اعلام اولویتهای برنامه خودکفایی
براساس آنچه از سوی متولی وزارت جهادکشاورزی عنوان شد، «گندم» در نقطه کانونی توجه سیاستگذار در چارچوب اولویتهای خودکفایی قرار دارد و محصولاتی مانند «دانههای روغنی»، «جو» و «پنبه» در ردههای بعدی سیاست خوداتکایی قرار دارند. سرپرست وزارت جهادکشاورزی در این خصوص اعلام کرد که مطمئنا برنامه خودکفایی گندم استمرار خواهد یافت و در کنار آن برای کاهش وابستگی محصولاتی مانند جو و دانههای روغنی اقدامات جدیدی در دستور کار قرار میگیرد. از سوی دیگر مطابق اظهارات کشاورز، این ظرفیت وجود دارد که تمام نیاز کشور در حوزه پنبه طی ۳ تا ۴ سال آینده در داخل تامین شود. اما محور دوم به رویکرد کلان وزارت جهادکشاورزی در حوزه واردات اختصاص داشت.
سرپرست وزارتخانه مزبور نسبت به سیاستهای وارداتی اظهار نگرانی کرد و گفت که واردات به معنای سرکوب تولید داخلی است. به گفته او در مواردی بیش از نیاز یک سال کشور برنج یا شکر وارد شده است، به همین دلیل تغییر رویکرد وارداتی امری ضروری است. کشاورز در عین حال میان واردات محصول نهایی و واردات تکنولوژی و دانش فنی تفکیک قائل شد و تاکید کرد که در حوزه دانش روز دنیا نیازمند مبادله و تعامل با جهان هستیم و نمیتوانیم تولیدکنندگان داخلیمان را از دسترسی به تکنولوژی روز دنیا محروم کنیم.
از سوی دیگر باید دغدغه مصارف مردم را داشته باشیم، اما با این وجود رویکرد فعلی وارداتی نگرانکننده است. او همچنین بر لزوم توجه به توسعه گلخانهها تاکید کرد و گفت: اصلاح الگوی کشت علوفه با توجه به مشکلات آب و ضرورت تولید شیر باید به صورت پروژهای جدی انجام شود که اکنون شکل پایلوت آن عملیاتی شده است. عباس کشاورز همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر معرفی وی از سوی رئیس جمهوری به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت جهادکشاورزی تصریح کرد که هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است.
عباس کشاورز، سرپرست وزارت جهادکشاورزی در نشست خبری روز گذشته خود اظهار کرد: طرح الگوی کشت محصولات کشاورزی در مراحل نهایی شدن قرار دارد. در این حوزه حدود ٤ تا ٥ سال اقدامات کارشناسی و بررسی انجام شده و چند کار مکمل باقیمانده که باید انجام شود و زمان زیادی نمیبرد که آن را مطرح و عرضه کنیم. سرپرست وزارت جهادکشاورزی با تاکید بر اینکه خودکفایی گندم بهطور قطع ادامه خواهد یافت، گفت: در برخی محصولات نیز باید در حوزه خوداتکایی کار کنیم که از جمله این محصولات دانههای روغنی است. ما باید در این حوزه بیشتر کار کنیم و وابستگی کشور را کاهش دهیم. همچنین «جو» ظرفیت خوبی در این زمینه دارد و به اندازه کافی به آن پرداخته نشده است. کشاورز اضافه کرد: در پنبه نیز میتوانیم نیاز کشور را طی ٣ تا ٤ سال در داخل تامین کنیم. این مقام مسوول در وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه نسبت به واردات نگران هستم، افزود: واردات عملا به معنای سرکوب تولید داخلی است.
وی ادامه داد: به عنوان مسوول تولید نمیتوانم در برابر تصمیمات وارداتی یک تنه بایستم. گاهی اتفاق افتاده که در مواقعی بیش از نیاز یکسال برنج یا شکر وارد شده است البته باید دغدغه مصرف مردم و تامین نیاز آنها را داشته باشیم اما رویکرد وارداتی نگران کننده است. کشاورز در عین حال تصریح کرد: البته واردات تکنولوژی و دانش نباید با کالا اشتباه گرفته شود؛ ما در حوزه تکنولوژی و دانش نیازمند مبادله و تعامل با جهان هستیم و نمیتوانیم تولیدکنندگان را از دسترسی به تکنولوژیهای روز محروم کنیم.
کشاورز اضافه کرد: با این رویه واردات شکر را از یک میلیون و ٦٠٠ هزارتن به ٦٠٠ هزارتن کاهش دادهایم و در واقع در واردات شکر ٤٠٠ میلیون دلار صرفهجویی شده و در ازای آن ٢٣ میلیون دلار بذر وارد کشور شده است. کشاورز در پاسخ به پرسشی مبنی بر تغییر نرخ خرید تضمینی گندم در سالجاری گفت: درباره تغییر قیمت گندم اطلاعی ندارم و چنین مسالهای حداقل در شورای اقتصاد مطرح نیست و فکر نمیکنم فعلا در دستور کار دولت باشد.
کشاورز در پاسخ به پرسشی درخصوص ارائه آمارهای متفاوت از تولید گندم گفت: تولید در سال زراعی گذشته به اندازه کافی انجام شده است.
وی توضیح داد: برای کالاهای اساسی یک ذخیره استراتژیک تعریف شده که این ذخایر را در هر شرایطی کشور باید داشته باشد که همه کشورها نیز دارند. رویکرد واردات نیز بهخاطر این ذخایر است اگر چه از نظر ما در سال زراعی گذشته میزان تولید برای این منظور کفایت میکرده است. کشاورز با اشاره به اینکه قیمت خرید گندم در سال گذشته مورد پذیرش کشاورزان نبود، افزود: قیمت جو هیچگاه بالاتر از نرخ گندم نبوده است و همیشه قیمت جو ٢٥ درصد کمتر از گندم بوده است اما در سال گذشته در مناطقی از کشور قیمت جو به بالای ١٨٠٠ تا ١٩٠٠ تومان رسید که این باعث میشود گندم با بخشی از جو یا حتی ذرت جایگزین شود. وی تصریح کرد: کشت گندم در سالجاری وضعیت مطلوبی دارد ضمن اینکه شرایط بارندگی مساعدتر از سال قبل بوده است.
کشاورز در بخش دیگری از صحبتهای خود بر صیانت از جنگلها تاکید کرد و گفت: صیانت از جنگل و حفظ کاربری اراضی کشاورزی خط قرمز ما است، ضمن اینکه اصلاح باغات را باید در دستور کار قرار دهیم.
وی با اشاره به اینکه آسیبهای کشاورزی با توجه به اقلیم متنوع شده است، گفت: با مدیریت بحران نمیتوانیم آسیبها را کنترل کنیم بلکه باید مدیریت ریسک و خشکسالی مستقر شود؛ یعنی گروههایی که میتوانند ریسک را مدیریت کنند. به عنوان مثال درخت گردویی را به کشاورزان معرفی کنیم که در برابر سرما مقاوم است و آن را مدیریت میکند. سرپرست وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه دولت در بخش کشاورزی نباید اینقدر بزرگ باشد، گفت: تصدیگریها باید به بخش خصوصی واگذار شود که البته این به معنای رهاسازی نیست.