آسیب‌شناسی‌ها نشان می‌دهد قاچاق کالا در کشور به یک پدیده مخرب بدل شده که بسیاری از دستگاه‌ها و بخش‌های اقتصادی را درگیر خود کرده است. در این میان، گستردگی مرزهای جغرافیایی در کنار همسایگان با نظام‌های نه چندان با ثبات و همچنین وجود مبادی و شیوه‌های متنوع انجام قاچاق، مقابله با این پدیده را دشوارتر ساخته است. با این حال، قاچاق کالا یک عنوان همراه با بار منفی برای فعالیت‌های متنوعی است که هم‌اکنون به‌عنوان یک واقعیت اقتصادی، جامعه ایرانی را درگیر کرده است. درست به همین دلیل است که امر مقابله با قاچاق کالا، به‌رغم وفاق و اراده جمعی همه سازمان‌ها بر آن، به یک مساله پیچیده تبدیل شده است. تحلیلگران معتقدند باز کردن این گره کور، مستلزم آنالیز درست آن و تفکیک و سطح‌بندی همه فعالیت‌هایی است که مارک قاچاق را بر پیشانی خود دارد. با یک نگاه بی‌طرفانه می‌توان دید که بسیاری از فعالیت‌هایی که این برچسب منفی را بر خود دارند، در واقعیت امر فعالیتی اقتصادی و بازرگانی است که مانند دیگر فعالیت‌های بازرگانی عرضه و تقاضا را به هم مربوط می‌سازد. هم‌اکنون در صحنه عمل اما، در مورد پدیده قاچاق یک تناقض وجود دارد. از طرفی، طیف وسیعی از فعالیت‌ها را قاچاق می‌دانیم و سعی بر مقابله با آن را داریم و از طرف دیگر بنا به مصالحی، برای همین فعالیت‌ها مفرهایی مانند کالای همراه مسافر، ته‌لنجی، گذر مرزی و واردات مجاز تعاونی‌های مرزنشین را قائل شده و پذیرفته‌ایم. بنابراین قاچاق در حجم وسیع هم از مبادی رسمی (به دلیل عدم توانایی یا عدم اراده واحد بر کنترل آن) و هم از طرق خرده‌پا، به دلیل ایجاد مفرها و مجوزهای قانونی، وارد کشور شده و آثار منفی خود را بر تولید و اشتغال داخلی داشته است.

حال در تازه‌ترین خبرها، آمارهای رسمی از کالاهای قاچاق کشف شده در سال ۹۷ منتشر شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، مقدار کشفیات مظنون به قاچاق در سال گذشته (از ابتدای فروردین تا پایان اسفندماه)، ۷۴ هزار و ۷۲۹ میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، ۱/ ۷۳ درصد افزایش داشته است. این آمار نشان می‌دهد پدیده قاچاق، نه‌تنها همچنان به قوت خود باقی است، بلکه با افزایش در طول سال ۹۷ روبه‌رو بوده است. اما کدام اقلام در سر لیست کالاهای قاچاق شده قرار گرفته‌اند؟ در ادامه این گزارش به بررسی ریز آمارهای کشف محموله‌های قاچاق پرداخته شده است.

ریز کالاهای کشف ‌شده

جزئیات کشفیات قاچاق در سال ۹۷ نشان می‌دهد که سه قلم عمده قاچاق در سال گذشته، عبارتند از «لوازم خانگی» با ۹ هزار و ۵۵۵ میلیارد ریال، خودرو با ۷ هزار و ۴۳۵ میلیارد ریال و «مواد خوراکی و بهداشتی»، ۳ هزار و ۸۳۴ میلیارد ریال، که این اقلام حدود ۲۵ درصد از کل کشفیات قاچاق در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. مطابق آمارهای منتشر شده، در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶، کشفیات «لوازم خانگی» ۴/ ۱۲۷درصد و «خودرو» ۳۲۳ درصد افزایش داشته است. اگر چه میزان کشف «مواد خوراکی»، ۷/ ۱۰ درصد با کاهش مواجه شده است، اما با توجه به حجم کشف شده در رتبه سوم اقلام مظنون به قاچاق قرار دارد. همچنین در رده‌های بعدی، بیشترین اقلام کشف شده شامل «لوازم آرایشی و بهداشتی»، «پارچه»، «فرآورده‌های نفتی»، «دام و طیور»، «لوازم یدکی (خودرو)»، «گوشی تلفن همراه»، «مسکرات»، «تجهیزات ماهواره»، «البسه»، «تجهیزات رایانه‌ای»، «برنج»، «سلاح و مهمات»، «سیگار»، «دارو»، «میراث فرهنگی»، «اسباب بازی»، «کود شیمیایی»، «لوازم صوتی و تصویری»، «طلا و جواهرات»، «تجهیزات پزشکی»، «کفش»، «فرآورده‌های شیلاتی»، «اقلام ضدفرهنگی»، «مواد محترقه» و «کیف» می‌شود. بر این اساس؛ «دام و طیور» و «فرآورده‌های نفتی» جزو کالاهای قاچاق خروجی و مابقی کالاها جزو قاچاق ورودی هستند که باید اشاره کرد در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ کشفیات فرآورده‌های نفتی ۱/ ۳۷۷ درصد و کشفیات دام و طیور ۵/ ۱۰۸ درصد افزایش داشته است.  مطابق با آمارهای اعلام شده، میزان کالاهای قاچاق کشف شده در «لوازم آرایشی و بهداشتی» در سال ۹۷ نسبت به سال ماقبل، رشد ۷/ ۲۱۱ درصدی، «فرآورده‌های نفتی» رشد بیش از ۳۷۷ درصدی، «دام و طیور» رشد ۵/ ۱۰۸ درصدی، «لوازم یدکی (خودرویی)» افت بیش از ۴۵ درصدی، «گوشی تلفن همراه» رشد بیش از ۱۰۷ درصدی، «مسکرات» افت ۴/ ۵ درصدی، «تجهیزات ماهواره» افت ۱/ ۰ درصدی، «البسه» رشد بیش از ۸ درصدی، «تجهیزات رایانه‌ای» رشد ۳/ ۱۷۷ درصدی، «برنج» رشد ۵/ ۹۴ درصدی، «پارچه» رشد ۵/ ۳۷۴ درصدی، «سلاح و مهمات» رشد بیش از ۴۷ درصدی و «سیگار» افت ۶/ ۲۱ درصدی را تجربه کرده‌اند.

اخبار مرتبط