار است در سال1401 این رقم به یک‌میلیارد و 794میلیون دلار برسد.
خدمات
در بخش خدمات 6 گروه صادراتی وجود دارد که توانستهاند در سال1400 ارزآوری 5میلیارد و 425میلیون دلاری داشته باشند. هدفگذاری صادراتی برای بخش خدمات در سال1401 این است که بتوانند در پایان سال‌به رقم صادراتی 6میلیارد و 500میلیون دلار برسند.
خدمات فنی و مهندسی: در سال‌گذشته صادرات خدمات فنی و مهندسی ارزشی معادل 2میلیارد و 300میلیون دلار داشته است. کشورهایی که در سال‌جاری می‌توانند هدف صادرات خدمات فنی و مهندسی باشند عبارتند از: عراق، افغانستان، پاکستان، ترکیه، روسیه، امارات، قزاقستان، عمان، قطر، جمهوری‌آذربایجان، مالزی، ارمنستان، ترکمنستان، چین، اندونزی، اوگاندا، الجزایر، ساحل‌عاج و یونان. در سال1401 دستیابی به صادرات 3میلیارد دلاری در این خدمت، مدنظر سیاستگذار است.
ترانزیت: در این بخش از حوزه خدمات، 2میلیارد و 455میلیون دلار ارزآوری در سال‌گذشته صورت‌گرفته است. کشورهای مشترک و منتفع از کریدورهای ترانزیتی نیز برای سال‌جاری می‌توانند به‌عنوان کشورهای هدف مورد‌توجه قرار بگیرند، ضمن اینکه قرار است در سال‌جاری 2میلیارد و 600میلیون دلار ارزآوری در این خدمت رخ دهد.
صنایع خلاق: صادرات صنایع خلاق در سال1400 رقمی معادل 250میلیون دلار بوده که قرار است در سال1401 به 300میلیون دلار برسد. کشورهای هدف صادراتی برای این خدمت نیز کشورهای حوزه خلیج‌فارس، ایتالیا، اسپانیا، آلبانی و نیز کشورهای مسلمان هستند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات: ارزش صادرات این خدمت در سال‌گذشته 320میلیون دلار بوده است. در سال‌جاری نیز رسیدن به صادرات 400میلیون دلاری مدنظر سیاستگذار است. همچنین کشورهای امارات، استرالیا، آلمان، انگلستان، کانادا، کشورهای مشترک‌المنافع به‌عنوان کشورهای هدف صادراتی این خدمت معرفی شده‌اند.
گردشگری: در این بخش برآوردی از ارزش ارزآوری سال‌گذشته و امسال صورت نگرفته است.
سایر خدمات: در سال‌گذشته در این گروه، 100میلیون دلار ارزآوری صورت‌گرفته و برآوردها حاکی از رسیدن این رقم به 200میلیون دلار در سال‌جاری است.
کشورهای هدف برای این گروه نیز شامل پاکستان، ترکیه، روسیه، امارات، قزاقستان، عمان، عراق، کویت، قطر، جمهوری‌آذربایجان، هند، ارمنستان، افغانستان، ترکمنستان، چین، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، بحرین، و عربستان‌سعودی است.
